Jeff Sommer / The New York Times
Sıcaklık, kuraklık, sel ve kıtlık. İklim değişikliğinin kanıtları her yanımızı sarmış durumda. Bu ortamda dünyanın önde gelen enerji otoritesi Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), gezegenin küresel ısınmanın daha da ciddi sonuçlarından kaçınması için petrol, kömür ve doğal gaz tüketiminin çok daha hızlı bir şekilde azaltılması ve rüzgar ve güneş enerjisi gibi temiz enerji kaynaklarının çok daha hızlı bir şekilde yaygınlaştırılması gerektiğini söylüyor.
Temiz enerji hisseleri düşüş trendinde
Ancak borsa bu notu almış gibi görünmüyor. Bunun yerine, güneş, rüzgar ve jeotermal enerji de dahil olmak üzere hemen hemen tüm alternatif enerji sektörlerini kapsayan geniş bir yelpazedeki temiz enerji şirketlerinin hisseleri son zamanlarda ezildi.
Petrol devleri daha fazla 'petrol' diyor
Aynı zamanda, ABD'nin en büyük iki petrol şirketi olan Exxon Mobil ve Chevron, petrolden vazgeçmek yerine iki katına çıkıyorlar. İki şirket de yakın zamanda petrol rezervlerini büyük ölçüde arttıracak satın almalar açıkladı. Exxon, büyük bir kaya petrolü sondaj şirketi olan Pioneer Natural Resources'ı 59,5 milyar dolara satın almayı planlıyor. Chevron ise büyük bir entegre petrol şirketi olan Hess'i 53 milyar dolara satın almayı yol haritasına koydu. Bunlar gelecek yıllar için petrol üzerine yapılan kritik adımlardan sadece ikisi.
Değer yatırımcısı olan Prof. Benjamin Graham bir keresinde şöyle demişti: "Kısa vadede piyasa bir oylama makinesidir, ancak uzun vadede bir tartı makinesinden farksızdır"
Bu da piyasanın eninde sonunda doğru karar vereceği, ancak kısa vadede coşkuya, ani yargılara ve miyop düşünmeye eğilimli olacağı anlamına geliyor. Şu anda olan da bu gibi görünüyor.
Stok Kayıpları
Yüz milyarlarca dolar aslında yenilenebilir enerji projelerine yatırılıyor, her ne kadar borsa şu anda genel olarak bu projeleri desteklemiyor olsa da.
Getiriler ise pek hoş değil. Tüm sektörü takip eden bir borsa yatırım fonu olan iShares Global Temiz Enerji ETF'si bu yıl yüzde 30'dan fazla düşüş gösterdi. Daha da kötüsü, 2021'in başından bu yana yüzde 50'den fazla değer kaybetti.
Daha dar sektörler de cezalandırılıyor. Invesco Solar ETF bu yıl yüzde 40'tan fazla, 1 Ocak 2021'den bu yana ise neredeyse yüzde 60 değer kaybetti. First Trust Global Wind Energy ETF bu yıl yaklaşık yüzde 20, 1 Ocak 2021'den bu yana ise yaklaşık yüzde 40 değer kaybetti.
Yenilenebilir enerji yüksek faize takıldı
Yükselen faiz oranları birçok ülkede maliyetleri artırdı ve tüketicilerin hevesini kırdı; bu da büyük kârlar elde etmeyen hızlı büyüyen şirketlerin hisse senedi değerlerini düşürdü. Yenilenebilir enerji şirketleri ağır darbe aldı.
Güneş panellerinden elde edilen enerjiyi elektrik şebekeleri üzerinden iletilebilecek güce dönüştürmek için gerekli ekipmanı sağlayan SolarEdge, 17 Ekim'de ürünlerine yönelik talebin geciktiği uyarısında bulundu. Piyasalar ise buna sert tepki verdi. Merkezi İsrail'de bulunan şirketin hisseleri bir günde yaklaşık yüzde 30 düştü. Bunu bir dizi başka güneş enerjisi şirketi de izledi. California'daki rakip firma Enphase Energy, 17 Ekim'den bu yana neredeyse yüzde 40 değer kaybetti.
Rüzgar enerjisi şirketlerinde de durum pek iç açıcı değil. Danimarkalı rüzgâr türbini şirketi Orsted'in hisseleri, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki açık deniz rüzgâr projelerinin değerinde 5,6 milyar dolar kadar bir düşüşe gitmek zorunda kalabileceğini açıklamasının ardından Çarşamba günü yaklaşık yüzde 26 değer kaybetti.
Orsted'in girişimlerinden biri olan ve Montauk Point'in 30 mil doğusuna kurulacak bir dizi türbinden oluşan South Fork Wind'in yıl sonundan önce Long Island'a elektrik göndermeye başlaması planlanıyor. Ancak şirket, Ocean Wind 1 ve 2 olarak bilinen ve New Jersey'e yeşil enerji sağlayacak olan iki projesini iptal etti ve New York ve Connecticut'a yönelik bazı projelerinde de sorun çıktı.
Ukrayna işgali kırılma noktası oldu
Büyük petrol şirketlerinin kâr ve gelirleri, Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinin ardından enerji fiyatlarının yükseldiği geçen yıldan bu yana düşüşte.
FactSet'in kıdemli kazanç analisti John Butters, S&P 500'ün tamamı için üçüncü çeyrekte hisse başına kazancın bir önceki yıla göre yalnızca yüzde 2,7 arttığını tahmin ediyor. Büyük enerji şirketleri hariç tutulduğunda ise bu oran yüzde 8,4'e yükseliyor. Bunun nedeni, büyük fosil yakıt enerji şirketlerinin hisse başına kazançlarının yüzde 38,1 ile diğer tüm sektörlerden daha fazla kayıp yaşaması.
Petrol bağımlılığını derinleştiren satın almalar
Petrol fiyatları değişken ve önümüzdeki yıllarda nasıl bir seyir izleyeceği belli değil. Ancak Exxon ve Chevron geleceklerini petrole bağlıyor. Exxon'un Pioneer'ı satın alması, 1999 yılında Mobil'i satın almasından bu yana gerçekleştirdiği en büyük satın alma olacak. Chevron ise Hess'i satın alarak petrole olan bağlılığını derinleştirecek.
Bu alım, Hess'in hissedarlarına ve diğer üç şirketin hissedarlarına iyi geldi. Son üç yılda Exxon temettüler dahil olmak üzere yaklaşık yüzde 275; Chevron yüzde 135; Pioneer yüzde 260 ve Hess yüzde 310 getiri sağladı. S&P 500 ise yaklaşık yüzde 32 getiri fırsatı sundu.
Dünya petrol tükettiği sürece bu gibi şirketler kârlı olacak gibi görünüyor. En azından 'petrol boğaları'na göre durum böyle.
Petrol fiyatlarında Orta Doğu baskısı
Dünya Bankası'nın Pazartesi günü yaptığı uyarıya göre, İsrail ve Hamas arasındaki savaş genişlerse, Orta Doğu'daki çatışmalar kolaylıkla petrol fiyatlarında sert bir artışa neden olabilir. Rusya-Ukrayna savaşının tırmanması da petrolün yükselmesine neden olabilir. Herhangi bir sayıda potansiyel askeri ya da siyasi çatışma da petrolü yükseltebilir.
Dünyanın ürünlerine ihtiyacı olsa da pek çok alternatif enerji şirketi için jüri hala kararını vermiş değil. Öte yandan petrol şirketleri, nakit fışkırtma yetenekleri nedeniyle ödüllendiriliyor.
Ancak geleceğe yönelik bir rehber arıyorsanız, borsaya güvenmeyin. Uzun vadede yükselmesini ve yol boyunca kararsız ve anlamsız seçimler yapmasını bekliyorum.
© 2023 The New York Times Company
