Julian E. Barnes, Eric Schmitt / New York Times
Rusya ya da vekil güçleri, ABD ve müttefiklerinin doğu Almanya üzerinden askeri malzeme sevkiyatında kullandığı güzergâhlar üzerinde gözetleme dronları uçurarak istihbarat topluyor. ABD’li ve diğer Batılı yetkililere göre bu bilgiler Kremlin’in sabotaj kampanyasını güçlendirmek ve Ukrayna’daki Rus birliklerine destek sağlamak için kullanılabilir.
ABD ve Alman yetkililer, Mayıs ayında Rusya bağlantılı bir komplo kapsamında üç Ukraynalının tutuklanmasına yol açan bilgiler de dahil olmak üzere Rus sabotaj girişimlerini tartışıyor.
Rus sabotaj kampanyası, Britanya’daki depolarda yangınlara, Norveç’te bir baraja yönelik saldırıya, Baltık Denizi altındaki kabloları kesme girişimlerine ve Ukrayna’daki savaşı Avrupa’nın kalbine taşımayı ve Ukrayna’ya verilen desteği zayıflatmayı amaçlayan çeşitli operasyonlara yol açtı.
Geçen yıl zirve yapan Rus sabotaj eylemleri, bu yıl önemli ölçüde azaldı. Uzmanlar ve Batılı istihbarat yetkilileri, bu durumun en azından kısmen Avrupa’daki güvenlik önlemlerinin artırılmasının ve ABD ile Avrupa istihbarat servislerinin saldırıları engellemeye dönük çabalarının sonucu olduğunu belirtiyor.
Düşüş aynı zamanda Ukrayna’daki savaşı sona erdirmeye dönük diplomatik girişimlerin de bir yansıması olabilir.
“Rusların faaliyet göstermesi için ortam artık daha zorlu” diyen Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi’nden (CSIS) Seth Jones şöyle devam etti: “Ama Rusların şu anda müzakereler sürerken daha temkinli davranması da akla yatkın”
Jones’un Mart ayında yayımladığı rapora göre Rusya’nın Avrupa’daki saldırıları 2022 ile 2023 arasında dört katına, 2023 ile 2024 arasında ise üç katına çıktı. Ancak bu yılın ilk altı ayında Rusya tarafından sabotaj ya da sabotaj girişimi olarak değerlendirilebilecek sadece dört olay yaşandı.
Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü de bu ay yayımladığı raporda sabotaj operasyonlarının bu yıl azaldığını ancak Avrupa ülkelerinin koordineli bir yanıt vermekte zorlanmaları nedeniyle tehdidin sürdüğünü belirtti.
ABD Avrupa Komutanlığı’nın başında bulunan General Alexus Grynkewich, Haziran ayında Senato’ya sunduğu yazılı ifadede, bu yıl hedefli sabotaj olaylarının “kamuoyu denetimi ve Avrupalı makamların güçlü güvenlik uygulamaları” sayesinde azaldığını söyledi.
Biden yönetimi döneminde ABD, NATO ülkeleri arasında birlik sağlamak için Avrupa’ya istihbarat aktarmıştı. Bu istihbarat paylaşımı Trump yönetimi döneminde de devam etti.
Konuya yakın kaynaklar, ABD'li istihbarat kurumlarının Avrupa hükümetlerine, potansiyel sabotaj faaliyetleri hakkında bilgi aktarmaya devam ettiğini söylüyor. Bunlar arasında Almanya üzerinden geçen kargo uçaklarına patlayıcı ya da yangın çıkarıcı cihazların gönderileceği yönünde Alman istihbaratına yapılan uyarı da vardı.
Bu uyarı sonucunda Almanya ve İsviçre’de üç Ukraynalı tutuklandı. Berlin federal savcılığı, planın ticari taşımacılık altyapısına zarar vermeyi amaçlayan bir komplonun parçası gibi göründüğünü açıkladı.
Cihazların Ukrayna’daki adreslere gönderildiği belirtilse de, konuyla ilgili bilgilere göre bu adreslerin gerçek hedef olup olmadığı ya da cihazların Almanya’daki kargo uçaklarında patlaması için mi tasarlandığı netlik kazanmadı.
Rusya’nın istihbarat operasyonları giderek daha sıkı denetim altında olsa da Batılı yetkililer, Moskova’nın hâlâ Avrupa genelinde saldırılar düzenleyecek kişileri bulma kabiliyetini koruduğunu söylüyor. Bu nedenle ABD ve Avrupa askeri yetkilileri, Almanya’daki drone uçuşlarından giderek daha fazla endişe duyuyor.
Sabotaj kampanyası üzerine geniş kapsamlı haberler yapan WirtschaftsWoche, Almanya’nın doğusundaki Thüringen eyaletinde yoğunlaştığı belirtilen bu uçuşları yazdı.
Haberlere yanıt veren Alman Savunma Bakanı Boris Pistorius, Alman ordusunun dronları engellemek veya etkisiz hale getirmek için yeni teknikler geliştirdiğini ancak uçuşları tamamen durdurmakta sınırlı kaldığını söyledi.
Pistorius Berlin’de gazetecilere “Bu, dron geliştiricileri ile bizim yapabileceklerimiz arasında bir kedi-fare oyunu. Zorluğun farkındayız ve kısa sürede elimizden geleni yapıyoruz. Ama evet, dronların limanlar ve demiryolu tesisleri üzerinde de uçuyor olması kimseyi şaşırtmamalı. Bununla ilgili çok fazla şey yapamıyoruz” ifadelerini kullandı.
WirtschaftsWoche, en azından bazı dronların İran’da üretildiğini ve bazı uçuşların Baltık Denizi’ndeki gemilerden kalkmış olabileceğini de bildirdi. ABD’li yetkililer uçuşları doğrulasa da çıkış noktalarını tespit edemediklerini, dronların Ruslar veya Rus istihbaratına çalışan kişiler tarafından uçurulduğunu düşündüklerini söyledi.
Perşembe günü Kremlin sözcüsü Dmitry Peskov ise bu haberleri yalanladı. “Bunu hayal etmek zor” diyen Peskov, “Çünkü o zaman Almanlar bunu açıkça görür ve sessiz kalmazdı. Dolayısıyla büyük ihtimalle bu da bir gazete uydurması gibi görünüyor” şeklinde konuştu.
Jones, ikmal yolları üzerindeki drone uçuşlarının “düzgün bir casusluk faaliyeti” olduğunu, Rusya’nın Ukrayna’ya hangi şirketlerin silah ürettiğini ve bu silahların Polonya üzerinden Ukrayna’ya nasıl ulaştırıldığını öğrenmeye çalıştığını söyledi.
Jones'a göre bu gözetleme, muhtemelen sahadaki istihbaratla ilgiliydi ve Rus ordusuna, karşısında hangi silahlarla, ne zaman karşılaşacağı konusunda daha iyi bir fikir vermek için yapılıyordu. Ancak Jones ve Batılı yetkililere göre, Rusya gelecekte sabotaj faaliyetlerini artırmaya karar verirse, bu dronların topladığı bilgileri de kullanabilir.
“Bir noktada Ruslar bu tür istihbarat toplama konusunda daha agresifleşmek ve öne çıkmak isterse, hangi şirketlerin ihracat yaptığını ve hangi güzergâhların kullanıldığını biliyorlar” diyen Jones, şöyle devam etti: “Eğer sabotaj ya da yıkıcı operasyon yapmak isterlerse, bu bilgiler işlerine yarar”
© 2025 The New York Times Company
