Dana Rubinstein ve William K. Rashbaum / The New York Times
Belediye Başkanı Eric Adams'ın perşembe günü açıklanan iddianamesi, New York Güney Bölgesi ABD savcısı ve FBI tarafından yürütülen soruşturma sırasında ortaya çıkarılanlar garip, komik ve rahatsız edici bir fotoğraf sunuyor. İşte iddianameden öne çıkan 9 madde:
1. Şüpheli derecede ucuz biletler
Adams'ın Demokratların belediye başkanlığı ön seçimini kazandığı ve Belediye Binası'na yükselişini neredeyse garantilediği 2021 Haziran gününde, düşünceleri başka yöne kaymıştı. Adams'ın bir yardımcısı New York'taki Türk Hava Yolları Genel Müdürü Cenk Öcal'a mesaj atarak Adams için İstanbul'a uçuş rezervasyonu yapmasını istedi. Söz konusu personel, Adams'ın Türkiye'deki irtibat görevlisi Rana Abbasova'nın eşkaline uyuyor. Öcal, belediye başkanından 50 dolar talep edeceğini söyledi ki bu fiyat mantıksız bir şekilde düşük.
Abbasova, "50 dolar mı? Uygun bir fiyat söyle. Şu anda her adımı izleniyor. 1,000 dolar falan. Biraz gerçekçi olsun. Bedava uçuyor demelerini istemiyoruz. Şu anda medyanın ilgisi Eric'in üzerinde" diye karşılık verdi. Adams, kendisi ve partneri için, hemen business class'a yükseltilen ve normalde 15 bin dolardan fazla tutacak olan biletler için yaklaşık 2 bin 200 dolar ödedi.
Abbasova, Öcal'a Adams'a İstanbul'da nerede kalmasını tavsiye edeceğini sorduğunda, müdür Four Seasons'ı önerdi. Abbasova otelin çok pahalı olduğunu söyleyince Öcal, “Para ödemeyecek ki. Adı da hiçbir şeyin üzerinde olmayacak” dedi. Abbasova “Süper” diye karşılık verdi. Günler sonra Adams seyahati iptal etti. Savcılar, Adams'ın 2016'dan bu yana bazı Türk bağışçılardan 100 bin dolardan fazla seyahat yardımı aldığını ve bunu yasalar gereği açıklamadığını söylüyor. Savcılar, Adams'ın bu yardımların karşılığını Brooklyn ilçe başkanı, seçilmiş belediye başkanı ve belediye başkanı olarak yaptığı resmi icraatlarla ödediğini söylüyor.
2. New York'taki seçim zaferi Türkiye'de sevinçle karşılandı
Kendini marka danışmanı olarak tanımlayan iş insanı Arda Sayıner, Adams'ın Kasım 2021'de belediye başkanı seçilmesinin ertesi günü bir başka iş insanına “Ankara'ya gidip büyüklerimizle bunu ülke için nasıl avantaja dönüştürebileceğimizi konuşacağım” dedi. Dönemin Türkiye Başkonsolosu Reyhan Özgür de aynı tarihlerde Abbasova'ya Türk Dışişleri Bakanı'nın “kendisiyle bizzat ilgilendiğini” ve Adams'ın diğer Türk bağlantılarıyla “uğraşmaması gerektiğini” söyledi.
3. Gana'ya İstanbul aktarmalı ruhani bir yolculuk
Adams 2022'de göreve başlamadan önce eşiyle birlikte “ruhani bir yolculuk” olarak tanımladığı Gana seyahatine çıktı. Adams'ın sözcüsü o dönemde yaptığı açıklamada, seçilmiş belediye başkanının seyahatin masraflarını kendisinin karşıladığını ancak politika gereği makbuzları açıklamayacaklarını söyledi. İddianameye göre business class biletler için 14 bin dolarlık faturanın büyük kısmını Türk Hava Yolları ödemiş. İstanbul'da dokuz saatlik bir aktarma sırasında Özgür, Adams ve ortağını lüks bir restorana götürmesi için BMW'li bir şoför ayarladı. Özgür, Abbasova'ya aktarmayı gizli tutacağına dair söz verdi.
4. Yangın güvenlik sistemindeki kusurları görmezden gelmek
Eylül 2021'de Özgür, Adams'tan Manhattan'ın merkezinde yeni bir Türk Konsolosluğu binası için İtfaiye Departmanından onay almasını istedi. Ancak departmana göre binanın ciddi güvenlik eksiklikleri vardı. Ancak Özgür konsolosluğun Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'na yapacağı ziyarete yetişmesini istiyordu.
Özgür bir telefon görüşmesinde Abbasova'ya Türkiye'ye yardım etme sırasının artık Adams'ta olduğunu söyledi. Abbasova bu mesajı Adams'a iletti, Adams da “Biliyorum” diye cevap verdi. Savcılara göre “Adams kendisine verilen talimatı yerine getirdi” ve Adams'a bağlı olarak işini korumaya çalışan itfaiye müdürüne defalarca mesaj attı. Güvenlik denetimlerini denetleyen bir İtfaiye Dairesi yetkilisine, bir daire çalışanının binayı “oturmak için güvenli değil” olarak değerlendirmesine rağmen, binanın açılmasını kolaylaştırmazsa işini kaybedeceği söylendi. Görevli kendisine söyleneni yaptı. Özgür, 10 Eylül'de Adams'a “Siz Türkiye'nin gerçek bir dostusunuz” mesajını gönderdi. Erdoğan 10 gün sonra binanın açılış törenine katıldı.
5. Yasa dışı bağışlara şaşırtıcı bir destek
Adams 2021 belediye başkanlığı kampanyası için para toplarken, Sayıner Abbasova'ya kısa mesaj yoluyla aday için yasadışı yabancı bağış toplamasını önerdi. Abbasova, Adams'ın “bu tür oyunlara dahil olmayacağını" düşünüyordu çünkü daha sonra büyük bir şüpheye neden olabilirlerdi. “Yine de soracağına” söz verdi. Ancak Adams kabul etti. Geçen kasım ayında FBI Abbasova'nın evini aradı ve kısa bir süre sonra Abbasova belediye başkanına sırtını dönerek savcılarla işbirliği yapmaya başladı.
6. İletişimi gizleme politikası
İddianameye göre Adams izleri kaybettirmek için elinden geleni yaptı. Öcal'ın ayarlayacağı olası bir Türkiye seyahatiyle ilgili 2019'da yapılan bir mesajlaşmada Abbasova Adams'a “lütfen bana gönderdiğin tüm mesajları sil” diye hatırlatıyor. Adams da “Her zaman siliyorum” diye yanıt vermiş.
7. Bir restoran buluşması ve para arayışı.
Adams göreve geldikten iki haftadan kısa bir süre sonra Abbasova ve Sayıner ile New York'ta lüks bir restoranda özel bir odada bir araya gelerek yabancı bağışların toplanması konusunu görüştü. Savcılar, toplantıda Sayıner'in daha önce Adams için Türkiye'de kampanya parası toplama çabalarından bahsettiğini söylüyor. Sayıner buradaki görüşmede gelecekte daha fazla yabancı katkı toplayabileceğini belirtti. Ve Adams'ın Türkiye'yi ziyaret etmesi ve orada iş adamlarıyla bir araya gelmesi halinde belediye başkanının 2025 kampanyası için daha fazla bağış toplayabileceğini söyledi. İddianamede “Adams yabancı katkı teklifini memnuniyetle karşıladı” denildi.
8. Mutlu yıllar, Sayıner
Geçen eylül ayında Adams, New York'ta “uluslararası sürdürülebilirlik liderlerinin” ev sahipliğinde düzenlendiği iddia edilen bir akşam yemeğinde bir grup yabancı bağışçıyla bir araya geldi. Fiyat kişi başı 5,000 dolardı. İddianameye göre Sayıner çoğu yabancı uyruklu olan katılımcılardan önceden ödeme topladı ve daha sonra paranın bir kısmını kampanyaya bağış yapmak için kullandı. Sayıner'in etkinlik hakkında Hürriyet gazetesine bir yazı yazdığı görülüyor. Kendisine bir doğum günü pastası verilmiş. Sayıner, “Pastamı birlikte kestiğim Adams'tan doğum günü hediyesi olarak yıl sonundan önce Türkiye'yi tekrar ziyaret etme sözü aldım” diye yazdı.
9. Unutulmuş telefon şifresi
FBI ajanları geçen kasım ayında Adams'ın kişisel telefonuna el koyduktan sonra, Adams kısa süre önce değiştirdiği için şifreyi hatırlayamadığını iddia etti. Şifreyi, personelin soruşturma nedeniyle yanlışlıkla ya da kasıtlı olarak herhangi bir şeyi silmesini önlemek için değiştirdiğini söyledi. İddianamede, “Sanık Eric Adams'ın suç teşkil eden davranışlarına ilişkin federal soruşturma devam ederken, bu soruşturmayı engelleme çabaları da devam etti” deniyor.
© 2024 The New York Times Company
Adams suçlamaların ardından yaptığı açıklamada, “Benim günlük hayatım değişmeyecek. Yapmak için seçildiğim işi yapmaya devam edeceğim" dedi. Ancak iddianame sonrası istifa çağrıları da arttı. Belediye başkanını görevden alma yetkisine sahip olan Vali Kathy Hochul, perşembe gecesi yaptığı açıklamada seçeneklerini açık tuttuğunu belirtti.
Adams'a kenara çekilmesi çağrısında bulunmasa da iddianameyi “rahatsız edici olayların sonuncusu” olarak nitelendirdi ve belediye başkanından “durumu gözden geçirmesini ve New York halkının liderleri tarafından iyi hizmet almasını sağlamak için uygun bir yol bulmasını” beklediğini söyledi. İddianamede yer alan beş suçlamanın tamamından suçlu bulunması halinde Belediye Başkanı en fazla 45 yıl hapis cezasıyla karşı karşıya kalacak.
