NYT Blinken'ın Orta Doğu gezisini yazdı: En iyi senaryo 'normalleşmek'

Edward Wong / New York Times

Adının açıklanmaması kaydıyla konuşan bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisi, Blinken'in Suudi Arabistan'da Arap ve Avrupalı yetkililerle bir araya gelerek, İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki savaşı sürdürmesine ve Hamas'ı tamamen ortadan kaldırmak gibi zor (ve belki de imkansız) hedefinden vazgeçmemesine rağmen Gazze Şeridi'nin yeniden inşasına yönelik planları konuşmayı beklediğini söyledi.

Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Matthew Miller yaptığı açıklamada, Blinken'in en önemli önceliklerinden bir diğerinin de İsrailli rehinelerin serbest bırakılması ve Gazze'de geçici bir ateşkes sağlanması için baskı yapmak olacağını söyledi.

Üst düzey yetkililer Riyad'da toplandı

Suudi Arabistan üç günlük Dünya Ekonomik Forumu toplantısına ev sahipliği yapıyor ve Blinken'in diplomatik mevkidaşları da dahil olmak üzere üst düzey Arap yetkililer Riyad'daki etkinliğe katılıyor. Bu yetkililer arasında İsrail ve Hamas arasındaki ateşkes görüşmelerini sağlayan iki arabulucu Katar ve Mısır'dan üst düzey bakanlar da bulunuyor. Bu görüşmeler geçtiğimiz haftalarda çıkmaza girmişti. Blinken'ın konferansın son gününde yarım saatlik halka açık bir söyleşiye katılması ve bunun öncei ve sonrasında da yetkililerle görüşmesi planlanıyor.

Blinken ve Başkan Joe Biden'ın diğer üst düzey yardımcıları da çatışmaya uzun vadeli bir siyasi çözüm bulunması için bastırıyorlar. Blinken'in gezisinin önünü açmak amacıyla pazar günü Biden ve İsrail Başbakanı Netanyahu yaklaşık bir saat telefonda konuştu. Görüşmenin ardından Beyaz Saray'dan yapılan açıklamaya göre iki lider "Gazze'ye insani yardım ulaştırılmasında artış" konusunu ele aldı ve Biden Gazze'nin güneyindeki Refah'a yönelik yeni bir saldırıya karşı uyarısını yineledi. Biden ayrıca Netanyahu ile Gazze'de acil bir ateşkesle birlikte rehinelerin serbest bırakılmasını güvence altına almak için devam eden görüşmeleri de gözden geçirdi.

En iyi senaryo "normalleşmek"

Biden yönetimi en iyi senaryoda Suudi Arabistan ve belki de diğer Arap ülkeleriyle İsrail ile diplomatik ilişkileri normalleştirmeyi kabul etmesini öngörüyor. Bunun karşılığında Suudi Arabistan, ABD'den karşılıklı savunma anlaşması da dahil olmak üzere gelişmiş silahlar ve güvenlik garantileri alacak ve Krallık'ta sivil bir nükleer program için ABD işbirliği taahhüdünde bulunacak.

ABD'li ve Suudi yetkililer, İsrail'in ise Filistin ulusunun kurulmasına yönelik somut bir yol izleyeceğini ve bunun için belirli tarihler vereceğini söylüyor. Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Suudi yetkililerin Blinken'in Riyad ziyareti sırasında bir Filistin devleti kurulmasına yönelik somut adımları görüşmeyi umduklarını söyledi. Gazze'deki savaşı ve insani krizi "mevcut siyasi sistemin tam bir başarısızlığı" olarak nitelendiren Prens, düzenlediği basın toplantısında Krallık'ın tek çözümün "Filistin devletine giden güvenilir ve geri dönüşü olmayan bir yol" olduğuna inandığını söyledi.