Lawrence Ulrich / New York Times
ABD Başkanı Donald Trump geçen hafta bir Tesla Model S'e bindikten sonra bir tane satın alma sözü verdi. Ertesi gün Fox News sunucusu Sean Hannity, zor durumdaki şirketi desteklemek için bir Model S Plaid satın aldığını söyledi ve bir Tesla'nın “ülkelerinde üretilen diğer tüm araçlardan daha fazla Amerikan parçası içerdiğini” söyledi.
Elon Musk'ın Hükümetin Verimlilik Departmanı'nın (DOGE) taktiklerine karşı oluşan tepkiye karşılık, önde gelen muhafazakârlar Musk liderliğindeki elektrikli otomobil şirketinin yanında yer alıyor. Liberallerin, Demokratların ya da Musk'ın eylemlerinden rahatsız olan herkesin elektrikli otomobil üreticisini boykot etmesini dengelemek için yeterince benzer düşünen tüketiciyi harekete geçirmeyi umuyorlar.
Peki böyle bir kurtarma misyonu ne kadar etkili olabilir? Analistler bunun ancak bir dereceye kadar yardımcı olabileceğini söylüyor.
Otomobil uzmanlarına göre, o kadar çok Demokrat alıcı Tesla'dan kaçıyor ki, Trump'ın en iyi satış konuşmasının bile boşluğu dolduracak kadar yeni müşteri çekmesi pek mümkün görünmüyor. JPMorgan analistleri Tesla'nın ilk çeyrekte son üç yılın en az otomobilini teslim edeceğini tahmin ediyor.
Bir otomotiv araştırma ve danışmanlık firması olan Strategic Vision'ın başkanı Alexander Edwards, “Ürününüzü pazarın yarısı için cazip hale getirdiğinizde, size söz veriyorum, satışlarınızı artırmayacaksınız” dedi.
Edwards onlarca yıldır otomobil alıcılarıyla anket yapıyor. 2016 yılından bu yana yapılan anketlerde elektrikli otomobil sahiplerinin kendilerini Demokrat ya da liberal olarak tanımlama olasılıklarının Cumhuriyetçi ya da muhafazakâr olarak tanımlama olasılıklarının dört katına kadar çıktığı görüldü. Tesla sahipleri arasında bu fark sürekli olarak 2'ye 1'di.
Aradaki fark 2024 yılına kadar keskin bir şekilde daraldı. Satışların düştüğü bu yıl, Tesla alıcılarının %30'una karşılık %29 ile Demokratlardan biraz daha fazlası kendini Cumhuriyetçi olarak tanımlıyor.
Edwards, “Demokratlar markadan kaçıyor ve gelecekte düşünmeyeceklerini söylüyorlar, bu nedenle doğal olarak Cumhuriyetçi ve bağımsız alıcıların oranı daha yüksek” dedi.
Demokratların Tesla'ya olan ilgisinin ilk olarak Musk'ın 2022'de Twitter'ı (X) satın almasıyla başladığını söyledi. Ardından, Temmuz ayında Musk'ın Trump'ı açıkça desteklemesiyle, bir Tesla'yı “kesinlikle düşüneceklerini” söyleyen Demokratların payı yarı yarıya düştü.
Edwards'ın anketlerine göre, genel olarak, otomobil sahiplerinin yaklaşık %8'i artık kesinlikle bir Tesla almayı düşünüyor. Bu oran, beş yıl önce Tesla'nın alıcıların göz önünde bulunduracağı lüks markalar sıralamasında genellikle üst sıralarda yer aldığı %22'lik oranla karşılaştırılıyor.
Elon Musk'ın hamleleri Tesla'nın altını oyuyor
Edwards, Tesla'nın satışlarındaki düşüşün “tamamen olmasa da çoğunlukla Elon Musk'ın açıklamalarına ve davranışlarına atfedildiğini” söyledi.
Tesla yorum talebine yanıt vermedi.
Kelley Blue Book'a göre Tesla, ABD satışlarındaki %5,6'lık düşüşe ve 2024 yılında yaklaşık 634 bin araca gerilemesine rağmen, pazarın yaklaşık %44'ü ile Amerika'nın en çok satan elektrikli araç markası olmaya devam ediyor. Birçok sürücü, araçları bir şarjla birkaç yüz kilometre gidebilen ve şirketin geniş şarj ağında kolayca yakıt ikmali yapılabilen elektrikli araç öncüsüne bağlı kalmaya kararlı.
44 yaşındaki Josh Anders, 2019 yılında benzinle çalışan spor aracını Tesla Model 3 ile değiştirdi. Indiana eyaletinde yaşayan Anders, aracın enerji verimliliği, teknolojisi ve sınırlı bakım ihtiyaçları karşısında şaşkına dönmüş. Kısa süre sonra en son Model Y SUV'u teslim almak üzere bir başkasıyla takas yaptı.
Anders, “Tesla sahibi olmak verdiğim en iyi kararlardan biriydi ve buna sadık kalıyorum. Bir Rivian R1S almak isterdim ama bunu karşılayamam. Ben bir teknoloji adamıyım ve tüm özellikleri ve yenilikleri seviyorum” dedi.
Dört çocuk babası Anders, muhafazakar eğilimli olduğunu ve boykotlardan rahatsız olduğunu söyledi ve
“Elon mükemmel değil, Tesla da mükemmel değil ama burası hayal kuran ve yapanlardan oluşan bir topluluk. Sınırları sürekli zorlayan bir markayı takdir ediyorum. Her şirketin benim inançlarımı paylaşmasına ihtiyacım yok. Sadece ilerlemeye olan bağlılıklarını paylaşmalarını istiyorum” ifadelerini kullandı.
Yine de otomobillerin siyasi mücadelenin bir parçası olma konusunda uzun bir geçmişi var. General Motors'un federal hükümetten yardım almasının ardından 2011 yılında piyasaya sürülen plug-in hibrid Chevrolet Volt, bazı muhafazakarlar tarafından “Obamacar” olarak aşağılanmıştı. Yakıt yutan Toyota Prius ve GM'nin benzin tüketen Hummer'ı siyasi yelpazenin karşıt uçlarındaki insanlar tarafından sık sık övüldü ve saldırıya uğradı.
Tesla'ya ve Musk'a inanan pek çok kişiye göre, şirketin satışları ve Aralık ayındaki en yüksek seviyesinden yaklaşık %48 düşen hisse senedi fiyatı eninde sonunda toparlanacak. Hisse senedi son dört günlük işlemlerde %12 artış gösterdi.
Ancak bazı otomotiv uzmanları Tesla'nın zorlanabileceğini çünkü şirketin araçlarını düzenli olarak güncellemediğini veya yeni modeller sunmadığını söylüyor. Ayrıca elektrikli araç şarj veri firması Paren'in baş analisti Loren McDonald, bir zamanlar sadece Tesla'lar tarafından kullanılabilen şirketin şarj cihazlarının neredeyse tüm büyük rakiplerin erişimine açıldığını söyledi. Ve diğer otomobil üreticileri, genellikle oldukça uygun aylık ödemelerle yeni elektrikli modeller sunuyor.
McDonald, “İnsanları Tesla'ya yönlendiren menzil, teknoloji, değer ve rahatlık avantajlarını hızla kaybediyor. Pek çok insan için artık yoluna devam etme ve yeni bir şeyler deneme zamanı geldi” sözlerini kaydetti.
Elbette çoğu alıcı otomobil seçimini politikaya göre yapmıyor. Ancak bir markanın imajı önemli. ABD genelinde elektrikli araç satışları 2024 yılında %7,3 artarak 1,3 milyona ulaşırken Tesla satışları düştü. Edwards, Musk'ın insanların başka bir yerden alışveriş yapmasını çok kolaylaştırdığını söyledi, “İnsanlar Hyundai'lerini, GM'lerini, Rivian'larını ya da BMW'lerini de aynı derecede sevebilirler” dedi.
Cumhuriyetçiler kesinlikle elektrikli araba satın alıyor, ancak daha azı tamamen elektrikli modellere geçiş yaptı. Cumhuriyetçilerin Demokratlardan sayıca fazla olduğu kırsal eyaletlerde, daha kentsel eyaletlere kıyasla daha az şarj cihazı bulunuyor. Strategic Vision verileri, Cumhuriyetçilerin ev dışında çalışma olasılığının daha yüksek olduğunu ve uzun şarj durakları gibi rahatsızlıklara katlanmaya daha az istekli olduklarını gösteriyor. Ve 2024 Pew Araştırma Merkezi anketi, Demokratlara kıyasla daha fazla Cumhuriyetçinin elektrikli araçların çok pahalı ve benzinli araçlardan daha az güvenilir olduğunu söylediğini ortaya koydu.
McDonald ayrıca Trump ve diğer muhafazakarların yıllarca elektrikli otomobilleri kötülediklerini, iklim değişikliğiyle alay ettiklerini ve eski Başkan Joe Biden'ın iklim ve otomobil politikalarını eleştirdiklerini belirtti.
McDonald, “Verilen mesajlar tutarsız. Arkansas'ta Ram pickup kullanan bir adam şimdi Tesla mı alacak? Elon Musk'ı desteklemek için kendi inançlarınıza ne kadar karşı çıkabilirsiniz?” sözleriyle tezatlığa vurgu yaptı.
© 2025 The New York Times Company
