Mike Isaac / The New York Times
Şubat 2023'te yarım düzine teknisyen, sadece davetlilerin katıldığı bir lansmanda bir sosyal ağ prototipi tanıttı. Yarattıkları Bluesky'ı, büyümesini yakından yönetebilmek için kasıtlı olarak çok az reklamla piyasaya sürdüler. Ancak bu yavaşlık ve istikrar son zamanlarda bozuldu. İnsanlar X, Facebook ve Threads'e alternatifler ararken geçen hafta Bluesky'ın büyümesi patladı ve iki kattan fazla artarak 15 milyondan fazla kullanıcıya ulaştı. Apple ve Google'ın uygulama mağazalarında en çok indirilen ücretsiz uygulama olarak zirveye fırladı. Bu yükseliş o kadar hızlı oldu ki şirket neredeyse bir gecede büyümek zorunda kaldı.
20 çalışan sorunlarla başa çıkmaya çalışıyor
Bluesky'nin 20 tam zamanlı çalışanı, aşırı büyümenin getirdiği sorunlarla başa çıkmak için gece gündüz çalışıyor: Site kesintileri, koddaki aksaklıklar ve içerik moderasyon sorunları... En önemlisi, yeni üyeler akın ettikçe ilk kullanıcıları mutlu etmeye çalışıyorlar. Bluesky'nin CEO'su 33 yaşındaki Jay Graber bir röportajda, “Ekip olarak hızlı ölçeklendirme yeteneğimizle gurur duyuyoruz. Ancak her zaman bazı büyüme sancıları vardır"dedi. Graber, Facebook, Instagram ve X tarafından hala gölgede bırakılan uygulamaya günde 1 milyondan fazla yeni kullanıcı eklendiğini de sözlerine ekledi.
Bluesky, sosyal medya dünyasındaki çalkantıların ortasında yükseliyor. Elon Musk 2022'de Twitter'ı satın aldıktan sonra onu X'e dönüştürdü, birçok işlevini değiştirdi ve en sadık kullanıcılarından bazılarını yabancılaştırdı. Meta'nın geçen yıl tanıttığı X'e benzer bir uygulama olan Threads, çoğunlukla insanların akışlarından siyaseti çıkaran algoritmik bir kürasyona dayanıyor. Bu da bazı insanların sıcak sosyal konuları tartışmak için Bluesky da dahil olmak üzere diğer ağlara yönelmesine neden oldu.
Jack Dorsey'in fikriyle doğdu
Bluesky, başlangıcından itibaren kendisini diğer sosyal medya platformlarından ayırmayı hedefledi. Proje, merkezi olmayan bir sosyal ağ kurmayı umduğunu söyleyen Twitter'ın kurucularından Jack Dorsey'in bir fikrinden doğdu. Bu da uygulamanın, sosyal ağın gücünü ve karar alma mekanizmasını tek bir şirketin ya da bir grup insanın elinden uzak tutan bir “açık protokol” ile inşa edilmesi anlamına geliyordu. Dorsey projeye “Bluesky” adını verdi ve sonunda, hissedar değerini en üst düzeye çıkarmaya odaklanmak yerine toplum üzerinde olumlu bir etki yaratmayı amaçlayan bir tür kâr amacı gütmeyen şirket olan bir kamu yararı şirketi haline geldi.
Bluesky başlangıçta Dorsey yönetimindeki Twitter'dan alınan hibe ile finanse edilmişti. Musk Twitter'ı satın aldıktan sonra Bluesky ekibiyle bağlarını kopardı. Bluesky daha sonra özel yatırımcılardan iki tur girişim finansmanında 23 milyon dolardan fazla para topladı. Bu noktadan sonra Graber liderliğindeki yaklaşık yarım düzine kişilik bir ekip “AT protokolünü” oluşturmaya başladı. Bu, insanların dijital kimliklerini ve bilgilerini farklı platformlar arasında taşımalarına izin verirken, esasen bağımsız geliştiricilerin kendi sosyal ağlarını oluşturmalarına izin verecek kod için kullanılan teknik bir terim. Bluesky yöneticileri, bu teknolojiyi kullanarak insanların kendi algoritmalarını, görmek istedikleri sosyal medya gönderilerini kendilerine gösterecek şekilde uyarlayabileceklerini söylüyor. Buna karşılık, Facebook ve TikTok insanları kendi platformlarına kilitliyor ve rakiplerine geçmelerini zorlaştırıyor. Bu uygulamalar “duvarlı bahçeler” olarak biliniyor, yani her bir platformda yayınlananlar yalnızca o platformda kalıyor.
Bluesky'ın işletme müdürü Rose Wang, siteyi yeni kullanıcılara açıklayan yakın tarihli bir videoda, "Bluesky ile artık en kutuplaştırıcı gönderileri ve/veya en büyük markaları teşvik eden baskın bir algoritmaya bağlı değilsiniz. İnsanlar tarafından, insanlar için inşa edildi” ifadelerin kullandı.
Twitter'dan kaçanların ilk tercihi oluyor
Bluesky, Musk'ın X'te mavi doğrulanmış hesap statüsü için ödeme yapan hesapları teşvik etmek ve içerik denetleme kurallarını ortadan kaldırmak da dahil olmak üzere büyük değişiklikler yapmaya başlamasından sonra ilgi gördü. X'te konuşmaya daha az sınır konuldukça, bazı insanlar Bluesky'da daha az zararlı bir çevrimiçi atmosfer aradı. Eylül ayında, Musk'ın belirli hesapların askıya alınmasına yönelik bir mahkeme kararına uymayı reddetmesi üzerine X'in Brezilya'da yasaklanmasının ardından Bluesky'ın popülaritesi arttı. X'in ülkede yasaklandığı üç hafta boyunca 3 milyondan fazla kişi Bluesky'a katıldı ve Musk bu kararından geri döndü.
Son bir buçuk hafta bir dönüm noktası oldu. Donald Trump'ın başkanlık seçimlerini kazanmasından bu yana, bazı X kullanıcıları Musk'ın Trump ile yakın bağları nedeniyle platformu terk etti. Genellikle Bluesky'a akın ettiler. Web sitelerini analiz eden Similarweb tarafından derlenen verilere göre ABD'de 116 binden fazla kişi seçimin ertesi günü web üzerindeki X hesaplarını devre dışı bıraktı. Bu, Musk yönetiminde tek bir günde en fazla ABD devre dışı bırakma işlemi oldu. Similarweb kaç kullanıcının mobil X uygulama hesaplarını devre dışı bıraktığını takip etmediği için toplam devre dışı bırakma sayısı çok daha yüksek olabilir.
İnsanlar Bluesky'ya yöneldikçe sorunlar da artmaya başladı. Site perşembe günü zaman zaman çöktü ve yeni kullanıcıların tekrar çevrimiçi olana kadar çılgınca uygulamayı yenilemelerine neden oldu. Graber, aksaklıkların kısmen diğer siteleri de etkileyen büyük bir internet servis sağlayıcısıyla ilgili sorunlardan kaynaklandığını söyledi. Kullanıcı adlarının profillerde nasıl görüntülendiğini etkileyen bir hata da dahil olmak üzere hatalar devam etti. Yeni kullanıcılar mevcut kullanıcılarla çatıştı. Bazı yeni kullanıcılar Bluesky kullanıcılarının fazla ciddi olduğundan, bunun farklı bir sosyal medya çağının yansıması olduğundan şikayet etti. Erken benimseyenler, yenilerin Bluesky'ın sosyal normlarına uyum sağlamaları gerektiğini söyleyerek kızdılar. Bluesky'ı ilk günlerinden beri kullanan Evansville, Indiana'dan dijital pazarlamacı 33 yaşındaki Chris Vinson, “Genel olarak kullanıcı sayısında ne zaman büyük bir artış olsa, herkes en son geldiği yer gibi olmasını bekliyor. Yeni Twitter ya da her neyse, öyle olması gerekmese bile öyle olmasını istiyorlar" dedi.
© 2024 The New York Times Company
