Michael D. Shear / New York Times
ABD Başkanı Joe Biden'ın Demokrat Parti'deki krize verdiği tepkinin tohumları yıllar önce atılmıştı. Arkadaşları ve müttefikleri tarafından siyasi kariyerini sona erdirmek için olağanüstü bir baskı ile karşı karşıya kalan Biden, tüm bunlara meydan okuyarak karşılık verdi.
Üç hafta boyunca inat etti, anket sonuçlarını reddetti ve eski Başkan Donald Trump'ı yenebilecek tek kişinin kendisi olduğunu iddia ederek yarışta kalacağına yemin etti. Ancak son birkaç gündür kendisine yakın kişiler, istifa etmeye daha açık olduğuna inandıklarını söylediler.
Yılların birikmişliği
Birçok müttefiki için Biden, kimliğini kendinden ziyade ülkesine hizmet üzerine inşa etmiş bir siyasetçi için şaşırtıcı bir çöküş içinde. Ancak yıllardır ona yakın olanlar, Biden'ın tepkisinin en azından son on yıldır içinde biriken pişmanlık, gurur, öfke ve korkunun bir doruk noktası olduğunu söylüyorlar. Tüm bunların Biden'ın kendi sözlerinden acı verici bir şekilde anlaşıldığını da ekliyorlar.
Ekim 2015'te o zaman başkan yardımcısı olan ve beş ay önce oğlu Beau'yu kaybetmenin yasını tutan Biden, Beyaz Saray’da Demokratların başkan adaylığı için Hillary Clinton ve Senatör Bernie Sanders'a karşı yarışmayacağını açıkladı. Birkaç ay sonra bu kararına dönüp baktığında “Her gün pişmanlık duyuyorum” dedi.Kamuoyu önünde aday olmama kararını, yas sürecinin öngörülemez olduğunu ve “son başvuru tarihleri, tartışmalar, ön seçimler ve parti seçimleri gibi şeylere saygı duymadığını ya da bunları pek önemsemediğini” söyleyerek açıkladı.
Yanında eşi Jill ve o dönemin başkanı Barack Obama olan Biden “Bu süreci atlattığımızda, başkanlık için gerçekçi bir kampanya yürütme penceresi kapanmış olabilir” dedi. Ancak kendisine yakın kişiler, diğer aday lehine kendisini bir kenara itmeye yönelik ortak bir çaba olarak gördüğü bu durum karşısında öfkelendiğini söyledi. Bu, şu anda Demokrat arkadaşlarından gördüğü baskının bir habercisiydi.
O zaman da kaybedeceğini düşünüyorlardı
O zaman da, şimdi olduğu gibi, arkadaşları onun Clinton ve Sanders'a ve daha sonra da Trump'a karşı kaybedeceğini iddia ediyorlardı. The Atlantic'in haberine göre, o dönemde Obama'nın en üst düzey siyasi danışmanı olan David Plouffe, Biden ile oturup ona anketleri gösterdi. “Bunun Des Moines'de bir otel odasında Bernie Sanders'a karşı üçüncü olarak bitmesini gerçekten istiyor musun?” (Sekiz yıl önce Biden Iowa seçimlerini beşinci sırada bitirmiş ve yarıştan çekilmişti).
Biden için mesaj açıktı: Obama onun kenarda kalmasını istiyordu. Obama'nın yardımcıları da öyle. Ve Clinton. Oğlu için duyduğu üzüntü gerçekti. Ancak, o dönemde kendisiyle görüşen birkaç kişiye göre, yıllardır sadık olmaktan başka bir şey yapmadığı insanlar tarafından korkutulduğu hissi de öyleydi. Müttefiklerine daha iyisini hak ettiğini söylüyor ve aday olması halinde onların yanıldığını kanıtlayacağını düşünüyordu.
Obama'nın kıdemli danışmanı olarak Biden'ı yıllarca yakından izleyen David Axelrod, başkan yardımcısının bu kararla ilgili olarak omzunda bir yük olduğunu ve bunun kısmen kendisine hiçbir zaman olması gerektiğini düşündüğü şekilde saygı duymayan insanlar tarafından yarış dışı bırakılmasına duyduğu öfkeyle beslendiğini söyledi. Axelrod, “Bu yük onu hayatı boyunca yönlendirdi” dedi.
Trump’ın ardından kazanma inancı yükseldi
Başkan o zamandan beri bu öfkesini nadiren belli etti ama Trump Beyaz Saray'a girdikten sonra Biden pişmanlık duygusu ve 2016'da kazanabileceğine olan inancı konusunda daha açık oldu. Biden 2017'nin sonlarına doğru Oprah Winfrey'e verdiği bir röportajda “Başkan olmadığım için pişmanım çünkü çok fazla fırsat olduğunu düşünüyorum” dedi. Aday olsaydı adaylığı kazanacağını düşünüp düşünmediği sorulduğunda Biden “evet” dedi, ancak o sırada Clinton'ın nitelikli olduğundan emin olduğunu da söyledi. Biden “Sahayı terk ediyormuşum ve sahayı terk ettiğim için de ülkeyi yönetebilecek kimse yokmuş gibi hissetmedim. Böyle hissetmedim” dedi. Artık her şey farklı.
Kamala Harris’in kazanma ihtimalini sordu
Biden, 27 Haziran'da Trump'la yaptığı tökezleyen, kararsız tartışmadan bu yana, kasım ayında eski başkanı yalnızca kendisinin yenebileceğini açıkça söyledi. Kampanya yöneticisi Jennifer O'Malley Dillon, MSNBC'nin “Morning Joe” programında Biden'ın ‘kazanmak için yarışta’ olduğu konusunda ısrar etti. Ancak konuşmaları hakkında bilgi sahibi Demokratlara göre, Biden son günlerde özel olarak Başkan Yardımcısı Kamala Harris'in nasıl kazanabileceğini sordu. Biden iki hafta önce ABC'den George Stephanopoulos'a “Kimsenin başkan olmak ya da bu yarışı kazanmak için benden daha nitelikli olduğunu düşünmüyorum” dedi. Morning Joe programında, kendisine ne yapması gerektiğini söylemeye çalışanlarla alay ederek, “O büyük isimlerin ne düşündüğü umurumda değil” dedi. “Elitler beni çok sinirlendiriyor” diyen Biden’ı sesi yükseliyor ve öfkesi açıkça belli oluyordu: “Sizden bahsetmiyorum, partideki elitlerden bahsediyorum; onlar çok daha fazlasını biliyor. Ama eğer bu adamlardan herhangi biri benim aday olmam gerektiğini düşünmüyorsa? Bana karşı aday olun. Devam edin ve başkan adaylığınızı açıklayın. Kurultayda bana meydan okuyun.”
Trump’ı engelleyen adam
Biden'ın 2020'deki zaferi, 2016'da aday olmamaktan duyduğu pişmanlık ve öfkenin bir kısmını silmiş olabilir. Sadece bir dönem görev yapmaya karar vermiş olsaydı, sonsuza kadar bırakacağı miras Trump'ın Beyaz Saray'da ikinci bir dönem kazanmasını engelleyen kişi olması olabilirdi. Ancak onu tanıyanlar, Biden'ın derin bir gurur ve tek dönemlik bir başkan olarak görülmeme arzusuyla hareket ettiğini, her ikisi de ikinci bir dört yıl daha görev yapmak için seçmenlerin onayını kazanan Obama ya da eski Başkan Bill Clinton'dan daha az başarılı (en azından bu ölçüye göre) olduğunu söylüyor. Modern zamanlarda ikinci bir dönem deneyip başarısız olan tek Demokrat başkan Jimmy Carter'dı.
İlgisiz kalma korkusu
Yıllarca kendisiyle yakın çalışmış olan bir kişinin söylediğine göre, onu rahatsız eden şey aynı zamanda korku: On yıllar boyunca ulusal tartışmaların merkezinde yer aldıktan sonra ilgisiz kalma korkusu. Şimdi onu tanıyanlar arasında, bu ana ilişkin karar verme sürecinin merkezinde olduğuna dair çok az şüphe var. Biden Morning Joe programında “2020'de yanıldılar. 2022'de kırmızı dalga konusunda yanıldılar. 2024'te de yanılıyorlar” dedi.
© 2024 The New York Times Company
