NYT, Çin'in kostümlü insanları gözaltına aldığını yazdı: Cadılar Bayramı'nda politik mesaj endişesi

Vivian Wang, Muyi Xiao / New York Times

Şanghay'daki yetkililer geçtiğimiz hafta sonu acil bir tehdide karşı yüksek alarmdaydı: Cadılar Bayramı. Polis Buda'ya caddede eşlik etti, bir memur onu iki eliyle yönlendirdi. Dev bir dışkı emojisini bir parkta tezahürat yapan dans çemberinden aceleyle çıkardılar. Ayrıca kulağı bandajlı Donald Trump'ın üzerine atladılar ve dar siyah elbisesi ve incileriyle Kim Kardashian'a benzeyen bir kadını polis minibüsüne bindirdiler.

Birçok gencin geçen yılki kutlamaları siyasi ya da sosyal eleştiri için kullanmasının ardından yetkililer bu yıl Cadılar Bayramı kutlamalarını kısıtladı. İnsanlar, üç yıldır süren sokağa çıkma yasaklarıyla alay etmek için Covid test işçileri kılığına girerek sokaklara döküldü; zayıf iş piyasasına gönderme yapmak için üzerlerine iş ilanları yapıştırdılar; LGBTQ+ kimliklerini damgalanmadan ifade etme fırsatını değerlendirerek karşı cinsiyetin kıyafetlerini giydiler.

O dönemde Çin sosyal medyasında pek çok kişi bu eğlenceleri toplu terapinin neşeli bir biçimi olarak kutladı. Hatta Şanghay hükümeti, kutlamaların kentin “kültürel hoşgörüsünün” ve “kent yöneticilerinin bilgeliğinin” kanıtı olduğunu söyleyen bir haber bülteni yayınladı. Bültende "Çin'de yalnızca eğlenmenin basit zevklerine adanmış festivallerin yokluğu hissediliyor. Cadılar Bayramı bu boşluğu doldurdu" denildi.

Protestoların ardından temkinli davranıyorlar

Ancak yetkililer son yıllarda, görünüşte apolitik ifadeler de dahil olmak üzere, kişisel ifadelere karşı giderek daha kısıtlayıcı olmaya başladılar. Ayrıca, özellikle 2022'deki tecrit karşıtı protestolardan sonra, kalabalıklara karşı da temkinli davranıyorlar. Bu nedenle, geçen yılki tüm övgülerine rağmen, bu yıl aynı şeyin yaşanmasını önlemeye kararlı görünüyorlardı. Geçen yıl çoğu insanın toplandığı popüler bir bölge olan Julu Yolu çevresinde, kaldırımları kapatan korkuluklar dikilmişti. Cadde ve metro girişleri polis tarafından tutulmuştu. The New York Times tarafından doğrulanan sosyal medya video ve fotoğraflarına göre, polisler kostümlü birini gördüklerinde onu iterek gözden uzaklaştırdı. Polisin kostüm giymemiş kişilere müdahale ettiği görülmedi.

Geçtiğimiz Cadılar Bayramı'nda ünlü bir şarkıcıya yaptığı taklitle viral olan Zhe Ying adını kullanan popüler bir blog yazarı cuma günü yaptığı canlı yayında “Kostümünüz varsa hemen götürüleceksiniz” dedi. Bir imparatoriçe gibi giyindikten sonra ağır makyaj yapan Zhe Ying, polis gözetiminden yeni çıktığını söyleyerek "Eğer sokağa çıkmak istiyorsanız, kıyafetlerinizi iade etseniz de olur" dedi. Başka bir şehir olan Hangzhou'daki videolarda da Deadpool, Batman ve Çinli aktris Fan Bingbing gibi giyinen bazı kişilerin polis tarafından uzaklaştırıldığı görüldü. Pekin'de de bazı Cadılar Bayramı etkinlikleri iptal edildi.

Birçok Çin sosyal medya platformunda Şanghay Cadılar Bayramı ya da Şanghay Julu Yolu gibi terimlerle yapılan aramalarda ya hiç sonuç çıkmadı ya da birkaç ay öncesine ait sınırlı sayıda sonuç çıktı. Şanghay hükümeti Cadılar Bayramı hakkında kamuoyuna herhangi bir duyuru yapmadı, ancak cumartesi günü birçok insanın toplandığı şehrin Zhongshan Parkı, gecenin ilerleyen saatlerinde aniden parkın ertesi gün “dahili nedenlerle” kapatılacağını duyurdu. Bir Şanghay hükümet sözcüsü yorum taleplerine yanıt vermedi.

Polisler evini bastı, videoyu sildirdi

Şanghay'da bu yılki Cadılar Bayramı kutlamalarının yetkililer tarafından sınırlandırılacağına dair uyarılar hafta sonundan önce dolaşmaya başlamıştı. Bir influencer'ın ekim ayı ortasında TikTok'un Çin versiyonu olan Douyin'de bir video yayınlayarak insanlara hangi bölgelerin daha hareketli olacağını söylemesinin ardından, iki polis memurunun geçen hafta evine gelerek videoyu silmesini söylediğini aktardı. Misilleme korkusuyla adının açıklanmaması koşuluyla konuşan influencer, polisin gerekçe olarak kalabalık kontrolünü gösterdiğini ancak onlara inanmadığını söyledi.

Üç farklı mekanda çalışan personellere göre, Şanghay'daki restoran ve barlara da yetkililer tarafından Cadılar Bayramı etkinliklerine ev sahipliği yapmamaları ya da en azından bu şekilde açıkça reklam yapmamaları söylendi. Bir bar sahibi olan Michael Luo, sosyal medyada yayınladığı bir videoda “Çok üzücü. Açıkçası çok mutlu bir bayram. Yabancı bir kültür olsa da yine de oldukça eğlenceli" dedi. Luo, kısa bir süre sonra verdiği bir röportajda polisin kendisine de videosunu silmesini söylediğini belirtti. Luo, kısıtlamaların geçen Cadılar Bayramı'na kıyasla işlerinde %80 ya da %90 oranında bir düşüşe neden olduğunu tahmin ediyor.

'Dikkatli giyinin'

Şanghay Disneyland gibi eğlence parklarında olduğu gibi bazı eğlencelere hala izin veriliyordu. Barlar ve restoranlar da Cadılar Bayramı süslerini içeriye asmaya devam edebildi ve biletleri önceden satılmış bazı Cadılar Bayramı temalı etkinliklerin devam etmesine izin verildi. Ancak bu mekanların çoğu da önlemler aldı. Balkabağı ve hayaletlerin yer aldığı afişlerle “Eğlenceli Gece” alışveriş etkinliğinin reklamını yapan bir alışveriş kompleksi, girişinin yakınına dev bir afiş dikti. Büyük turuncu harflerle “Aşırıya kaçmayın. Dikkatli giyinin, sade bir şekilde dışarı çıkın" yazıyordu. Tabelada siyaset, din ya da “hassas” konularla ilgili her şeyin kesinlikle yasak olduğu belirtiliyordu.

© 2024 The New York Times Company 

Yeni araçlar, yüz boyaları ve paraşüt timi: ABD ordusu Çin ile savaşa hazırlanıyor