Natalie Kitroeff, Simon Romero ve Emiliano Rodríguez Mega / The New York Times
İklim bilimci ve Mexico City'nin eski belediye başkanı Claudia Sheinbaum, pazar günü ülkesinde yapılan seçimleri ezici bir zaferle kazanarak çifte dönüm noktası yaşadı: Meksika'da devlet başkanı seçilen ilk kadın ve ilk Yahudi oldu. 61 yaşındaki Sheinbaum, yetkililerin Meksika tarihinin en büyük seçimi olarak nitelendirdiği, en fazla seçmenin katıldığı ve en fazla sandalyenin kapışıldığı seçimden galip çıktı.
Pazar günü yapılan seçimler bir değil, iki kadının yarımkürenin en büyük uluslarından birine liderlik etmek için yarıştığı, dönüm noktası niteliğinde bir oylamaydı. Bu oylama, dünyanın çoğunluğu Katolik olan en büyük ülkelerinden birinin başına Yahudi bir lider getirecek. Bir solcu olan Sheinbaum, Meksika'nın mevcut başkanı ve akıl hocası Andrés Manuel López Obrador'un mirasını devam ettirme sözü üzerine kampanya yürüttü ve bu da partilerinin tabanını memnun etti. Seçim pek çok kişi tarafından López Obrador'un liderliği konusunda bir referandum olarak görüldü ve zaferi López Obrador'a ve kurduğu partiye açık bir güven oylaması oldu.
Siyaseti yeniden şekillendirdi
López Obrador Meksika siyasetini tamamen yeniden şekillendirdi. Görev süresi boyunca milyonlarca Meksikalı yoksulluktan kurtuldu ve asgari ücret iki katına çıktı. Ancak aynı zamanda son derece kutuplaştırıcı bir başkan oldu; yaygın kartel şiddetini kontrol edememekle, ülkenin sağlık sistemini aksatmakla ve demokratik kurumları baltalamakla eleştirildi.
Yine de López Obrador geniş çapta popüler olmaya devam ediyor ve kalıcı cazibesi halefinin seçilmesini sağladı. Ülkenin karşı karşıya olduğu tüm zorluklara rağmen muhalefet Meksikalıları kendi adaylarının daha iyi bir seçenek olduğuna ikna edemedi. Tabasco'dan 78 yaşındaki Gloria Maria Rodríguez, Sheinbaum için “Onu seviyoruz, Obrador gibi çalışmasını istiyoruz. Obrador gibi bir başkan istiyoruz" dedi.
İlk sonuçlara göre Sheinbaum oyların en az yüzde 58'ini alarak seçimi kazandı ve en yakın rakibi, muhalefet partileri koalisyonundan aday olan girişimci ve eski senatör Xóchitl Gálvez'in en az 29 puan önünde yer aldı. Sheinbaum'un deneyimi oldukça fazla: Enerji mühendisliği alanında doktorası var, Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen Birleşmiş Milletler iklim bilimcileri paneline katıldı ve yarım kürenin en büyük şehirlerinden biri olan başkenti yönetti.
Çekingen tavırlı ve talepkar bir patron olarak tanınan Sheinbaum, bütün bir siyasi partiyi devasa kişiliği etrafında inşa eden López Obrador'a tamamen uyum sağlayarak yükseldi. Kampanya sırasında, eleştirmenlerin demokratik kontrol ve dengeleri ciddi şekilde zayıflatacağını söylediği bir dizi anayasal değişiklik de dahil olmak üzere, en tartışmalı politikalarının çoğunu destekledi. Sonuç olarak, seçilmiş başkan birçok Meksikalı arasında kendisin
Birçok zorlukla karşılaşacak
Sheinbaum bu yılın başlarında gazetecilere verdiği demeçte “Birçok köşe yazarı bunu söylediği için benim bir kişiliğim olmadığı yönünde bir düşünce var. Başkan Andrés Manuel López Obrador bana ne yapacağımı söylüyor, başkanlığa geldiğimde beni her gün telefonla arayacak" diye yakındı. Seçmenlerin kendisine verdiği geniş yetkiye rağmen, Ekim ayında göreve başladığında önemli zorluklarla karşılaşacak. Mexico City'de yaşayan siyasi analist Paula Sofía Vásquez, López Obrador'un “çok karizmatik bir lider olmanın getirdiği yenilmez popülerlikten faydalandığını, Claudia'nın ise böyle olmadığını” söyledi.
Kartel şiddeti ülkeyi kasıp kavurmaya devam ediyor, insanları kitleler halinde yerinden ediyor ve geçen yazdan bu yana kamu görevi için yarışan 36'dan fazla kişinin öldürülmesiyle yakın Meksika tarihinin en ölümcül kampanya dönemlerinden birini körüklüyor. Mexico City'nin Iztapalapa ilçesinde belediye görevlisi olarak çalışan 57 yaşındaki Carlos Ortiz, bu katliamın kendisini Sheinbaum'a karşı oy kullanmaya zorladığını söyledi. “Her şeyin değişmesini istiyorum” diyen Ortiz, son aylarda öldürülen düzinelerce kamu görevlisi adayını hatırlattı.
López Obrador, “mermi değil kucaklaşma” adını verdiği bir strateji ile hükümetin dikkatini suç gruplarına savaş açmak yerine suça neden olan unsurları ele almaya yöneltti. Cinayetler mütevazı bir düşüş gösterse de rekor seviyelere yakın seyretmeye devam ediyor ve kayıp ihbarları arttı. Güvensizlik, seçmenler için en önemli endişe kaynağı oldu. Sheinbaum, şiddetin sosyal nedenlerine odaklanmaya devam edeceğini, aynı zamanda cezasızlık oranlarını düşürmek ve ulusal muhafızları güçlendirmek için çalışacağını söyledi.
Ekonomide fırsatlar açık: Meksika şu anda Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük ticaret ortağı ve üretimin Çin'den uzaklaşmasından faydalanıyor. Para birimi o kadar güçlü ki süper peso olarak adlandırılıyor. Ancak sorunlar da var. Federal bütçe açığı bu yıl yaklaşık yüzde 6'ya yükseldi ve ulusal petrol şirketi Pemex, kamu maliyesini zorlayan bir borç dağının altında faaliyet gösteriyor.
Bir kamu politikası araştırma grubu olan Mexico Evaluates'in direktörü Mariana Campos, “Şu anda karşı karşıya olduğumuz mali risk, on yıllardır görmediğimiz bir şey” dedi. Kamu maliyesinin mevcut durumu göz önüne alındığında Sheinbaum'un devlet okulları ve yeni sağlık klinikleri inşa etmekten sosyal yardım programlarını genişletmeye kadar bir dizi kampanya vaadini nasıl yerine getireceği belirsiz. Vásquez, “Gördüğüm sorun, pek çok önerinin harcamaya yönelik olması ve parayı alacak hiçbir yer olmaması” dedi.
© 2024 The New York Times Company
