Michael Crowley, Raja Abdulrahim, Thomas Fuller / New York Times
İsrail başbakanlık ofisi dün yaptığı açıklamada, İsrailli ve Amerikalı müzakerecilerin İsrail ile Hamas arasındaki ateşkes görüşmelerini yeniden canlandırmak amacıyla hafta sonu Katar'a döneceklerini duyurdu. Ancak bu açıklama, İsrail'in perşembe günü Gazze Şeridi ve Lübnan'da yeni bombardımanlara başladığı ve ABD ve Katarlı yetkililerin Hamas'ın yakında görüşmelere yeniden katılıp katılmayacağı konusundaki belirsizliklerinin sürdüğü bir ortamda geldi. Dışişleri Bakanı Antony Blinken Katar'ın başkenti Doha'da düzenlediği basın toplantısında “Hamas'ın görüşmelere katılmaya hazır olup olmadığını henüz tam olarak tespit edemedik. Temel soru şu: Hamas ciddi mi?" dedi.
Blinken, Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Muhammed bin Abdulrahman Al Thani ile Gazze ve Lübnan'daki savaşların nasıl sona erdirilebileceğini görüşmek üzere bir saat boyunca bir aradaydı. Daha sonra basın toplantısında bir araya gelen ikili, İsrail'in geçen hafta Hamas lideri Yahya Sinvar'ı öldürmesinden bu yana Hamas'ın müzakere etmeye daha istekli olduğuna dair ellerinde bir işaret olmadığını söyledi. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada ülkenin dış istihbarat servisi Mossad'ın başkanı David Barnea'nın pazar günü Doha'da Al Thani ve CIA Direktörü William Burns ile görüşmek üzere yola çıkacağı belirtildi. Perşembe günü Londra'ya gitmek üzere Katar'dan ayrılmadan önce Blinken, ABD'nin "Gazze'deki, Batı Şeria'daki ve bölgedeki Filistinliler" için 135 milyon dolarlık ek insani yardım sağlayacağını duyurdu ve Gazze'deki mevcut insani krizin kış yaklaşırken özellikle acil olduğunu söyledi.
Birçok haber ajansı tarafından dağıtılan ve Gazze'nin güneyindeki Han Yunus kentinde bir fırının dışından çekilen video, enklavdaki çaresizliği gözler önüne sererken, yiyecek için itişip kakışan insanları gösteriyor. Bu hafta Gazze'deki ana acil servis, İsrail'in yeniden başlattığı saldırılar nedeniyle bölgenin kuzey kesimindeki tüm kurtarma operasyonlarını durdurdu. Kuzeyde yeniden gruplaşan Hamas varlığını ortadan kaldırmaya çalıştığını söyleyen İsrail ordusu son günlerde burada çok sayıda kişiyi öldürdü. Birleşmiş Milletler'e göre Gazze'nin kuzeyinde yaklaşık 400.000 kişi yaşıyor ve birçoğu İsrail'in hava saldırıları nedeniyle harabeye dönmüş mahallelerinde mahsur kalmış durumda. Acil durum servisi olan Filistin Sivil Savunma, yaralıları tedavi etmek ve insanları enkazdan çıkarmaya çalışmak için saldırı yerlerine müdahale ediyordu. Ancak Çarşamba gecesi, Gazze'nin kuzeyindeki çalışmalarının “tamamen durduğunu” söyledi.
Birleşmiş Milletler'in Filistinlilere yönelik ana yardım kuruluşunun başkanı Philippe Lazzarini, salı günü sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Gazze'nin kuzeyinde insanlar ölmeyi bekliyor” diyerek durumu çok sert bir şekilde değerlendirdi. İsrail'in Hamas'la savaş halinde olduğu Gazze ve Hizbullah'la mücadele ettiği Lübnan'da İsrail saldırıları perşembe günü de devam etti. İsrail ordusu Gazze'nin merkezindeki Nuseirat'ta eskiden okul olarak kullanılan bir yerleşkede Hamas'a ait bir komuta merkezini vurduğunu açıkladı. Reuters haber ajansı tarafından elde edilen ve saldırıdan sonra çekilen videoda, yerinden edilmiş Filistinlilerin barındığı yerleşkede aralarında çocukların da bulunduğu yaralılar görülüyor.
Lübnan ordusu perşembe günü yaptığı açıklamada, gece boyunca Beyrut yakınlarındaki yerleşim bölgelerini vuran yeni bir hava saldırısı dalgasından saatler sonra, İsrail saldırısının ülkenin güney kesiminde üç askerini daha öldürdüğünü söyledi. Lübnan ordusu üç askerin Yater kasabası yakınlarında, yaralıları bölgeden tahliye etmek üzere düzenlenen bir operasyon sırasında öldürüldüğünü açıkladı. Saldırının ne zaman gerçekleştiği netlik kazanmadı.
'Her türlü ders çıkarılacak'
İsrail ordusu, İran tarafından desteklenen güçlü militan grup Hizbullah'a karşı bölgede baskınlar düzenleyen kuvvetlerinin Lübnan askerlerini vurup vurmadığını araştırdığını söyledi. Ordudan yapılan açıklamada "Lübnan ordusu askerlerinin kasıtlı olarak hedef alınmadığı" belirtildi ve "Olay inceleniyor ve her türlü ders çıkarılacak" denildi.
Lübnan ordusu İsrail ve Hizbullah arasındaki çatışmada taraf değil ancak Lübnan birlikleri giderek daha fazla çapraz ateş altında kalıyor. Perşembe günü, İsrail askerlerinin Hizbullah'a karşı savaşırken Lübnanlı askerleri öldürdüğü en az dördüncü olaydı. Bu hafta İsrail ordusu üç Lübnanlı askerin daha ölümü nedeniyle özür diledi ve "Lübnan ordusuna karşı operasyon yapmadıklarını" söyledi. Fransa perşembe günü yaptığı açıklamada Lübnan ordusu için binlerce ek asker alımını destekleyeceğini ve savaş nedeniyle evlerini terk eden insanlara destek olmak için 100 milyon dolardan fazla bağışta bulunacağını duyurdu.
Hizbullah düzenli olarak İsrail'e mühimmat atıyor ve İran'ın da desteklediği Hamas'a destek verdiğini söylüyor. Her iki grupla savaşırken İsrail bazı İranlı askeri komutanları da öldürdü ve temmuz ayında Hamas lideri İsmail Haniye'ye İran topraklarında suikast düzenledi. İran misilleme olarak bu ayın başında İsrail'e füze yağdırdı ve dünyanın büyük bir kısmı İsrail'in nasıl karşılık vereceğini görmek için endişeyle bekliyor. Biden yönetimi Gazze için ateşkes görüşmelerinin yeniden başlatılmasının iç içe geçmiş tüm çatışmaları yatıştıracağını umuyor.
Haniye'den görevi devralan Sinvar'ı müzakerelerin önünde bir engel olarak gören ABD'li yetkililer, Sinvar'ın öldürülmesinin ardından Hamas'ın geri kalan liderlerinin Gazze'de bir yıldır süren savaşı sona erdirecek bir anlaşma yapmaya ve orada kalan onlarca rehineyi serbest bırakmaya daha açık olabileceklerini umuyorlardı. Al Thani basın toplantısında Katar'ın Doha'da bir ofisi bulunan Hamas'la Sinwar'ın ölümünden bu yana geçen bir hafta içinde “yeniden temasa geçtiğini” ve Hamas'ın aylardır olduğu gibi “aynı pozisyonu” koruduğunu hissettiğini söyledi. İsrail ve Hamas birbirlerinin ateşkes koşullarını defalarca kabul edilemez olarak nitelendirdi. Al Thani "Mısır ve Hamas arasında devam eden görüşmeler olduğunu" da sözlerine ekledi ancak ayrıntı vermedi. Hamas'a ait bir kanal olan Al Aqsa TV daha sonra bir Hamas heyetinin Mısırlı yetkililerle görüşmek üzere Kahire'ye geldiğini doğruladı. Hamas ve İsrail birbirleriyle doğrudan konuşmadıkları için Katar ve Mısır görüşmelerde arabuluculuk yapıyor.
© 2024 The New York Times Company
