Ivan Nechepurenko / The New York Times
Maria ve eşi Alexander, Devlet Başkanı Vladimir Putin'in bu hafta sonu yapılan başkanlık seçimlerinde beşinci kez Rusya'nın lideri olacağından en başından beri emindiler.
Ancak üç çocuklarıyla birlikte Moskova'da yaşayan çift, bundan sonra ne olacağı konusunda o kadar da emin değil. Akıllarında en çok, altı yıllık yeni bir dönem kazanmanın verdiği cesaretle Putin'in Ukrayna'da savaşacak askerler için yeni bir seferberlik ilan edebileceği korkusu var. Eşi, Putin'in Eylül 2022'de ilk seferberliği ilan etmesinden kısa bir süre sonra Rusya'yı terk eden ancak kısa süre önce geri dönen 38 yaşındaki Alexander'ın ülkeyi tekrar terk etmeyi düşündüğünü söyledi.
Bir WhatsApp görüşmesinde 34 yaşındaki Maria, "Sadece seferberlik hakkında bir şeyler kulağıma geliyor, yaz aylarında planlanmış bir saldırı olduğunu ve birliklerin rotasyona ihtiyacı olduğunu duyuyorum" dedi. Hükümetten gelebilecek tepkilerden korktuğu için çiftin soyadının kullanılmasına izin vermedi.
Birçok Rus, Cuma günü başlayan ve üç gün süren oylama sırasında birçok konuda endişe duydu. Rus yetkililer savaş için yeni bir seferberlik planlandığını reddetse de tedirginlik devam ediyor.
Endişelerin temelinde Putin'in sınırsız gücünü kullanarak oylamadan önce yapmaktan kaçındığı değişiklikleri yapma ihtimali yatıyor gibi görünüyor. Rusya'daki az sayıdaki bağımsız anketörden biri olan Levada Center'ın direktörü Denis Volkov, bu endişelerin hala esas olarak hükümete muhalif azınlık Ruslar tarafından hissedildiğini söyledi.
Putin'den seçim sonrası neler bekleniyor?
Olası bir seferberlik en büyük endişe kaynağı olmaya devam ederken, mali durum ve ekonomi konusunda da tedirginlik var. Bazı Ruslar, geçen yıl düştükten sonra hükümet tarafından desteklenen rublenin yeniden değer kaybetmesine izin verilebileceğinden ve bunun da ithalat maliyetlerini artıracağından endişe ediyor. İş adamları daha yüksek vergilerden endişe ederken, muhalif aktivistler de muhalefete yönelik baskıların artmasını bekliyor.
New York'taki New School'da uluslararası ilişkiler profesörü olan ve düzenli olarak Rusya'yı ziyaret eden Nina Khrushcheva "İnsanlar çok endişeli. Rus halkı belirsizliğe ne kadar alışık olsa da seçim sonrası belirsizlik çok kötü" ifadelerini kullandı.
Endişeler, pek çok kişinin en iyisini ummayı ama en kötüsünü beklemeyi öğrendiği Rusya'daki mevcut ruh halini yansıtıyor. Belirsizlik, uzmanların giderek otoriterleştiğini söylediği bir hükümet tarafından daha da alevlendi.
Putin'in sınırları yok
Yirmi yılı aşkın bir süredir iktidarda olan Putin, parlamentodaki bir muhalefet partisi ya da güçlü bir sivil toplum tarafından kısıtlanmıyor. Dolayısıyla istediği gibi hareket etmekte nispeten özgür.
Bazı uzmanlar Kremlin'in, Putin'in ezici bir zafer kazanması beklenen oylama sonuçlarını, muhalefeti daha da bastırmak ve Ukrayna'da hızlı bir "özel askeri operasyon" olarak tasarlanan ancak yüz binlerce can kaybına neden olan bir bataklığa dönüşen savaşı tırmandırmak için kullanabileceğini söylüyor.
Karşısında kimse duramıyor
Rusya'daki seçimler, Kremlin'in medya ve devlet işletmeleri üzerindeki neredeyse tam kontrolü aracılığıyla sıkı bir şekilde yönetiliyor ve çalışanlarına oy kullanmaları için baskı yapılıyor. Seçim makinesi istenmeyen adayları filtreliyor ve muhalif aktivistler ya kaçmak zorunda kalıyor ya da kendilerini Rus hapishanelerinde buluyor. Ülkenin en önde gelen muhalifi Aleksey Navalni, geçen ay Kuzey Kutbu'nda hapsedildiği bir ceza kolonisinde öldü.
Oylamanın sonucu söz konusu olmasa da, Ruslar hala süreçle meşgul. Oylama, Putin'in Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etme kararından bu yana yapılacak ilk oylama olacak.
Otomobil piyasası analistlerinin seçimlerden önceki dönemin satın almak için en iyi zaman olabileceğini çünkü oylama bittikten sonra rublenin değer kaybedebileceğini öne sürmelerinin ardından Rus tüketiciler de yılın başında otomobil satın almak için acele etti. Rus otomobil endüstrisine ilişkin yayın yapan haber sitesi olan Avtostat'a göre, Ocak ve Şubat aylarında Rusya'da satılan yeni otomobil sayısı geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 80'den fazla arttı.
Ağır vergiler gelebilir
İş dünyası hükümetin oylamadan sonra vergileri arttıracağından endişe ediyor. Çarşamba günü Putin, hükümetin bireyler ve özel kuruluşlar için yeni vergi kuralları hazırlayacağını söyledi ve uzmanlar bunun büyük olasılıkla her iki grup için de vergilerin artacağı anlamına geldiğini söyledi.
Moskova'daki PF Capital danışmanlık şirketinin baş ekonomisti Yevgeny Nadorshin, şirketlerin özellikle vergilerdeki artış ve daha yüksek işgücü maliyetlerinden endişe duyduğunu söyledi ve "Bu durum Rusya'nın rekabet gücünü tehlikeye atacaktır" dedi.
Yeni bir seferberlik işgücüne zarar verebilir
Nadorshin ayrıca, başka bir asker seferberliği söylentilerinin yaygın olduğunu ve bunun gerçekleşmesi halinde işletmeler için işgücü piyasasını daha da kısıtlayabileceğini belirtti.
Levada Center'dan Volkov, Rusların çoğunun Ukrayna'nın geniş çaplı işgali ve yedi ay sonraki seferberliğin ilk şokundan sonra yeni dünyaya uyum sağladığını söyledi. Bu uyum büyük oranda, hükümetin ülke ekonomisinin sağlıklı kalmasını sağlayarak ve sanayi sektörüne para enjekte ederek morali yükseltme çabalarının sonucuydu.
Muhalifler de tedirgin
Kremlin karşıtı pek çok Rus aktivist -ülkede kalanlar ve ülkeyi terk edenler- muhalefete yönelik yeni bir baskıdan korkuyor.
Londra'da yaşayan Rus iş adamı ve muhalif aktivist Yevgeny Chichvarkin, seçimlerden sonra muhaliflerin kaçmak ya da hapse girmek arasında keskin bir seçimle karşı karşıya kalacağına inandığını söyledi.
Bağımsız bir Rus haber kuruluşu olan Zhivoy Gvozd'a verdiği röportajda "Pek seçeneğimiz yok. Ya hapse gireceğiz ya da ülkeyi terk etmek zorunda kalacağız" dedi.
Ancak bazı analistler Putin'in muhalefeti bastırmak için sahip olduğundan çok daha fazlasını yapacağına dair şüphelerini dile getirdiler.
Bölgesel siyaset konusunda uzmanlaşmış Rusya merkezli siyaset bilimci Alexander Kynev, "Sistem sonsuza kadar seferberlik ve stres halinde kalamaz" dedi ve sözlerini şöyle sürdürdü:
"Güvenlik servislerine çok fazla güç verirseniz, yarın sizi iktidardan uzaklaştırabilirler ve Vladimir Putin bunu çok iyi anlıyor"
©️ 2024 The New York Times Company
