Andrew E. Kramer, Constant Méheut, Kim Barker, Anton Troianovski, Cassandra Vinograd / The New York Times
Ukrayna, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana Rusya'ya yönelik en büyük sınır ötesi operasyonu gerçekleştirmesinin üzerinden bir hafta geçmesine rağmen Rus topraklarına yönelik saldırısını sürdürüyor.
Rus askeri yetkililer Salı günü durumun kontrol altında olduğu konusunda ısrar ederken, Ukrayna'nın saldırı düzenlediği Rusya'nın Kursk bölgesinin vali vekili Aleksei Smirnov "krizin henüz aşılmadığı" uyarısında bulundu.
Zelenskiy: Güçlerimiz Kursk'ta ilerleyişini sürdürüyor
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise Salı günü sosyal paylaşım platformu X üzerinden yaptığı açıklamada "Güçlerimiz Kursk bölgesinde ilerlemeye devam ediyor" dedi.
I am constantly in touch with Commander-in-Chief Oleksandr Syrskyi, receiving reports on the frontline situation and our operations in the Kursk region. Despite the difficult and intense battles, our forces continue to advance in the Kursk region, and our state’s “exchange fund”… pic.twitter.com/5BUdEJWbcr
— Volodymyr Zelenskyy / Володимир Зеленський (@ZelenskyyUa) August 13, 2024
Ülke ordusunda görev yapan Ukrayna parlamentosu üyesi Albay Roman Kostenko da yerel bir haber kanalına verdiği demeçte Zelenskiy'i doğruladı ve ilerlerleyişin sürdüğünü belirtti.
Ukrayna'nın radikal taktik değişimi
Ukrayna'nın sürpriz sınır ötesi saldırısı Rusya'yı gafil avladı ve Moskova'nın birliklerinin Ukrayna sınırını geniş çaplı bir işgalle geçmesinden iki yıldan fazla bir süre sonra Ukrayna için bir taktik değişikliğine işaret etti.
Ukrayna güçlerinin Rus topraklarında hızlı ilerleyişi Kremlin için bir utanç kaynağı oldu ve Ukrayna güçlerinin kendi ülkelerinin ön saflarında zayıf düştüğü bir zamanda savaşın yönünü değiştirmeyi amaçlıyor.
İşte Ukrayna'nın Rusya'daki sınır ötesi operasyonu hakkında bilinmesi gerekenler...
Nasıl başladı?
Ukrayna birlikleri ve zırhlı araçları 6 Ağustos sabahı Rusya'nın batısındaki Kursk bölgesine girerek sınır savunmasını deldi ve ağır çatışmalar eşliğinde birkaç yerleşim yerini ele geçirdi.
Saldırı 30 aydır süren savaşta yeni bir cephe açtı ve sadece Rusya'yı hazırlıksız yakalamadı. Bazı Ukraynalı askerler ve ABD'li yetkililer de önceden bu sınır ötesi operasyondan haberdar edilmediklerini söyledi.
Rusya'nın en üst düzey generali Ukrayna'nın saldırı için 1000 asker gönderdiğini tahmin ederken, ABD'li yetkililer Ukrayna'nın birkaç bin asker gönderdiğini söyledi. Askeri analistler saldırıda en az dört tugaydan unsurların yer aldığını ve topçu, hava savunma ve elektronik harp desteğini de içeren başarılı bir operasyon yürüttüklerini söylediler. Bu da karada hızlı ilerleme anlamına geliyor.
Ukrayna birlikleri Rusya'nın ne kadar içlerine kadar ilerledi?
Ukrayna kuvvetleri saldırının ilk 24 saati içinde Rusya'nın birkaç mil içine kadar ilerledi. Smirnov, Pazartesi günü itibariyle 28 kasaba ve köyün Ukrayna'nın kontrolü altında olduğunu söyledi. Ukrayna birliklerinin 25 millik bir cephe boyunca Rus topraklarına 7 mil girdiğini söyleyen Smirnov, çatışmalarda 12 sivilin öldüğünü de sözlerine ekledi.
İddiaları bağımsız olarak doğrulanamasa da, Ukrayna'nın ilerleyişinin boyutuna ilişkin açıklama analistlerin tahminleriyle kabaca uyumluydu.
Ukrayna Silahlı Kuvvetler Komutanı General Oleksandr Syrsky Pazartesi günü yaptığı açıklamada Ukrayna'nın yaklaşık 1000 kilometrekarelik bir alanı kontrol ettiğini iddia etti. Zelenskiy Salı günü X'te yaptığı açıklamada 74 topluluğun Ukrayna'nın kontrolü altında olduğunu söyledi, ancak bu bağımsız olarak doğrulanamadı.
Bu operasyon neden önemli?
Ukrayna, Moskova'nın tam ölçekli işgali başladığından beri ev yapımı insansız hava araçlarından oluşan bir filoyla Rus petrol rafinerilerini ve havaalanlarını düzenli olarak bombaladı. Ayrıca iki kara saldırısının daha düzenlenmesine yardımcı oldu. Ancak bunlar Ukrayna ordusu tarafından desteklenen Rus sürgün gruplarının Rusya'ya küçük çaplı saldırılarıydı ve hızlı geri çekilmelerle sonuçlandı.
Geçen haftaya kadar Ukrayna güçleri Rusya'ya karşı saldırıya geçmemişti. Kursk'taki kazanımlar, Ukrayna güçlerinin Kasım 2022'de ülkelerinin Kherson bölgesini geri almalarından bu yana elde ettikleri en hızlı kazanımlar olması açısından kritik önemde.
Kremlin nasıl karşılık verdi?
Ukrayna güçleri Rusya'nın derinliklerine doğru ilerledikçe Moskova, savunmasını güçlendirmek için harekete geçti ve Devlet Başkanı Vladimir Putin güvenlik birimlerini bu saldırıya yanıt vermek için koordine etmek üzere topladı.
Rus ordusu saldırıyı püskürtmek için daha fazla asker ve zırhlı araç gönderdiğini açıkladı ve Rus televizyonu askeri kamyonlardan oluşan birliklerin görüntülerini yayınladı.
Moskova yönetiminin bu çabaları Ukrayna birliklerinin ilerleyişini durdurmaya yardımcı olmuş gibi görünse de, Ukrayna güçleri saldırının üzerinden bir hafta geçmesine rağmen hala Rus sınırlarının içinde. Ukrayna Cumartesi günü komşu Belgorod bölgesinde küçük bir köyü ele geçirdiğini iddia etti ve analistler Ukrayna güçlerinin sınırdan yaklaşık 6 mil uzaklıktaki Kursk kasabası olan Sudzha'nın çoğunu kontrol ettiğini söylüyorlar.
Rus yetkililer ve devlet haber medyası defalarca durumun kontrol altında olduğunu iddia etti, ancak Salı günü daha fazla toprak kaybettiklerini gördü. Rusya Savunma Bakanlığı, yaptığı açıklamada Ukrayna birliklerini etkisiz hale getirme operasyonunun sürdüğünü söyledi.
Putin, tüm bu gelişmelerin ardından ordusuna Ukrayna birliklerini püskürtmek ve devlet sınırının güvenilir bir şekilde korunmasını sağlamak için sınır muhafızlarıyla birlikte çalışma talimatı verdi, ki bu da Rusya'nın bu konuda başarısız olduğunu gösteriyor.
Ukrayna ne dedi?
Ukrayna'nın sınır ötesi operasyonu kamuoyu önünde deklare etmesi günler aldı; Rus yetkililerin suçlamaları ve açıklamaları karşısında ordu sessiz kaldı.
Zelenskiy, Kursk bölgesine yönelik saldırıyı Pazartesi akşamı teyit etti. Zelenskiy gece yaptığı konuşmada "Operasyonlarımız Ukrayna için tamamen bir güvenlik meselesidir" dedi ve ekledi: "Rusya savaşı başka topraklara getirmişti ve şimdi kendi topraklarına dönüyor"
Ukrayna'nın saldırısının amacı ne?
Analistler Ukrayna'nın saldırısının büyük olasılıkla iki ana amacı olduğunu söylüyor: Rus güçlerini Ukrayna'nın doğusundaki cephe hatlarından çekmek ve gelecekteki barış görüşmelerinde pazarlık kozu olarak kullanılabilecek toprakları elde tutmak.
Operasyon aynı zamanda aylardır Rus birliklerine karşı zemin kaybeden Ukraynalılar için çok ihtiyaç duyulan bir moral desteği de sağlayabilir. Ancak askeri analistler, Ukrayna güçlerinin halihazırda kendi ülkelerinin ön cephelerinde asker ve mühimmat sıkıntısı çektiği göz önüne alındığında, Kiev'in sınır ötesi saldırısının risk almaya değip değmeyeceğini sorguluyor.
Bu durum Ukrayna içindeki savaşı nasıl etkiliyor?
Ukraynalı askeri yetkililere göre Moskova, Kursk bölgesine yapılan saldırıya karşılık vermek için acele ederken Rus güçleri doğuda Ukrayna güçlerini vuruyor. Ve şu ana kadar Rusya'nın cephedeki güçlerini Ukrayna'nın doğusundan geri çektiğine dair çok az sinyal var.
ABD merkezli bir araştırma kuruluşu olan Savaş Çalışmaları Enstitüsü (Institute for the Study of War) tarafından Pazar günü verilen bilgiye göre Rusya bu tugayları çekmek yerine daha alt düzeydeki birlikleri Kursk bölgesine yeniden konuşlandırıyor gibi görünüyor.
Kiev'in müttefikleri geçmişte Ukrayna'nın Rusya'daki saldırılarının savaşı tırmandırabileceği konusunda temkinli davranırken, ABD de Kursk bölgesindeki saldırının kendileriyle bir ilgisinin bulunmadığını belirtiyor.
Ancak üst düzey Amerikalı yetkililer özel olarak yaptıkları açıklamalarda Kiev yönetiminin savaşın görüntüsünü değiştirme ihtiyacını anladıklarını ancak Ukrayna'nın bölgeyi Rusya'yı doğu ve güney Ukrayna'daki cephe hatlarından önemli miktarda kuvvet kaydırmaya zorlayacak kadar uzun süre elinde tutabileceğinden kuşku duyduklarını belirttiler.
Bundan sonra ne olacak?
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Heorhii Tykhyi Salı günü yerel haber kaynaklarına yaptığı açıklamada, ülkenin Kursk bölgesinde toprak almakla ilgilenmediğini söyledi ve Zelenskiy'nin sözlerine atıfta bulunarak bu saldırının kendi vatandaşlarını korumayı amaçladığını söyledi.
Ancak Ukrayna'nın, ele geçirdiği topraklar üzerindeki kontrolünü sağlamlaştırmaya mı çalışacağı yoksa geri çekilmek zorunda mı kalacağı hala belirsizliğini koruyor.
Rus yetkililer saldırının genişleyebileceği uyarısında bulundu. Belgorod bölgesindeki yetkililer bir bölgeyi tahliye ettiklerini söyledi ve Putin televizyonda yayınlanan toplantısında üçüncü bir sınır bölgesi olan Bryansk'ın valisine şimdilik nispeten sakin göründüğünü ancak bu durumun yarın da aynı kalacağı anlamına gelmediğini söyledi.
Rus Devlet haber ajansı Tass'ın bildirdiğine göre, Salı günü Rusya Acil Durumlar Bakanlığı sözcüsü Artyom Sharov, son 24 saat içinde Kursk bölgesindeki sınır bölgelerinden 2 binden fazla kişinin ayrıldığını ya da tahliye edildiğini söyledi.
© 2024 The New York Times Company
