Adam Rasgon, Ronen Bergman / New York Times
İstihbarat yetkililerine ve The New York Times tarafından incelenen bir dizi belgeye göre Hamas lideri Yahya Sinvar yıllarca Gazze Şeridi'nde sıradan Filistinlileri gözetledi. Ayrıca gençler, gazeteciler ve hükümeti sorgulayanlar hakkında dosyalar oluşturan gizli bir polis gücünü yönetti.
Genel Güvenlik Servisi olarak bilinen birim, bazıları kendi komşularını polise ihbar eden Gazzeli muhbirlerden oluşan bir ağa dayanıyordu. İnsanlar protestolara katıldıkları ya da Hamas'ı alenen eleştirdikleri için güvenlik dosyalarına ekleniyordu. Bazı durumlarda kayıtlar, yetkililerin evlilik dışı romantik ilişkiler sürdürüp sürdürmediklerini belirlemek için insanları takip ettiğini gösteriyor.
Hamas'ın baskıcı yönetim sistemi
Hamas Gazze'de uzun süredir baskıcı bir yönetim sistemi uyguluyor ve oradaki pek çok Filistinli güvenlik görevlilerinin kendilerini yakından izlediğini biliyor. Ancak 7 Ekim'de İsrail'e yapılan saldırıdan sadece birkaç hafta önce Genel Güvenlik Servisi'nin faaliyetleri hakkında yapılan 62 slaytlık bir sunum, pek bilinmeyen bu birimin Filistinlilerin hayatlarına ne derece nüfuz ettiğini ortaya koyuyor.
Muhalefete yer yok
Belgeler Hamas liderlerinin Gazze halkını temsil ettiklerini iddia etmelerine rağmen en ufak bir muhalefete bile tahammül edemediklerini gösteriyor. Güvenlik görevlileri gazetecileri ve ahlaka aykırı davranışlarından şüphelendikleri kişileri takip ediyordu. Ajanlar eleştirileri sosyal medyadan kaldırtıyor ve siyasi rakipleri karalamanın yollarını tartışıyordu. Siyasi protestolar baltalanması gereken tehditler olarak görülüyordu.
Filistinliler sıkışıp kaldı
Gazze'nin gündelik sakinleri hem İsrail'in felç edici abluka duvarının arkasında hem de güvenlik gücünün parmakları ve sürekli gözetimi altında sıkışıp kalmışlardı. Bu ikilem bugün de İsrail kara birlikleri ve hava saldırıları tehdidiyle devam ediyor.
Gazze'de Genel Güvenlik Servisi'nin dosyalarında yer alan bir gazeteci olan Ehab Fasfous, Gazze'den yaptığı bir telefon görüşmesinde “İşgalin bombardımanı ve yerel yetkililerin haydutluğuyla karşı karşıyayız” dedi. 51 yaşındaki Fasfous bir raporda “Hamas hareketinden nefret edenlerin başında gelenler” arasında gösteriliyor.
Belgeler Gazze'de bulundu
Belgeler Times'a, Gazze'deki baskınlarda ele geçirildiklerini söyleyen İsrail askeri istihbarat müdürlüğü yetkilileri tarafından verildi. Muhabirler daha sonra dosyalarda adı geçen kişilerle görüştü. Bu kişiler önemli olayları anlattı, biyografik bilgileri doğruladı ve Fasfous'un durumunda olduğu gibi, gizli dosyalarla uyumlu yetkililerle olan etkileşimlerini anlattı. Times tarafından incelenen belgeler Ekim 2016'dan Ağustos 2023'e kadar uzanan yedi istihbarat dosyasını içeriyor. Askeri istihbarat müdürlüğü, Gazze'deki en az 10,000 Filistinli hakkında bilgi içeren dosyalardan haberdar olduğunu söyledi.
Üç güvenlik servisinden biri
Genel Güvenlik Servisi resmi olarak Hamas siyasi partisinin bir parçası ancak hükümetin bir parçası gibi çalışıyor. Hamas'ın iç işleyişi hakkında bilgi sahibi olan ve konunun hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemeyen bir Filistinli, servisin Gazze'deki üç güçlü iç güvenlik biriminden biri olduğunu doğruladı. Diğerleri ise genellikle İsrail'e odaklanan Askeri İstihbarat ve İçişleri Bakanlığı'nın bir kolu olan İç Güvenlik Servisi'ydi. Hamas sözcüsü Basem Naim, Genel Güvenlik Servisi'nden sorumlu kişilere savaş sırasında ulaşılamadığını söyledi.
Muhaliflere saldırı düzenlemek için maaş aldılar
Kayıtlara göre İsrail'le savaştan önce aylık harcamaları 120.000 dolar olan birim 856 kişiden oluşuyordu. Bunlardan 160'tan fazlası Hamas propagandası yapmak ve yurt içi ve yurt dışındaki muhaliflere karşı internet üzerinden saldırılar düzenlemek için maaş alıyordu. Birimin bugünkü durumu bilinmiyor çünkü İsrail Hamas'ın askeri ve yönetim kabiliyetlerine önemli bir darbe vurdu.
Sinvar'ın yönettiğine inanılıyor
İsrailli istihbarat yetkilileri Sinvar'ın Genel Güvenlik Servisi'ni doğrudan yönettiğine inanıyor. Konuyu kamuoyu önünde tartışmaya yetkili olmadıkları için isimlerinin açıklanmaması koşuluyla konuşan üç İsrailli istihbarat yetkilisine göre Sinvar Genel Güvenlik Servisi'ni doğrudan yönetiyordu. Yetkililer slayt gösterisinin bizzat Sinvar için hazırlandığını söyleseler de bunu nereden bildiklerini söylemediler.
Telefonuna el koydular
Bir rapora göre güvenlik görevlileri ağustos ayında bir protestoya giderken Fasfous'u durdurdu, telefonuna el koydu ve gitmesini emretti. Fasfous iki sivil polisin kendisine yaklaştığını doğruladı. Yetkililer Fasfous'un son aramalarını incelediler ve İsrail'deki “şüpheli kişilerle” iletişim kurduğunu yazdılar. Belgede, “Kendisine yaklaşmanın gerekli olduğunu tavsiye ediyoruz çünkü kendisi nefret dolu olumsuz bir kişi ve sadece Şerit'in eksikliklerini ortaya koyuyor” denildi. Fasfous'a göre en sinir bozucu şey, memurların telefonunu bir meslektaşına çapkınlık mesajları göndermek için kullanmasıydı. “Ahlaki bir ihlali benim üzerime yıkmak istediler” dedi. Raporda bu ayrıntıya yer verilmiyor ancak Fasfous'la “başa çıkma” yolları tarif ediliyor.
Raporda “Onu karalayın” deniyor.
Fasfous, “Eğer onlarla birlikte değilseniz, ateist, kafir ve günahkar olursunuz” dedi. Protestoları desteklediğini ve Hamas'ı internet üzerinden eleştirdiğini kabul eden Fasfous, İsrail'de irtibatta olduğu kişilerin gıda ve giyim şirketleri olan Filistinliler olduğunu söyledi. Onların sosyal medya hesaplarını yönetmeye yardım ettiğini söyledi.
Sansür, sindirme ve gözetleme
Genel Güvenlik Servisi'nin hedefleri, muhalefeti bastırmak için gizli birimler kullanan Suriye gibi ülkelerdeki güvenlik servislerinin hedeflerine benziyor. Ancak Genel Güvenlik Servisi'nin dosyalarında fiziksel şiddetten ziyade sansür, sindirme ve gözetleme gibi taktiklerden bahsediliyor.
Filistin meselelerinde uzmanlaşmış eski bir İsrail askeri istihbarat subayı olan Michael Milshtein, “Genel Güvenlik Servisi tıpkı Doğu Almanya'daki Stasi gibi. Sokakta her zaman bir gözünüz var" dedi.
"Sorumlu olan bütün bir ulus var"
Analistlere göre Gazze'deki Filistinliler korku içinde yaşıyor ve muhalefetlerini ifade etmekten çekiniyorlar. Siyaset bilimi profesörü Mkhaimar Abusada, "Otosansür uygulayan çok sayıda insan var. Hamas hükümetiyle sorun yaşamak istemiyorlar" dedi. Bu görüş, 7 Ekim saldırılarından önce Hamas'ı devirmedikleri için Gazze'deki Filistinlileri suçlayan Cumhurbaşkanı Isaac Herzog gibi İsrail liderlerinin en sert yorumlarıyla çatışıyor. Abusada "Sorumlu olan bütün bir ulus var. Sivillerin haberdar olmadığı, olaya karışmadığı söylemi kesinlikle doğru değil. Ayaklanabilirlerdi" dedi.
"Kontrolü ellerinde tuttukları sürece burada bir hayatımız olamaz"
Times tarafından incelenen dosyaların hiçbiri savaşın başlangıcından sonrasına ait değildi. Ancak Fasfous hükümetin kendisiyle ilgilenmeye devam ettiğini söyledi. Savaşın başlarında, güvenlik güçlerinin bir fırının önünde yer kavgası yapan insanları vururken görüntülerini çektiğini söyledi. Yetkililer kamerasına el koydu. Fasfous, Han Yunus'taki bir hükümet yetkilisine şikayette bulunduğunu ve yetkilinin kendisine haber yapmayı ve “iç cepheyi istikrarsızlaştırmayı” bırakmasını söylediğini hatırlıyor. Fasfous "Ona gerçeği haber yaptığımı ve gerçeğin ona zarar vermeyeceğini söyledim, ancak dinlemedi. Bu suçlular kontrolü elinde tuttuğu sürece burada bir hayatımız olamaz" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
