Dani Blum / The New York Times
Becky Cheairs kendisine ilk doz semaglutid enjekte ettikten üç saat sonra kusmaya başladı. Tuvalete çömelmiş, mide bulantısından sersemlemiş bir halde, o hafta sonu planladığı Arkansas'tan San Antonio'ya yolculuğa çıkmasının mümkün olmadığını düşündü. Haklıydı: Ertesi günü saatte en az bir kez kusarak geçirdi.
Diğer pek çok kişi gibi 66 yaşındaki Cheairs de ilacı kilo vermek için almıştı. Ancak belirli bir dozla önceden doldurulmuş kalemlerde gelen Ozempic veya Wegovy markalı ürünleri almamıştı. Bunun yerine, bir tele-sağlık hizmeti aracılığıyla kendisine reçete edilen ilaç, bir flakon ve ilacı kendi kendine çekmesi için bir torba şırınga ile birlikte geldi. Cheairs'in kocası ne kadar aldığını sordu ve ardından talimatları okudu. Şok olmuştu: Cheairs yanlışlıkla alması gereken miktarın beş katını kendisine vermişti.
Bu tür kazalar giderek yaygınlaşıyor. Bu yıl ulusal zehir kontrol merkezlerine semaglutid içeren ilaç sınıfı olan GLP-1'lerle ilgili 159 çağrı yapıldı. 2023 yılında ise bu sayı 32 idi. Amerika Zehir Merkezleri'nin klinik genel müdürü Kait Brown, bu çağrıların büyük çoğunluğunun çok fazla ilaç alan kişilerden geldiğini söyledi. Sorun o kadar endişe verici hale geldi ki, Gıda ve İlaç İdaresi geçen ay aşırı dozda semaglutid alan kişiler hakkında bir uyarı yayınladı. Bazı hastalar hastaneye kaldırıldı, pankreatit veya safra taşı görüldü ya da bayılmış veya susuz kalmış şekilde bulundular. Bazı hastalar öngörülen dozun 10 hatta 20 kat fazlasını almışlardı.
Ucuz bir alternatif arıyorlar
Ozempic ve benzeri ilaçlara olan talep, bir zamanlar sağlık hizmetlerinin niş bir köşesi olan bileşik ilaçları ana akıma itti. Kaç kişinin GLP-1 aldığına dair net veriler bulunmuyor. Ancak bazı tahminler, milyonlarca Amerikalının, genellikle daha ucuz bir seçenek aradıkları veya stokta bilinen marka ilacı bulamadıkları için bu ilaçları arıyor olabileceğini öne sürüyor.
FDA, semaglutid enjeksiyonlarında olduğu gibi bir ilacın az bulunduğuna dair uyarı yayınladığında, bileşik eczaneler kayıtlı tesislerden aktif maddeler satın alabilir ve kendi versiyonlarını yapabilirler. Ancak FDA, bileşik ilaçları gözden geçirmez, onaylamaz veya test etmez. Bu nedenle riskler konusunda uyarıyor. Pek çok hasta bileşik ilaçları herhangi bir sorun yaşamadan kendilerine enjekte ediyor. New York Times, net talimatlar aldıklarını ve doğru dozu uygulamanın ve zaman içinde kademeli olarak artırmanın kolay olduğunu söyleyen birkaç kişiyle konuştu.
Ancak bazıları şırınganın ne kadarını dolduracaklarını bulmakta veya dozları farklı ölçülerde tanımlayan talimatları anlamlandırmakta zorlanıyor. Bazıları talimatları miligram veya mililitre kullanıyor bazılarıysa birim. New Mexico Zehir ve İlaç Bilgi Merkezi direktörü Joseph Lambson, bileşik semaglutid kullanan hastaların eczacılardan dozu nasıl ayarlayacakları ve uygulayacakları konusunda farklı düzeylerde danışmanlık aldıklarını bildirdiklerini söyledi. Lambson, çok yüksek doz alan ve hiçbir rehberlik almadığını söyleyen en az bir hastaya denk geldiğini belirtti.
Sosyal medyayı tercih ediyorlar
Arizona'da bir bileşik eczacısı ve Eczane Bileşikleri İttifakı'nın baş savunucusu olan Tenille Davis, "Doktorların ve diğer reçete yazanların ve eczacıların, hastalara ilaçların nasıl uygulanacağı konusunda uygun şekilde danışmanlık yapıldığından emin olmaları zorunlu. Sadece anekdot olarak, tonlarca bilgi ve videolar için QR kodları içeren bir kutu gönderilen hastalarla konuştuk. Ve bazı durumlarda, hastalar bu videoları okumuyor veya izlemiyor ve bunun yerine Facebook ve Reddit'e gidiyor" ifadelerini kullandı.
İnternette hastalar YouTube videolarına ve Reddit başlıklarına başvuruyor, şırıngaların fotoğraflarını paylaşarak yardım istiyorlar: Kaç miligram bir üniteye eşittir? Her dozda kaç ünite var? Bazıları da daha hızlı kilo vermek için dozları iki katına çıkardıklarını paylaşıyor. 53 yaşındaki Joyce Juntunen, bileşik semaglutidinin her dozunu kendi başına hesaplamayı stresli buluyor. Juntunen birkaç aydır bir tele-sağlık hizmeti tarafından reçete edilen Wegovy markalı ilacı kullanıyordu ki şirket bunun yerine bileşik semaglutid sunmaya başladı. Bu geçişten sonra, etiket üzerindeki talimatlar bazen şirketin telefonda kendisine söyledikleriyle çelişiyordu. Juntunen, "Doğru yaptığımdan emin olmak için kutuyu 47 kez falan okuyordum" dedi.
Cheairs, her ay aynı eczaneden bileşik semaglutid sipariş etmesine rağmen, şişelerin bazen biraz farklı formülasyonlarla veya farklı ölçüm birimleriyle geldiğini anlattı. Dozu yanlış ayarlamanın "özellikle de meslekten olmayan biri için yapılması çok kolay bir hata" olduğunu söyledi. Semptomlarının iki buçuk gün sürdüğünü belirten Cheairs, korktuğunu ve bir daha ilaç kullanmamayı düşündüğünü dile getirdi.
©️ 2024 The New York Times Company
