Dani Blum / New York Times
Bu yılın büyük bir bölümünde Covid-19 vakalarının büyük bir çoğunluğunu koronavirüsün JN.1 varyantı oluşturdu. Ancak şimdi KP.2 adı verilen bir yan varyant yükselişe geçti. Mart ayı ortasında Amerika Birleşik Devletleri'ndeki vakaların sadece %1'ini oluşturan bu varyant, şimdi dörtte birinden fazlasını oluşturuyor.
JN.1'in torunları
KP.2, bilim insanlarının mutasyonlarının isimlerindeki harflerden yola çıkarak "FLiRT" adını verdikleri Covid varyantlarının bir alt kümesine ait. Columbia Üniversitesi'nde virüs uzmanı olan Dr. David Ho, bunların JN.1'in torunları olduğunu ve KP.2'nin JN.1'e "çok çok yakın" olduğunu söyledi. Ancak Ho, KP.2'nin spike proteinindeki küçük farklılıkların onu bağışıklık savunmamızdan kaçmada daha iyi ve JN.1'den biraz daha bulaşıcı hale getirebileceğini öne süren hücrelerde erken laboratuvar testleri gerçekleştirdi. Şu anda vakalar artmıyor gibi görünse de, araştırmacılar ve doktorlar bu varyantın yaz aylarında bir artışa yol açıp açmayacağını yakından takip ediyor.
Chicago'daki Northwestern Medicine Kapsamlı Covid-19 Merkezi'nin eş direktörü Dr. Marc Sala, "Kimsenin bir şeylerin aniden değişmesini beklediğini sanmıyorum. Ancak KP.2 büyük olasılıkla yeni normumuz olacak" dedi.
Covid'in mevcut yayılımı
Uzmanlar, KP.2'nin Covid vakalarında bir artışa yol açıp açmayacağını görmenin birkaç hafta alacağını söyledi ve virüsün nasıl yayıldığına dair yalnızca sınırlı bir anlayışa sahip olduklarını belirtiyorlar. Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri artık vaka sayılarını takip etmiyor ve doktorlar daha az kişinin Covid testi yaptırdığını söyledi.
Bildiklerimiz güven verici: Varyantlardaki değişime rağmen, CDC verileri ulusal çapta atık sularda dolaşan virüsün yalnızca "minimal" seviyelerde olduğunu ve acil servis ziyaretleri ile hastaneye yatışların mart başı ile nisan sonu arasında düştüğünü gösteriyor. Louis Sağlık Sistemi araştırma ve geliştirme şefi Dr. Ziyad Al-Aly, "KP.2 hakkında her şeyi bildiğimizi söylemek istemiyorum. Ancak şu anda, kaygı verici herhangi bir şeye dair önemli bir belirti görmüyorum" dedi.
Aşılardan ve geçmiş enfeksiyonlardan korunma
Uzmanlar, JN.1 ile enfekte olsanız bile, özellikle de son Covid nöbetinizden bu yana birkaç ay veya daha uzun bir süre geçmişse, KP.2 ile yeniden enfekte olabileceğinizi söyledi. Ho, KP.2'nin en güncel aşıyı olan kişilere bile bulaşabileceğini, çünkü bu aşının JN.1 ve onun soyundan gelenlerden önemli ölçüde farklı bir varyant olan XBB.1.5'i hedeflediğini söyledi.
Japonya'daki araştırmacılar tarafından nisan ayında yayınlanan bir makalenin ilk versiyonu, KP.2'nin en son Covid aşısını alan kişileri enfekte etmede JN.1'den daha becerikli olabileceğini öne sürdü. (Araştırma henüz hakem denetiminden geçmemiş ya da yayınlanmamıştır.) CDC sözcüsü, ajansın aşıların KP.2'ye karşı nasıl bir performans sergilediğini izlemeye devam ettiğini söyledi.
Riskli kişiler dikkat etmeli
Yine de doktorlar, aşının özellikle ağır hastalıklara karşı bir miktar koruma sağladığını, önceki enfeksiyonlarda da böyle olduğunu söyledi. CDC sözcüsü, bu noktada KP.2'nin diğer suşlardan daha ciddi hastalıklara neden olacağına inanmak için bir neden olmadığını söyledi. Ancak 65 yaş ve üzeri, hamile ya da bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler Covid'den kaynaklanan ciddi komplikasyonlar açısından daha yüksek risk altındadır.
San Francisco'daki California Üniversitesi'nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı olan Dr. Peter Chin-Hong, özellikle bu grupların henüz yaptırmamışlarsa güncellenmiş aşıyı yaptırmak isteyebileceklerini söyledi. CDC, güncellenmiş aşıdan bir doz almış olan 65 yaş ve üstü kişilerin en az dört ay sonra ek bir aşı yaptırmalarını tavsiye ediyor. Hong, "Gördüğümüz en düşük ölüm ve hastaneye yatış seviyesi olmasına rağmen, hala Covid'li hasta insanlarla ilgileniyorum. Ve hepsinin ortak bir teması var, o da yaşlı olmaları ve en son aşıyı olmamış olmaları" dedi.
Yeni varyantın semptomları
Doktorlar, vakaların hala önemli bir kısmını oluşturan KP.2 ve JN.1 semptomlarının büyük olasılıkla diğer varyantlarda görülenlere benzer olduğunu söyledi. Bunlar arasında boğaz ağrısı, burun akıntısı, öksürük, baş ve vücut ağrıları, ateş, tıkanıklık, yorgunluk ve şiddetli vakalarda nefes darlığı yer alıyor. Pandeminin başlangıcına kıyasla artık daha az insan tat ve koku alma duyularını kaybediyor. Chin-Hong, hastaların ishal, bulantı ve kusmanın da Covid semptomları olabileceğine genellikle şaşırdıklarını ve bazen bu sorunları norovirüs belirtileri olarak karıştırdıklarını söyledi.
Daha önce Covid geçirmiş olan birçok kişi için yeniden enfeksiyon genellikle ilk vakaları kadar hafif veya daha hafiftir. Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi'nde virüs uzmanı olan Fikadu Tafesse, yeni uzun Covid vakalarının pandeminin başlangıcında olduğundan daha az yaygın olmasına rağmen, tekrarlanan enfeksiyonların uzun Covid riskini artırdığını söyledi. Ancak virüs gelişmeye devam ederken bilim insanları hala ne kadar süreceğini belirlemeye çalışıyor. Tafesse "Virüsün doğası böyle. Mutasyona uğramaya devam ediyor" dedi.
©️ 2024 The New York Times Company
