Anton Troianovski, Nataliya Vasilyeva, Paul Sonne / New York Times
ABD'nin Ukrayna ile ittifakının dramatik bir şekilde dünyanın gözü önünde kopmasıyla birlikte Putin'in kendi şartlarına uygun bir anlaşma için direnme ihtimali daha da artmış görünüyor - ve hatta savaş alanındaki baskısını genişletme eğilimine bile girebilir.
Washington'da Trump'ın Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'yi azarladığı olağanüstü sahne, Cumartesi sabahı Rusya'da devlet televizyonunda en önemli haber olarak yayınlandı. Kremlin'in Zelenskiy'i er ya da geç Batılı destekçilerinin sabrını tüketecek gözü kara bir yönetici olarak gösteren üç yıllık propagandasının bir parçası oldu.
Kremlin için belki de en önemli mesaj, Ukrayna'nın “şimdi ateşkesi” kabul etmemesi halinde, savaştan zarar gören ülkenin Amerika'nın yardımı olmadan “savaşmak” zorunda kalacağını öne süren Trump'ın daha sonraki açıklamalarında geldi.
Bu da Putin'in on binlerce Rus'un canı pahasına uzun zamandır istediği bir sonuca yol açabilir: Ukrayna üzerinde hakim bir pozisyon ve Batı'dan geniş kapsamlı tavizler.
Trump'ın Zelenskiy'e çıkışı savaşı uzatabilir
Uzmanlar, Trump'ın savaşı hızlı bir şekilde sona erdirme çabalarının savaşı daha da şiddetlendirebileceği ve uzatabileceği uyarısında bulunuyor. Eğer ABD gerçekten Ukrayna'yı terk etmeye hazırsa, Putin daha fazla Ukrayna toprağını ele geçirmeye çalışabilir ve nihayetinde barış görüşmeleri gerçekleştiğinde daha fazla koz elde edebilir.
Kremlin'le bağlantılı bir gazeteci olan Konstantin Remchukov, Trump'ın Zelenskiy ile kamuoyu önünde kopuşunun sonuçlarını anlatırken “Rusya daha uzun süre ve daha acı bir şekilde savaşmaya istekli olacaktır” dedi ve ekledi: “Eğer Zelenskiy Ukrayna halkının savaşmaya devam etmeye hazır olduğunu söylerse, Moskova 'Elbette, savaşmaya devam edelim' diyecektir”
Remchukov bir telefon mülakatında, Cuma günü Washington'da yaşanan öfkeli karşılaşmanın ABD'nin Ukrayna'ya verdiği askeri desteğin daha da azalmasına yol açması halinde, bunun sonuçlarının derin olabileceğini, hatta Putin'i 2022'de işgali başlatırken izlediği daha geniş toprak hedeflerine geri dönmeye teşvik edebileceğini söyledi.
Son haftalarda Trump ve Putin arasında ortaya çıkan yakınlaşmaya rağmen, pek çok analist görüşlerinde önemli bir farklılık olduğunu tespit etti. Amerikan Başkanı Ukrayna'daki “ölümü bir an önce durdurmak” istediğini söylerken, Rus lider önce savaşın “temel nedenlerini” çözmek istediğini söylüyor.
Putin için bu terminoloji, Ukrayna'nın NATO'ya katılmasını engelleyecek, ordusunun büyüklüğünü sınırlayacak ve Rusya'ya iç siyaseti üzerinde etki sağlayacak daha geniş bir anlaşma arzusunun şifresi - NATO ittifakının Doğu ve Orta Avrupa'da daha geniş bir şekilde geri çekilmesiyle birlikte.
Elbette böyle bir anlaşmanın müzakere edilmesi aylar alacak, bu nedenle Putin hızlı bir ateşkes fikrine karşı duruyor. Cuma günü Beyaz Saray'da yaşanan tartışma Kremlin'in işine yaramışa benziyor çünkü Trump'ı iki lider arasında Putin'den ziyade Zelenskiy'nin daha inatçı olduğuna ikna edebilir.
Trump Oval Ofis'te Zelenskiy'e “Bize ‘ateşkes istemiyorum’ diyorsunuz. Ben ateşkes istiyorum çünkü ateşkesi bir anlaşmadan daha hızlı elde edersiniz” dedi.
Zelenskiy Cumartesi günü Putin ile hızlıca yapılacak bir ateşkese karşı olduğunu yineleyerek Rus liderin ateşkese uyacağına güvenilemeyeceğini söyledi. Bunun yerine Zelenskiy, Ukrayna'nın gelecekteki Rus saldırılarını caydırmak için Batı'dan güvenlik garantilerine ihtiyacı olduğunu söyledi.
Ancak Zelenskiy, Trump ile ilişkilerini onarma umudundan tamamen vazgeçmediğinin de sinyallerini verdi. Cuma günkü görüşmeden bu yana, Başkan Yardımcısı JD Vance'in kendisini yeterince minnettar olmamakla suçlamasının ardından, Amerika'nın desteği için teşekkürlerini açıkça dile getirdi.
Kremlin'e yakın bir Moskova dış politika analisti Cumartesi günü yaptığı açıklamada barış görüşmelerinin ertelenmesinin Rusya'nın işine yarayacağını çünkü şu anda Putin'i tatmin edecek bir anlaşma olmadığını söyledi. Analist, Moskova'da Batılı gazetecilere konuşmanın hassasiyeti nedeniyle isminin açıklanmasını istemedi.
"Trump Putin'e daha fazla yaklaşacak"
Moskova'daki Yüksek Ekonomi Okulu'nda uluslararası ilişkiler uzmanı olan Dmitry Suslov, Kommersant gazetesinde yayınlanan demecinde “Zelenskiy'nin Trump'la yaptığı görüşmelerin fiyaskoyla sonuçlanmasının ardından Trump'ın Rusya'nın çözüm konusundaki tutumuna daha da sıcak bakacağını söyledi.
Suslov ayrıca Rusya'nın Ukrayna'nın güney ve doğusunda şu anda elinde tuttuğu yaklaşık %20'lik topraktan çok daha fazlasını ele geçirme ihtimalini de gündeme getirdi.
"ABD çekilirse Ukrayna savaş alanında silinir"
Suslov, ABD'nin Ukrayna ordusuna silah ve istihbarat sağlamayı durdurması halinde, “Kiev'in savaş alanındaki yenilgisinin hızlanacağını ve cephenin aylar içinde tamamen çökebileceğini” yazdı.
Cuma günkü sahne Moskova için başka açılardan da bir fırsattı. Birkaç dakika içinde Putin'in uzun zamandır hedeflerinden biri olan Zelenskiy'nin Ukrayna'da iktidardan uzaklaştırılmasına yardımcı olmuş olabilir.
Beyaz Saray'daki görüşmenin hemen ardından, partisinin Ukrayna'nın en sadık destekçilerinden biri olan Senatör Lindsey Graham, “Zelenskiy ile bir daha iş yapabilir miyiz bilmiyorum” dedi. Ukraynalı liderin Oval Ofis'teki davranışını “saygısızlık” olarak nitelendirdi.
Zelenskiy'nin kamuoyu önünde aşağılanması Putin'in uzun zamandır hedeflediği bir başka şeyi de gerçekleştirmiş oldu: Rusya'nın 2022'deki işgalinden sonra Ukrayna'nın arkasında birleşen Washington liderliğindeki Batı askeri ittifakını bölmek. Avrupalı liderler toplantıdan hemen sonra Ukrayna'yı desteklediklerini açıkladılar ve uzun süredir güvenlik destekçileri olan ABD ile olası bir ayrılığa zemin hazırladılar.
Yine de Rusya'daki tüm şımarıklığa rağmen, Cuma günü Washington'da yapılan sert toplantı bir çözüme giden yolu aydınlatmak için çok az şey yaptı. Putin savaşı uzatmak istese de, ülkenin ekonomik sorunları ve savaş alanındaki büyük kayıplar göz önüne alındığında, savaşın daha uzun sürmesi halinde kendisi de zarar görebilir.
Petersburg'daki Avrupa Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü olan Grigorii Golosov bir röportajında “Rus liderliği savaşı kendi şartlarıyla bitirmek istiyor, sadece ABD ile bağları yeniden kurmak değil” dedi ve şöyle devam etti: “Dün olanlara rağmen bunun için beklentiler hiç de net değil”
© 2025 The New York Times Company
