22 Kasım 2024, Cuma Gazete Oksijen
Haber Giriş: 04.12.2023 00:00 | Son Güncelleme: 04.12.2023 00:10

NYT: ABD petrol üretiminde vites yükseltti, sera gazı emisyonlarının düşürülme çabaları tehlikeye girdi

OPEC ülkelerinin aksine petrol fiyatlarının yükselmesini istemeyen ABD üretime hız verirken yakıt fiyatlarını giderek aşağı çekiyor. Ancak petrol üretiminin sert şekilde artması beraberinde sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik çalışmaları baltalama riski taşıyor
ExxonMobil'in Teksas'taki rafinerisi, 14 Şubat 2023. ABD'li petrol üreticileri günde 13.2 milyon varil üretime ulaşarak Rusya ve Suudi Arabistan'ı geride bırakıyor. (Fotoğraf: Meridith Kohut/The New York Times)
ExxonMobil'in Teksas'taki rafinerisi, 14 Şubat 2023. ABD'li petrol üreticileri günde 13.2 milyon varil üretime ulaşarak Rusya ve Suudi Arabistan'ı geride bırakıyor. (Fotoğraf: Meridith Kohut/The New York Times)

Clifford Krauss / The New York Times

Amerikan petrol sahalarında üretim yeniden canlandı ve bu durum yakıt fiyatlarının düşmesine yardımcı olurken aynı zamanda sera gazı emisyonlarının azaltılmasına yönelik çabaları da baltalama riskini beraberinde getirdi.

ABD üretimde rekor kırdı

ABD petrol üretiminin pandemi sırasında çökmesinden yalnızca üç yıl sonra, enerji şirketleri günde 13,2 milyon varille rekor kırarak Rusya ve Suudi Arabistan'dan daha fazla üretim yapıyor. Petrol akışı 2022'nin başından bu yana günde yaklaşık 800 bin varil arttı ve analistler önümüzdeki yıl üretime 500 bin varil daha eklenmesini bekliyor.

Üretim artışının ana nedeni, Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesiyle petrol fiyatlarının yaklaşık 10 yıl sonra ilk kez varil başına 100 doların üzerine çıkması oldu. ABD'nin üretimde vites artırması petrol fiyatlarında yaşanan bu yükselişe gecikmeli olarak verilen bir yanıt niteliği taşıyor. Geçen yıl açılan kuyular şu anda tüm hızıyla üretime katılıyor.

Üretim arttı, yakıt fiyatları düştü

Üretimdeki artışla birlikte benzin fiyatları 2022 yazından bu yana galon başına 2 dolara yakın düştü ve 2021'deki seviyelere geri döndü. Üretimdeki artış aynı zamanda Biden yönetimine Rusya, Venezuela ve İran gibi petrol ihraç eden rakipleriyle ilişkilerinde önemli bir koz sağlarken, Suudi Arabistan gibi daha dostane ülkeleri fiyatları düşürmeleri için ikna etme ihtiyacını da azalttı.

Ancak ABD petrol üretimindeki geri dönüş büyük riskleri de beraberinde getiriyor. Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde bir araya gelen dünya liderleri iklim değişikliğiyle mücadeleyi hızlandıracak anlaşmalara varmaya çalışırken, ABD daha fazla arz ve daha düşük fiyatlarla fosil yakıtlara olan talebi artırabilir. Bilim insanları, genel olarak dünyanın büyük ölçüde petrol, doğal gaz ve kömür gibi fosil yakıtların kullanılmasıyla ortaya çıkan küresel ısınmanın yıkıcı etkilerinden kaçınmak için gerekli hedeflere ulaşmaktan uzak olduğu konusunda hemfikir.

Brooklyn'de bir benzin istasyonu. Bu hafta bir galon normal benzinin ortalama fiyatı 3,25 dolardı. (Fotoğraf: Maansi Srivastava/The New York Times)

 

New York Üniversitesi'nden Amy Myers Jaffe, "Yüksek emisyonlu, karbon yoğun petrol üretiminden yararlanarak enerji güvenliğini sağlıyor ve enflasyonu düşürüyoruz. Bu çatışmayı ele almamız gerekecek" şeklinde konuştu.

Günlük 4 milyon varil petrol üretiyor

Amerika Birleşik Devletleri şu anda günde yaklaşık 4 milyon varil petrol ihraç ediyor ki bu rakam Suudi Arabistan hariç tüm OPEC üyelerinden daha fazla. Buna karşın ABD hala ihraç ettiğinden daha fazlasını ithal ediyor çünkü iç talep arzı aşıyor ve pek çok Amerikan rafinerisi Kanada ve Latin Amerika'da üretilen daha ağır petrolü New Mexico, Kuzey Dakota ve Teksas'ın şeyl yataklarından sızan daha hafif ham petrole kıyasla daha kolay rafine edebiliyor.

Üretilen Amerikan ham petrolünün neredeyse her ekstra varili, çoğunlukla arzın kısıtlı olduğu Avrupa ve Asya'ya ihraç ediliyor. Buna ek olarak, genellikle petrolle birlikte üretimi artan doğal gaz, rekor düzeyde gaz ihracatına yol açtı ve bu yakıtın ve çoğu ABD'deki gazla çalışan elektrik santrallerinde üretilen elektriğin fiyatlarının düşmesine yardımcı oldu.

Avrupa'daki enerji krizini çözdü

ABD üretimindeki artış, Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından Avrupa'yı etkisi altına alan enerji krizinin sona ermesine yardımcı oldu. En azından şimdilik. Avrupa ülkeleri Rusya'dan aldıkları gazın büyük bir kısmını ABD, Katar ve diğer ihracatçılardan aldıkları gazla değiştirdiler. Ayrıca geçen yıl ılıman geçen kış mevsiminin de yardımıyla doğal gaz kullanımlarını azalttılar.

Obama yönetiminin önde gelen enerji diplomatlarından David Goldwyn, "Petrol fiyatlarını kontrol altında tutmanın dış politika açısından bir getirisi var" ifadelerini kullandı.

ABD'nin zorlu sınavı

Kısa bir süre önce ABD petrol endüstrisinin başı büyük dertteydi. Ülke, pandemi sırasında fiyatların çökmesiyle doruğa ulaşan 2015'ten bu yana tekrarlanan iflaslar yaşadı. Yatırımcılar kaçtı. Exxon Mobil, Dow Jones Endüstriyel Ortalaması Endeksi'nden atıldı ve bazı Avrupalı petrol şirketleri fosil yakıtlardan yenilenebilir enerji kaynaklarına daha hızlı geçiş yapma planlarını açıkladı.

İklim değişikliğine ilişkin endişelerin artmasıyla birlikte Joe Biden, 2020 başkanlık kampanyası sırasında federal topraklarda ve açık denizlerdeki federal sularda sondaj çalışmalarını durdurma sözü verdi. Ayrıca iklim değişikliğinden sorumlu emisyonları büyük ölçüde azaltmak için yenilenebilir enerji ve elektrikli arabalara geçişi hızlandıracağını söyledi.

Biden sözünün arkasında durmadı

Ancak bu vaatlerin aksine başkan olarak Biden, çok daha farklı bir yol izledi. Biden, yeşil enerjiyi ve elektrikli araçları desteklemesine rağmen, tüketiciler için fiyatları düşürmek amacıyla petrol şirketlerini üretimi arttırmaya teşvik etti. Çevrecilerin itirazlarına rağmen Alaska'da büyük bir sondaj projesini ve az sayıda açık deniz petrol ve gaz iznini onayladı.

Biden, yüksek benzin fiyatlarından çekinen seçmenlere ulaşmanın bir yolu olarak petrol üretimindeki artışları koz olarak kullanması için bazı Demokratların baskısı altındaydı. Biden henüz bunu yapmadı, ancak yönetimi de üretimdeki artıştan şikayetçi olmadı.

Enerji fiyatlarını düşük tutma iradesi

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi sözcüsü John Kirby, yönetimin enerji fiyatlarını düşük tutmaya kararlı olduğunu söyledi. Kirby, "Başkan Biden bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da dengeli ve sağlıklı bir küresel pazara odaklanmaya devam edecek ve bu sayede ABD'de benzin fiyatları düşmeye devam edecek" dedi.

Pandemi, bir yıl önceki 13 milyon varil seviyesinden 2020 sonunda günde 11 milyon varilin biraz üzerine inen ABD petrol üretimine ağır bir darbe vurdu. Düzinelerce petrol şirketi iflas etti ve binlerce saha çalışanı işini kaybettiği için kullanımdaki sondaj kulesi sayısı 2020'de 800'den 350'ye düştü.

ABD'deki yeni petrol üretiminin çoğu Teksas ve New Mexico'yu birbirine bağlayan Permian Havzası'ndan geliyor. Alaska'da ve Meksika Körfezi açıklarında da bazı yeni projeler ve genişlemeler var.

ABD petrolüne karşı bahse girilmemeli

Başkan George W. Bush döneminde kıdemli enerji danışmanı olarak görev yapan Robert McNally, "Bu yaşananlar tam bir geri dönüş hikayesi. Son birkaç yıl gösterdi ki ABD petrol sektörüne karşı asla bahse girmemelisiniz"

© 2023 The New York Times Company