Yasmena Almulla - Vivian Nereim / The New York Times
Küresel petrol rezervlerinin yaklaşık yüzde 6'sına sahip olan Kuveyt, dünyanın en zengin ülkelerinden biri ve önemli bir enerji ihracatçısı.
Ancak Haziran ayında, yükselen sıcaklıklar ülkenin elektrik şebekesini zorlarken, Kuveytli bir ilkokul öğretmeni olan Shaikha al-Shammari, elektrikler aniden kesilince kendini karanlıkta ders anlatırken buldu.
Avukat olan 40 yaşındaki Mishari al-Olyan ise, elektrik talebinin artması üzerine hükümetin son zamanlarda başvurduğu kesintilerin bir “felaket” olduğunu söyledi. Babasının nefes almak için oksijen tüpüne ve tüpün çalışması için de elektriğe ihtiyacı olduğunu söyledi. Bu yüzden şimdi yedek bir makinenin şarj edilmiş ve hazır olduğundan emin olmaya çalışıyor.
Ülkedeki elektrik sorununun pek çok nedeni var. Dünya ısındıkça elektriğe olan yüksek talep mevcut elektrik şebekesinin kapasitesini aşarken, bürokratik gecikmeler de şebekeyi genişletme çabalarını sekteye uğratıyor. Kuveyt ayrıca enerji üretmek için petrol yakmak yerine doğal gaza dönmeye başladı. Ve ülke nispeten az doğal gaz ürettiği için doğal gaz ithal etmesi gerekiyor.
İklim değişikliği zengin Körfez ülkelerini de vurdu
Kuveyt'te bu yaz yaşanan elektrik kesintileri iklim değişikliğinin yol açtığı olumsuzluklardan sadece biri. Orta Doğu'daki yaşamı olumsuz etkileyen iklim değişikliği, varlıklı ülkelerin bile karşılaştığı zorlukların altını çiziyor. Nisan ayında şiddetli yağışlar Birleşik Arap Emirlikleri'nin Dubai kentinde şiddetli sellere yol açarak uluslararası havaalanında hasara yol açtı. Haziran ayında ise sıcak hava dalgaları Suudi Arabistan'da yıllık Hac ziyaretini gerçekleştiren 1300'den fazla kişinin ölümüne neden oldu.
Kuveyt'te yaz aylarında yapılan elektrik kesintileri aslında yeni değil ve 2006'dan beri düzenli olarak yaşanıyor. Ancak bu yıl elektrik, su ve yenilenebilir enerji bakanlığı planlı elektrik kesintilerini arttırdı ve Kuveytliler elektriklerin daha sık kesildiğini hissettiklerini söylüyor.
Bakanlık 18 Ağustos'ta ülke genelinde birçok mahallede kesinti yaşanacağı uyarısında bulundu ve insanlardan en yoğun saatler olan sabah 11'den akşam 5'e kadar enerji tasarrufu yapmalarını istedi. Bakanlık bu yaz yaptığı bir açıklamada Haziran ayındaki kesintileri elektrik üretim istasyonlarının, önceki yıllara kıyasla daha yüksek sıcaklıklarla birleşen yoğun zamanlarda artan talebi karşılayamamasına bağladı.
Kuveyt ağustosta en ağır elektrik yükünün altına girdi
Ağustos ayı sonlarında bakanlık Kuveyt'in tarihteki en yüksek elektrik yükünü kaydettiğini, sıcaklıkların 50 santigrat derecenin üzerine çıktığını ve kıyı boyunca yüksek nem oranının da bunu arttırdığını söyledi.
31 yaşındaki al-Shammari "Evden dışarı çıkmak bile çok zor” ifadelerini kullandı.
Ortaokul öğretmeni 34 yaşındaki Sarah Hashem İbrahim, öğrencilerinin sıcaktan giderek daha fazla etkilendiğini ve derslere odaklanmakta zorlandıklarını fark ettiğini söyledi. İbrahim “Hava çok sıcak olduğunda ve elektrikler kesildiğinde tüm hayatınız duruyor” dedi ve ekledi: “En basit günlük işleri bile artık yapamıyorsunuz"
980 milyar dolarlık devlet varlık fonu
Basra Körfezi ülkesi Kuveyt, dünyanın en büyük petrol ihracatçılarından biri ve 980 milyar dolarlık bir devlet varlık fonuna sahip. Yine de vatandaşları sık sık hükümetin kötü yönetiminden şikayet ediyor. Bir iş danışmanlığı şirketi olan AlShall yakın tarihli bir raporunda, elektrik kesintilerini mali açık ya da yakıt sıkıntısından ziyade kamu yönetimindeki dağınıklığa bağlayarak son 10 yılda ikisi iki kez görev yapan 14 elektrik bakanına dikkat çekti.
Uzmanlar da on yıllardır Kuveyt'te enerji krizinin yaklaşmakta olduğu uyarısında bulunuyor ve artan talebe ayak uydurmak için enerji santrallerinin inşasında yaşanan gecikmeleri gerekçe gösteriyor.
Eski bir bakan ve eski bir milletvekili olan Yousef al-Zalzalah sosyal medyada “Kuveyt gibi gelişmiş ülkeler arasında yer almasını sağlayan tüm olanaklara sahip bir ülkede, sıcak yaz aylarında elektrik kesildiğinde, planlamada bir kusur olduğunu bilirsiniz” diye yazdı.
BAE ve Katar da küresel ısınmadan yana dertli
Ancak Birleşik Arap Emirlikleri ve Katar gibi daha düzgün işleyen bürokrasilere sahip olan ve yaygın elektrik kesintilerinden kaçınmayı başaran Körfez ülkelerinde bile hükümetler halklarını iklim değişikliğinin etkilerinden tam olarak izole edemedi.
Devletlerini zengin kılan fosil yakıtlardan kaynaklanan emisyonlar, bölgenin özellikle hassas olduğu küresel ısınmanın ana etmenleri. Hava kirliliği ve kavurucu sıcaklıklar, işleri gereği sık sık hava koşullarına maruz kalan göçmen işçilerin sağlığını bozuyor, vatandaşları evlerine kapanmaya zorluyor ve en zenginler için Avrupa ve Kuzey Amerika'daki daha serin iklimlere mevsimsel bir göçü tetikliyor.
Uluslararası Enerji Ajansı'na (IEA) göre Kuveyt, elektrik üretiminde ağırlıklı olarak doğal gaza dayanıyor ve kişi başına tüketim 2000'den 2021'e kadar yüzde 16 arttı. Ağustos ayında Kuveyt Petrol Şirketi, Katar'dan 15 yıllık sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) tedarikini güvence altına aldığını ve bu tür diğer anlaşmaları geliştirdiğini duyurdu.
Yine de pek çok Kuveytli zaman geçtikçe sorunun daha da kötüleşeceğinden korkuyor.
Devlet petrol arıtma şirketi çalışanı 42 yaşındaki Sami al-Ajmi, “Nüfus artıyor, dolayısıyla elektrik tüketimi de artıyor. Elbette daha fazla elektrik kesintisi göreceğiz” dedi ve şöyle devam etti:
“Hükümet elinden geleni yapmaya çalışıyor ama henüz bir çözüm göremedik”
© 2024 The New York Times Company
