Jack Nicas / New York Times
Nisan ayında, Marubo halkının uzak köylerini ziyaret etmek için Amazon yağmur ormanlarında 50 milden fazla yol yürüdüm. Bu 2,000 kişilik kabile kısa bir süre önce yüksek hızlı internete kavuşmuştu ve ben de bunun hayatlarını nasıl etkilediğini anlamak istedim. Bir hafta süren ziyaret sırasında, köyler arasında iletişim kurmak, uzaktaki sevdikleriyle sohbet etmek ve acil durumlarda yardım çağırmak için interneti nasıl kullandıklarını gördüm. Maruboluların çoğu, dış dünyayla bağlantı kurmanın, ormanın derinliklerinde yaşayarak nesiller boyu korudukları kültürlerini alt üst edeceğinden derin endişe duyduklarını da söylediler. Bazı yaşlılar telefonlara yapışmış gençlerden, dedikodu dolu grup sohbetlerinden ve pornografi izleyen reşit olmayan çocuklardan şikayet etti.
Sonuç olarak, New York Times'ın 2 Haziran'da yayınladığı haber kısmen Marubo halkının internetin kötülükleriyle tanışmasıyla ilgiliydi. Ancak haber yayınlandıktan sonra bu konu bambaşka bir boyut kazandı.
Geçtiğimiz hafta boyunca, dünya çapında 100'den fazla web sitesi, Maruboların +18 içerik bağımlısı olduklarını iddia eden haberler yayınladı. Siteler bu manşetlerin yanı sıra Marubo halkının köylerindeki görüntülerini de yayınladı. New York Post geçen hafta Marubo halkının “pornografi bağımlısı” olduğunu söyleyen ilk örnekler arasında yer aldı. Bunu düzinelercesi takip etti. TMZ'nin manşeti belki de en açık olanıydı: “Kabilenin Starlink bağlantısı porno bağımlılığıyla sonuçlandı"
Dünyanın dört bir yanında aynı başlık
Benzer başlıklar Birleşik Krallık, Almanya, Avustralya, Hindistan, Endonezya, Malezya, Türkiye, Nijerya, Meksika ve Şili de dahil olmak üzere dünyanın dört bir yanında çoğaldı. Rusya'nın devlet medya kuruluşu RT, iddiayı Arapça olarak yayınladı. Sayısız video, mem ve sosyal medya paylaşımı yapıldı.
Brezilya'da, bazı Maruboların şu anda yaşadığı, çalıştığı ve okuduğu küçük Amazon şehirleri de dahil olmak üzere söylenti hızla yayıldı. Marubo halkı cinsel içerik bağımlısı değil. Ormanda buna dair hiçbir ipucu yoktu ve Times'ın makalesinde de böyle bir ima yoktu. Bunun yerine makale, bir Marubo liderinin bazı Marubo reşit olmayanların WhatsApp grup sohbetlerinde pornografi paylaştığına dair şikayetinden bahsediyordu. Bu durumun özellikle endişe verici olduğunu çünkü Marubo kültürünün toplum içinde öpüşmeyi bile hoş karşılamadığını söyledi.
Reklam için çarpıtılmış başlıklar
Bu ayrıntıyı çarpıtan sitelerin çoğunun iş modelleri büyük ölçüde diğer haber kuruluşlarının haberlerini, reklam satmak için genellikle sansasyonel başlıklarla yeniden servis edilmek üzerine tasarlanmıştır. Bu siteler aynı zamanda orijinal habere de bağlantı verdikleri için, haberi yanlış aktarsalar bile genellikle yasal olarak korunurlar. Bu tür siteler ve yanıltıcı başlıklar artık internet ekonomisinin bir parçası haline geldi. Bilgili bir internet kullanıcısı için taktikleri oldukça tanıdıktır. Ancak Marubo için bu deneyim şaşırtıcı ve çileden çıkarıcıydı.
Starlink'i kabilesinin köylerine getiren Marubo lideri Enoque Marubo, internette yayınlanan bir videoda "Bu iddialar asılsız, gerçek dışı ve özerkliğimize ve kimliğimize saygısızlık eden önyargılı bir ideolojik akımı yansıtıyor" dedi. Times makalesinin internetin olumsuz yönlerine aşırı vurgu yaptığını belirten Marubo, bu durumun çarpıtılmış ve zarar verici bir senaryonun yayılmasına neden olduğunu söyledi.
Times'ın makalesinde pornografiden endişe duyduğunu söyleyen lider Alfredo Marubo (tüm Marubo'lar aynı soyadını kullanıyor), kabile derneğinden bir açıklama yayınlayarak yanıltıcı başlıkların insanların imajına geri dönüşü olmayan zararlar verme potansiyeline sahip olduğunu ve bu nedenle doğru haberin bu şekilde yanlış yorumlanması karşısında kendilerini savunmasız hissettiklerini söyledi.
"İnternet zorlukları da beraberinde getiriyor"
Bir avukat ve yerli hakları aktivisti olan Eliesio Marubo, Marubo kabilesinin en kamuya açık yüzlerinden biri haline geldi. Dolayısıyla manşetler viral olduğunda Eliesio, sosyal ağlardaki yorumlarda on binlerce mesaj ve etiket bildirimi aldığını söyledi. Birçoğunun Marubo halkıyla alay ettiğini söyledi. Eliesio, makalenin yüksek hızlı internetin uzak yerli gruplara aniden ulaşmasıyla ilgili önemli bir tartışmayı gündeme getirdiğini ve internetin kendi tarzında vaat ettiklerini gösterdiğini söyledi. Ancak ortaya çıkan yanlış bilgi, internetin tehlikelerini de gösterdi. Eliesio "İnternet pek çok avantaj getiriyor. Ama aynı zamanda pek çok zorluğu da beraberinde getiriyor" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
