Colby Smith / New York Times
Salı günü Fed yetkilileri, eşi benzeri görülmemiş bir toplantı için bir araya geldi. Trump'ın Fed Yönetim Kurulu üyeliğine aday gösterdiği Stephen Miran Çarşamba günkü faiz kararı öncesi son dakika Senato'dan onay aldı. Trump'ın azlini istediği Lisa Cook ise koltuğunu korumak için mücadele verdi ve zorlu birkaç hafta geçirdi.
Her ikisi de Çarşamba günü faiz oranlarına oy verecek. Salı günü yemin eden Miran, tüm toplantı öncesi brifingleri kaçırmasına rağmen bunu yapacak. Cook ise hazırlık sürecini, hukuki sistemde ilerleyen davasını takip etmekle dengelemek zorunda kaldı. Pazartesi günü, bir federal temyiz mahkemesi, Trump’ın onu görevden almasını engelleyen alt mahkeme kararını onaylayarak ona bir zafer daha sağladı.
İki günlük toplantıya girerken yaşanan son gelişmeler, Trump’ın politika yapıcıların faiz oranları hakkında çok zor kararlar aldığı bir zamanda kurumu daha fazla kontrol altına alma çabalarıyla merkez bankasını saran olağandışı koşulların simgesi niteliğinde.
Yetkililerin Çarşamba günü dokuz ay sonra ilk kez borçlanma maliyetlerini düşürmeleri bekleniyor; bu da, enflasyonist baskıların arttığına dair işaretlere rağmen işgücü piyasasını desteklemeye yönelik bir girişim olacak. Politika yapıcıların çeyrek puanlık bir indirime gitmesi ve faizleri %4 – %4,25 aralığına çekmesi olası görünüyor. Ancak Beyaz Saray’ın baskı kampanyası, bundan sonra faizlerin ne kadar hızlı düşeceğine dair tartışmalara daha fazla belirsizlik katabilir.
Büyük bilinmezlerden biri, ekonomide başkanla uyumlu görülen Miran’ın, Trump’ın defalarca talep ettiği sert faiz indirimlerini ne kadar hararetle savunacağı. Ekonomik Danışmanlar Konseyi başkanı olarak, tarifelerin enflasyonist olmadığı da dahil olmak üzere, başkanın birçok görüşünü sık sık yinelemişti.
Onay oturumunda Miran, merkez bankasının siyasi etkiden bağımsız politika kararları alma yeteneğini desteklediğini söylemiş ve “makroekonomiye dair analizim ve uzun vadeli yönetiminin çıkarları” doğrultusunda hareket edeceğini vurgulamıştı.
Ancak Miran’ın, Fed’de görev yaparken Beyaz Saray’daki rolünden istifa etmek yerine yalnızca geçici izin alması, onu teoride hâlâ patronu olan başkana bağımlı kılacağı yönünde kaygılara yol açtı.
Trump, Miran’ın Fed’e katılmasından dolayı mutlu ve bir kez daha Fed Başkanı Jerome Powell’a faizleri düşürmekte çok yavaş davrandığı için eleştiriyor.
Trump bir konuşmasında Powell'ı kastederek “Miran, ‘Bay Çok Geç’in faizleri düşürmesinde büyük etki yapacak” dedi ve “Faiz çok daha düşük olmalı” ifadelerini kullandı. Fed’in bağımsızlığı sorulduğunda ise Trump “Benim gibi akıllı insanları dinlemeliler” şeklinde konuştu.
Fed’in faiz kararları, Yöneticiler Kurulu’nun yedi üyesi ve bölgesel Rezerv Bankaları’ndan dönüşümlü olarak seçilen beş başkan tarafından alınıyor, bu da tek bir politika yapıcının etkisini sınırlıyor.
Ancak Miran, faizler üzerine Fed’in tartışmalarını en başından itibaren etkileme fırsatına sahip olacak. Çarşamba günkü merkez bankası oylamasında muhtemelen karşı oy kullanacak ve yetkililerin şu anda desteklemeye hazır olduklarından daha büyük bir indirimden yana olacak. Bu noktada, Trump’ın bu yıl denetimden sorumlu başkan yardımcılığına terfi ettirdiği Michelle W. Bowman da ona katılabilir. Bowman, Temmuz ayında Fed’in faizleri sabit tutma kararına karşı çıkarak çeyrek puanlık indirimden yana olmuştu.
Başkan Powell’ın Mayıs ayında sona erecek görev süresi dolduğunda bir sonraki Fed başkanı olmaya aday görülen bir diğer vali Christopher J. Waller da Temmuz’da karşı oy kullanmış ve bu hafta için bir indirim çağrısında bulunmuştu. Ancak Waller, çeyrek puanlık indirimi destekleyeceğini de belirtmişti, bu da Çarşamba günkü oylamaya karşı çıkmayacağını gösteriyor.
Bu haftaki toplantı, merkez bankasının yılda dört kez düzenlediği ve politika yapıcıların faiz, büyüme, enflasyon ve işsizlik projeksiyonlarını yayımladığı oturumlardan biri. Miran’ın faiz tahminleri muhtemelen meslektaşlarından daha düşük olacak, ancak ne ölçüde olacağı belirsiz.
Bir diğer bilinmeyen ise Cook’a ne olacağı. Pazartesi günkü federal temyiz mahkemesi kararı, davası sürerken valilik statüsünü büyük ölçüde netleştirdi.
Beyaz Saray sözcüsü Kush Desai, Salı günü yönetimin kararı temyiz edeceğini söyledi.
“Başkan, Lisa Cook’u sebepli olarak hukuken görevden aldı” diyen Desai “Yönetim bu kararı temyiz edecek ve bu konuda nihai zaferi kazanmayı dört gözle bekliyor” ifadelerini kullandı.
Ancak yönetimin kararı temyize götürmesi olası, bu da Cook’un kaderini Yüksek Mahkeme’nin ellerine bırakıyor.
Birçok hukuk uzmanı, ekonomist ve eski hükümet yetkilisi, Trump'ın Cook’u görevden almayı başarması halinde Fed’in siyasi bağımsızlığını koruyan önemli bir dayanağın ortadan kalkacağını söylüyor. Başkan, merkez bankasının kurulunda kendi sadıklarının çoğunlukta olmasını açıkça istediğini dile getirdi; bu da ona yalnızca faiz kararları üzerinde değil, kurumun tamamı üzerinde çok daha büyük bir etki sağlayacak.
© 2025 The New York Times Company
