Erika Solomon ve Constant Méheut / The New York Times
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, ülkesinin Rusya'ya karşı verdiği mücadelede ABD desteğinin azaldığı ve Ukrayna'nın daha fazla silaha ihtiyaç duyduğu kritik bir dönemde Avrupa'nın desteğini almak amacıyla cuma günü Berlin ve Paris'i kapsayan hızlı bir ziyaret gerçekleştirdi.
Cuma sabahı Berlin'e gelen Zelenskiy, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ile Ukrayna'da adil ve kalıcı bir barış için çaba gösterme taahhüdünde bulunan bir güvenlik anlaşması imzaladı. Ukrayna lideri daha sonra aynı gün Paris'e giderek Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile benzer bir anlaşma imzaladı. Macron cuma günü Paris'teki Élysée Sarayı'nda düzenlediği basın toplantısında "Sizin yanınızda durmaya ve Rusya'nın saldırganlık savaşını yenmeye kararlıyız" dedi ve Mart ayı ortasına kadar Ukrayna'nın başkenti Kiev'i ziyaret edeceğini sözlerine ekledi.
Scholz cuma günü yaptığı açıklamada Almanya'nın 1.2 milyar dolarlık ek bir askeri yardım paketi göndereceğini söylerken Macron da Fransa'nın 2024 yılında Ukrayna'ya yapacağı askeri yardımın 3.2 milyar doları bulacağını belirtti.
Destek sunmak için çabalıyorlar
Avrupalı liderler, Senato'dan geçen 60 milyar dolarlık ABD yardım paketinin Temsilciler Meclisi'ndeki Cumhuriyetçiler tarafından engellenebileceğine dair endişelerin arttığı bir dönemde Ukrayna'ya daha fazla destek sunmak için çabalıyor. Güvenlik anlaşmaları, geçen yıl Litvanya'nın Vilnius kentinde yapılan NATO müttefikleri toplantısında G7 üyelerinin tamamı ve diğer 25 ülke tarafından Ukrayna'ya taahhüt edilen ve Ukrayna'yı ittifaka hızlı bir şekilde dahil etme konusundaki isteksizliklerini telafi etme girişimi olarak görülen bir dizi taahhüt arasında yer alıyor.
"ABD'den garanti aldık"
Anlaşmalar, Ukrayna'ya Rus saldırganlığını caydıracak yeterli güvenlik yardımını sağlamayı ve Ukrayna'nın mali istikrarını güçlendirmeyi, siyasi ve ekonomik revizyonları gerçekleştirmesine yardımcı olmayı amaçlıyor. Berlin'deki imza töreninin ardından konuşan Zelenskiy, ABD'nin geri adım atmayacağına güvendiğini ve her iki Amerikan siyasi partisinin liderlerinden desteğin devam edeceğine dair garanti aldığını söyledi.
Ukrayna lideri, "Şu anda Temsilciler Meclisi'nde ya da genel olarak Kongre'de ya da seçim süreci nedeniyle siyasette ortaya çıkabilecek sorunlardan bağımsız olarak eninde sonunda bu konuda o bildik Amerikan pragmatik yaklaşımını göreceğimize inanıyorum, çünkü dünyanın güvenliğini savunuyoruz" ifadelerini kullandı.
"Mühimmat kurtarma paketine ihtiyaç var"
Güvenlik uzmanlarına göre Rusya'ya karşı mücadelesinde kritik bir yıl geçirecek olan Ukrayna'nın başta topçu mermileri olmak üzere ciddi bir mühimmat ihtiyacı var. Berlin'deki German Marshall Fund'da analist olan Thomas Kleine-Brockhoff, Ukrayna'nın bir mühimmat kurtarma paketine ihtiyacı olduğunu söyledi. Kleine-Brockhoff, "Zelenskiy şu anda en önemli müttefiklerinin kim olduğunu biliyor. Scholz ve Macron. Ancak her ikisi de bir sonraki adımı atmak zorunda. Avrupalılar bir yol ayrımının önünde duruyor: Amerika Birleşik Devletleri mali destek olarak kenara çekilirse onlar adım atabilecekler mi?" diye konuştu.
Scholz ne düşündüğünü açıkça ifade etti: Avrupa çabalarını arttırırken bile, Ukrayna'nın askeri harekatının ABD desteği olmadan sürdürülmesinin imkansız olabileceğini vurguladı. Cuma günü imzaların atılmasının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada ABD'nin "büyük bir güç olduğunu ve desteğinin Ukrayna'nın güvenliği ve kendini savunma kabiliyeti için elzem olduğunu" söyledi. Scholz, "ABD Kongresi'ndeki sorumlulara, hem Senato'ya hem de Temsilciler Meclisi'ne bu kararı vermeleri için çağrıda bulunuyorum. Bu Amerika'ya bağlı" dedi.
ABD'den 3 kat fazla yardım
Kiel Dünya Ekonomisi Enstitüsü'ne göre Avrupa Birliği ülkeleri ve kurumları Ekim ayından bu yana Ukrayna'ya yaklaşık 5 milyar dolar askeri, mali ve insani yardım tahsis etti; bu rakam aynı dönemde ABD'nin tahsis ettiğinin üç katından fazla. Blok tarafından tahsis edilen toplam yardım Ağustos ayından bu yana Amerika Birleşik Devletleri'ninkini aştı. Bu ay AB liderleri Ukrayna'ya 50 milyar euro, yani yaklaşık 54 milyar dolar, yeni yardım sözü verdi.
Yine de Kiel Enstitüsü tarafından yapılan bir değerlendirmeye göre bu yıl ABD askeri yardımının yerini tamamen doldurmak için Avrupa'nın mevcut silah yardımı düzeyini ve hızını iki katına çıkarması gerekecek. Bir zamanlar Ukrayna'ya askeri destek konusunda geri kalmakla eleştirilen Almanya şu anda Washington'dan sonra ikinci sırada yer alıyor. Kasım ayında Berlin, 2024 yılında desteğini iki katına çıkararak 8,5 milyar dolara çıkaracağını açıkladı.
Başbakanlık, daha fazlasını sunamayacağını savunarak Avrupa'daki diğer ülkeleri yükü paylaşmaya ve daha fazla silah sevkiyatı yapmaya zorluyor. Her ikisi de komşu Rusya tarafından tehdit edildiğini düşünen Estonya ve Letonya gibi daha küçük ülkeler de geçen ay insansız hava araçları ve topçu silahları da dahil olmak üzere yeni askeri yardım paketleri açıkladılar. Ancak Avrupa'nın yardım vaatleri ile fiili teslimatlar arasında büyük bir uçurum var.
Taahhütlerin sadece yarısı gerçekleşti
Kiel Enstitüsü, AB ülkeleri ve kurumlarının, Rusya'nın neredeyse iki yıl önce başlayan geniş çaplı işgalinden bu yana 150 milyar dolardan fazla yardım taahhüdünde bulunduğunu ancak bu miktarın sadece yarısını tahsis ettiklerini söyledi. Buna karşılık Amerika Birleşik Devletleri taahhüt ettiği 73 milyar dolarlık yardımın yüzde 90'ından fazlasını tahsis etti.
Geçtiğimiz ay, blok üyesi olmayan İngiltere, Ukrayna ile taahhüt edilen güvenlik anlaşması imzalayan ilk G7 ülkesi oldu. Şimdi İngiltere, Almanya ve Fransa ile imzalanan üç anlaşma gelecek 10 yılı kapsıyor ve savunma sanayi, siber güvenlik ve enerji sektöründe işbirliği gibi aşağı yukarı aynı taahhütleri içeriyor. Anlaşmalarda ayrıca Rusya'nın gelecekte bir saldırıda bulunması halinde Ukrayna ve müttefiklerinin 24 saat içerisinde bu saldırıya karşı koyacak ya da caydıracak tedbirleri belirlemek üzere istişarede bulunacakları belirtiliyor.
Zelenskiy Paris'te yaptığı açıklamada "Bu üç anlaşma bana daha fazla güven veriyor. Yalnız olmadığımdan eminim" dedi. Ukrayna'ya çok az mali ve askeri yardım göndermekle eleştirilen Fransa, son haftalarda desteğinin devam ettiğini vurgulamaya çalıştı. Macron geçen ay yaptığı açıklamada ülkesinin Ukrayna'ya düşman hatlarının derinliklerini vurmak için çok önemli olduğu kanıtlanan 40 adet uzun menzilli SCALP füzesinin yanı sıra yüzlerce bomba göndereceğini söyledi.
Fransa, Ukrayna'nın taleplerini karşılamak için Caesar kundağı motorlu obüslerinin üretim süresini de yarıya indirdi ve bu yıl bu türden 78 top üretmeyi planlıyor. Fransa bunlardan 12 tanesini Ukrayna'ya göndereceğini söylerken, Ukrayna kendi fonlarıyla altı tanesini satın aldı. Fransız yetkililer diğer Batılı müttefiklerin de geri kalanının ödenmesine yardımcı olacağını umuyor. Macron, "Rusya'nın Ukrayna'ya karşı yürüttüğü saldırganlık savaşının sonucu bizim çıkarlarımız açısından belirleyici olacaktır. Ukrayna'nın egemenliğini savunmasına yardımcı olmak, kendi egemenliğimizi savunmakla el ele gidecek" dedi.
© 2024 The New York Times Company
