Mark Landler / The New York Times
Başbakan Keir Starmer'ın İşçi Partisi temmuz ayında İngiltere'de yapılan seçimlerde oyların sadece yüzde 34'ünü alarak parlamentoda büyük bir çoğunluk elde ettiğinde, bir yorumcu bunu “sevgisiz bir zafer” olarak nitelendirmişti. Şimdi ise Starmer'ın bazı müttefikleri, Starmer'ın iyiliğe karşılık verme konusunda fazla ileri gittiğinden endişe ediyor. Yeni başbakan, emeklilerin kışlık ısınma masraflarına yardımcı olan ödemeleri kısıtlayarak ve hükümetin gelecek ay ilk bütçesini açıkladığında acı verici kesintiler yapılacağı uyarısında bulunarak, İngiliz halkına kesinlikle çok az sevgi gösterdi. Starmer, “İşler iyiye gitmeden önce daha da kötüleşecek” dedi.
Salı günü partisinin yıllık konferansında konuşma yapmaya hazırlanan Starmer'ın tonunu değiştirmesini beklediklerini söyleyen bazı analistler, umut ve iyimserlik olmasa bile en azından hükümetin ilk başlarda attığı sert adımların uzun vadede nasıl sonuç vereceğini göstermesini beklediklerini ifade ettiler. Manchester Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Robert Ford, “Küllenmiş bir miras devraldığı mesajını verecektir. Ancak daha sonra Britanya'yı daha güçlü kılacak büyük yapısal değişikliklere yönelecek" dedi.
Hediye tartışmaları kaosa neden oldu
Starmer için bir sorun, kamuoyu önündeki sert üslubunun özel hayatında daha müsrif olabileceğine dair işaretlerle çakışması. Starmer ve eşi Victoria tarafından kabul edilen hediyeler nedeniyle bir dizi fırtınanın yanı sıra, özel kalem müdürü Sue Gray'e ödenen ve başbakanın maaşını aşan ödemeler nedeniyle iç çekişmelerle boğuşuyor. BBC'ye sızan danışmanının maaşıyla ilgili tartışmalar, yardımcıların ve üst düzey devlet memurlarının rakipleri hakkında zarar verici bilgileri ifşa ettiği söylenen Downing Street'te çekişmelerin yaşandığına dair haberlerin artmasına neden oldu. Sadık muhafazakar Daily Telegraph gazetesi “Kavga patlak verirken Starmer hala kontrol bende diyor” manşetiyle bu kötü atmosferi özetledi.
"Kırılganlıklarının farkında değiller"
Bu sorunların hiçbiri tek başına fazla bir anlam ifade etmiyor. Ancak birlikte ele alındıklarında, Starmer'ın yetkinlik ve dürüstlük konusundaki itibarını zedelediler. Birçoğu The Telegraph'ın Muhafazakar Parti yanlısı eğilimini paylaşan Londra gazeteleri, İşçi Partisi bağışçılarının Starmer için pahalı gözlükler ve eşi için göz alıcı elbiseler için nasıl ödeme yaptığına dair kötüleyici başlıklar atmaktan zevk aldılar. Londra'daki bir araştırma enstitüsü olan UK in a Changing Europe'da kıdemli araştırma görevlisi olan Jill Rutter, “Şaşırtıcı olan, siyasi kırılganlıklarının farkında olmamaları. Muhafazakâr bir basınımız var ve Keir Starmer son birkaç yıldır Muhafazakârların sahtekarlıklarından çok bahsetti" diye konuştu.
Starmer ve müttefikleri hediyeleri kabul etmesini çeşitli gerekçelerle savunuyor. Örndeğin en sevdiği futbol takımı olan Arsenal'in maçları için ücretsiz loca gerekli çünkü güvenlik görevlileri tribünde oturmasını imkansız kılıyor. Dışişleri Bakanı David Lammy, Victoria Starmer'a kıyafet alması için para verilmesinin uygun olduğunu, çünkü başbakan ve eşinin bir gardırop bütçesi olmadığını ve “İngiliz halkı için en iyi şekilde görünmeleri” gerektiğini söyledi. Ancak cuma günü, başbakan ve diğer üst düzey İşçi Partili bakanlar artık kıyafet hediyelerini kabul etmeyeceklerini söylediler.
Vaatleriyle çelişiyor
Eleştirmenler, çiftin bu tarz hediyeleri kabul etmeye hazır olmasının, skandallar, beceriksizlikler ve sıradan insanlarla temas halinde olmadıkları hissiyle gölgelenen Muhafazakar hükümetlerin ardından Starmer'ın sık sık tekrarladığı hizmet hükümetine başkanlık etme vaadiyle çeliştiğini söylüyor. Nottingham Üniversitesi'nde emeritus siyasi tarih profesörü olan Steven Fielding, “Herkesin bu İşçi Partisi hükümeti hakkında öğrendiği ilk şey, emeklilerden para aldıklarıdır” diyerek yaşlılara ısınma yakıtı için verilen sübvansiyonlardaki kesintiye atıfta bulundu. Fielding, “Bu bağlamda, Sue Gray'in maaşı, Keir Starmer'ın bedava biletleri ve karısının bedava kıyafetleriyle ilgili bu şeyler suyu bulandırıyor. Bu da hükümetin o kadar da farklı olmadığını gösteriyor" diye konuştu.
Starmer kendi hükümeti ile 14 yıllık Muhafazakar Parti iktidarı arasına bir çizgi çekmeye özen gösterdi. Seleflerini, hükümetin maliyesinde 22 milyar poundluk (29,3 milyar dolar) bir “kara delik” bıraktıkları için eleştiren Starmer, bunun da yoksul yaşlılar hariç herkes için yakıt sübvansiyonunu azaltmayı gerekli kıldığını söyledi. İngiltere'nin tükenmekte olan Ulusal Sağlık Hizmetlerinin gözden geçirildiğini ve sistemin birbirini izleyen Muhafazakar hükümetler döneminde “sermayeden yoksun bırakıldığı” sonucuna varıldığını açıkladı. Benzer şekilde ihmal edilmiş, aşırı kalabalık cezaevi sistemini rahatlatmak için binlerce mahkumun erken tahliye edilmesine yönelik acil bir plan açıkladı. Starmer NHS hakkında, “İnsanların öfkelenmeye hakları var” dedi.
Desteği düşmeye başladı
Ancak seçmenler öfkelerini sadece Muhafazakarlardan çıkarmıyor. Starmer'ın onaylanma oranları da düşüşe geçti. Piyasa araştırma şirketi Ipsos tarafından eylül ayı başında yapılan bir ankete göre Starmer, halkın yüzde 32'si tarafından olumlu, yüzde 46'sı tarafından ise olumsuz görülüyor. Bu oran, İşçi Partisi'nin 2021 yılında kuzeydeki bir liman kenti olan Hartlepool'da kaybettiği özel seçimden bu yana en yüksek olumsuz oy oranıydı. Bu yenilgi Starmer'ın parti liderliğini kısa süreliğine riske atacak kadar acı verici.
Bu olumsuz mesaj, hükümetin yabancı yatırım çekme çabalarını da baltalayabilir. Rutter, “İngiltere'ye daha fazla yabancı yatırımcı çekmeye çalışıyorsanız ve ‘Yerimiz olmadığı için insanları hapisten çıkarıyoruz, NHS'miz çalışmıyor ve yaşlılar için yakıt sübvansiyonlarını kesiyoruz’ diyorsanız, bu çok etkili olmayacaktır" ifadelerini kullandı.
© 2024 The New York Times Company
