Valerie Hopkins / The New York Times
Moskova'da metro trenleri her zamanki gibi sorunsuz çalışıyor ancak anti-drone radarı navigasyon uygulamalarına müdahale ettiği için şehir merkezinde arabayla dolaşmak daha karmaşık ve can sıkıcı hale geldi. Batılı lüks arabaları satın almaya hazır varlıklı Moskovalılar var ama yeterli sayıda araba yok. Ve bu ay normalde olması gerektiği gibi belediye başkanlığı için yerel bir seçim yapılırken, kent sakinlerinin çoğu oy kullanmamaya karar verdi ve sonuç önceden belirlenmiş gibi görünüyordu: Görevdeki kişinin ezici bir üstünlükle kazanacak.
Günlük yaşam devam ediyor
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden neredeyse 19 ay sonra Moskovalılar çifte gerçeklik yaşıyor: Savaş arka plandaki gürültüye dönüştü, birkaç büyük aksamaya neden oldu ama yine de günlük yaşamlarında her zaman normal olmaya devam ediyor. Bu ay Moskova, Rusya'nın başkentinin 876 sayılı doğum gününün yıllık kutlamaları için kırmızı, beyaz ve mavi bayraklarla donatıldı. Liderler, 10 Eylül'de sona eren ve bir ay süren bir sergiyle bu olayı kutladılar. Ülkenin en büyük hologramının da yer aldığı sergi, 13 milyonluk kenti parlak bir geleceğe sahip, sorunsuz işleyen bir metropol olarak gösterdi. Organizatörlere göre sergiyi 7 milyondan fazla kişi ziyaret etti.
İHA endişesi
Bu yaz Moskova'yı vuran insansız hava aracı saldırıları nedeniyle bölge sakinleri arasında çok az endişe var, olası bir saldırıya karşı alarm sirenleri çalmıyor. Bölgedeki insansız hava aracı tehditleri nedeniyle uçuşlar ertelendiğinde, açıklama genellikle Batılı tasarımcıların kepenk indirmiş lüks butiklerinin tabelalarına yapıştırılanla aynı oluyor: Teknik nedenler. Şehir büyümeye devam ediyor. Vinçler ufuk çizgisini süslüyor ve şehrin her yerinde yüksek binalar yükseliyor. Şubat 2022'de işgal başladıktan sonra ayrılan Zara ve H&M gibi amiral gemisi mağazaların yerini bazıları yerli yeni markalar aldı.
Wagner'in paralı asker lideri Yevgeny Prigozhin'in ölümünü simgeleyen bir kaldırım anıtının yanından geçerken 41 yaşındaki Anna, "Çalışmaya, yaşamaya ve çocuklarımızı büyütmeye devam ediyoruz," dedi. Bir devlet bakanlığında çalıştığını söyleyen Anna, görüşülen diğer kişiler gibi, cezalandırılma korkusu nedeniyle soyadını vermedi.
"Fiyatlar korkunç bir şekilde yükseldi"
Ancak bazıları için savaşın etkileri daha da ağırlaşıyor. Moskova'nın kuzeybatısındaki bir Auchan süpermarketinden alışveriş yapan 79 yaşındaki emekli Nina, kırmızı et almayı tamamen bıraktığını ve bütün bir balık almaya neredeyse hiç parasının yetmediğini söyledi. Nina, "Tam da şu anda, Eylül ayında, fiyatlar korkunç bir şekilde yükseldi" dedi.
Nina, yaptırımların ve her yerde bulunan inşaat projelerinin yüksek fiyatların bazı nedenleri olduğunu, ancak asıl nedenin savaş için çok fazla harcama yapılması olduğunu söyledi. "Bunu neden başlattılar ki?" diye soran Nina, "Ülke üzerinde, insanlar üzerinde, her şey üzerinde böyle bir yük var. Ve insanlar yok oluyor özellikle de erkekler" ifadelerini kullandı.
Bağımsız Levada Center tarafından yakın zamanda yapılan bir ankete katılanların yarısından fazlası, Rusya'nın karşı karşıya olduğu en büyük sorunlar sorulduğunda fiyat artışlarını gösterdi. Rusya'da özel askeri operasyon olarak bilinen savaş, yüzde 29 ile ikinci sırada yer alırken, yolsuzluk ve rüşvet de bu oranı takip etti. Bir şirkette yönetici müdür olarak çalıştığını söyleyen 64 yaşındaki Aleksandr, "Prensip olarak her şey daha pahalı hale geliyor" dedi. Marketteki alışveriş alışkanlıkları değişmemiş ama Batı markalı lüks arabasını daha yeni bir modelle değiştirmediğini söyledi.
"Her şeyden önce araba yok" diyen Aleksandr, Batılı bayilerin çoğunun Rusya'yı terk ettiğini ve Çin markalarının yollardaki yerini aldığını belirtti. Savaş süpermarketlerin ve otomobil bayilerinin dışında da kendini gösterdi. Moskova, Avrupa'da Barbie filminin kapalı gişe gösterilmediği birkaç şehirden biri olabilir. Filmin yapımcısı Warner Bros, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'yı işgal etmesinden kısa bir süre sonra Rusya'dan çekildi ve filmin kaçak kopyaları ülkede gizli gizli gösterildi.
Belediye başkanlığı seçimi aynı zamanda Rus siyasetindeki değişiminin de altını çizdi. On yıl önce muhalif politikacı Alexei Navalny, 65 yaşındaki Sergey Sobyanin'e karşı aday olmuştu. Şimdi Navalny hapiste ve oyların yüzde 76'sını alarak üçüncü dönemini kazanan Sobyanin için gerçek bir rakip yoktu.
Aralarında Komünist Parti'nin de bulunduğu diğer partiler de iktidara karşı aday çıkardılar ancak bunların hepsi sistemik muhalefet partileri ya da parlamentoda sözde muhalefet yapan ancak çoğu konuda Kremlin ile aynı çizgide olan gruplar olarak kabul ediliyor. Rusya'daki en eski insan hakları grubu olan Moskova Helsinki Grubu'nun başkanı Vyacheslav Bakhmin, "Savaştan önce de oy kullanıyordum. Şimdi oy vermek istemiyorum çünkü sonuç belli gibi görünüyor, değil mi?" dedi.
Putin görünürde sonu olmayan bir savaşa liderlik ederken, yetkililer muhalefetin kamuoyu önünde ifade edilmesini sınırlamak ve her şeyin mümkün olduğunca normal görünmesini sağlamak için çalıştılar. Geçen yıl Kremlin tarafından kapatılmadan önce liberal Echo of Moscow radyo istasyonunun başında bulunan Alexei Venediktov, hükümetin savaşın siyasi alanlardan uzak kalmasını sağladığını söyledi.
Karşıt görüşlüler ihbar ediliyor
Venediktov, "Bu savaş, çoğunlukla televizyonda ya da Telegram kanallarında, ama sokakta değil. Kafe ve restoranlarda bile tartışılmıyor, çünkü tehlikeli, çünkü kabul edilen yasalar baskıcı" dedi. Venediktov, savaş karşıtı görüşlerini ifade eden kişilerin metroda ya da restoranlarda yanlarında oturanlar tarafından ihbar edildiği vakalara dikkat çekti. Venediktov, "İnsanlar birbirlerine 'Bu konuyu burada konuşmayalım' demeyi tercih ediyor" dedi.
Rusya'nın başkentinin New York'un Finans Bölgesi'ne cevabı olan gökdelenler bölgesi Moscow City'de birçok kişi, buradaki bazı binalara zarar veren ancak can kaybına yol açmayan bir dizi insansız hava aracı saldırısını görmezden geldi. Yakınlarda çalıştığını söyleyen Olga adlı bir kadın, bir meslektaşı potansiyel riskten omuz silkerken sadece başını salladı. Daha sonra Olga, Telegram mesajlaşma uygulaması üzerinden bir New York Times muhabirine mesaj gönderdi: Hiçbir şey söyleyemedim, çünkü iş yerinde benimki gibi bir pozisyon hakkında konuşmuyorlar. Savaşa karşıyım ve siyasi sistemimizden nefret ediyorum.
Olga, Rusya içinde bir insansız hava aracı saldırısı olduğunda, "Her zaman birilerinin bombardıman altında yaşamanın ne demek olduğunu düşüneceğini ve savaştan önceki normal hayatımızı kaybettiğimiz için pişmanlık duyacağını umuyorum" dedi. Patlamalar can kaybına yol açmazsa, binalara verilen zarardan hiç pişmanlık duymadığını da ekledi.
Venediktov, Moskova'nın yüzeyindeki değişiklikleri görmek ve tartışmak giderek zorlaşsa bile, insanların gerçekten değiştiğini söyledi. Venediktov, "İnsanlar, kamuya açık konuşmaların iş yerinde sorunlara yol açabildiği Sovyet uygulamalarına geri dönmeye başlıyor. Zehirlenme gibi, çok yavaş bir süreç" dedi.
© 2023 The New York Times Company
