Constant Méheut / New York Times
Bugüne kadar Ukraynalı askerler süresiz sözleşmeler altında görev yapıyor, bu da onlara geleceğe dair hiçbir kontrol hakkı tanımıyordu. Kayıt olma isteği giderek azalmıştı, çünkü Ukraynalılar süresiz askerliği cepheye tek yönlü bir bilet olarak görüyordu.
Savunma Bakanı Denys Şmıhal'ın Pazartesi günü yaptığı açıklamaya göre, yeni sistem kapsamında, hem mevcut askerler hem de yeni katılanlar 1 ila 5 yıl arasında değişen sürelerde sabit süreli sözleşmeler imzalayabilecek.
Yeni sistem, Ukrayna’nın ordusunu tazelemek için uzun süredir başvurduğu seferberliğin yerini almayacak. Ancak Şmıhal, iki yıl veya daha uzun süreli sözleşme imzalayan her askerin görev süresi bittikten sonra bir yıllık potansiyel seferberlik ertelemesi hakkı kazanacağını belirtti.
Ukrayna'da yorgun asker krizi derinleşiyor
Bu hüküm, hizmet etmekte isteksiz kalan Ukraynalıları teşvik etmeyi amaçlıyor gibi görünüyor. Neredeyse dört yıldır süren tam ölçekli savaşın ardından Ukrayna, ülke genelinde ciddi bir asker kaçaklığıyla karşı karşıya. Ukrayna ordusu, cephede Rus güçleri karşısında sayıca az durumdayken, yeterli yedek asker bulmadan yorgun askerleri terhis edemiyor.
“Bu adımla askerlerimizden, ailelerinden ve toplumdan gelen temel bir talebe yanıt veriyoruz” diyen Şmıhal, ayrıca sabit süreli sözleşmelerin, artırılmış aylık maaşlar, imza primleri ve genişletilmiş sosyal güvenlik paketi içereceğini söyledi.
Ukrayna hükümetine bağlı Ulusal Stratejik Araştırmalar Enstitüsü’nde görev yapan askerî analist Mykola Bielieskov, yeni sözleşmelerin “insanlara bir onur duygusu kazandırabileceğini” ve “Ukraynalıların savunma güçlerine katılması için olumlu bir teşvik yaratabileceğini” söyledi.
Ancak analistler ve bazı milletvekilleri planın detaylarının belirsiz olduğunu, başarısının ise uygulamaya bağlı kalacağını vurguladı.
Bu açıklama, Ukrayna’nın asker açığını kapatmak için daha önce başlattığı ancak büyük ölçüde başarısız olan bir dizi girişimin ardından geldi.
Şubat ayında hükümet, 18 ila 24 yaş arasındaki gençleri hedefleyen, bir yıllık bir sözleşme sistemi başlatmıştı. Bu yaş grubu, Ukrayna’da 25 yaşında başlayan zorunlu askerlik yükümlülüğüne tabi değil. Sözleşme, 24.000 dolarlık maaş ve ek ikramiyelerle birlikte sunulmuştu. Ancak Ukraynalı yetkililere göre nisan ayına kadar yalnızca birkaç yüz kişi sözleşme imzalamış, deney başarısız olmuştu.
Ukrayna ordusundaki bazı birlikler de giderek azalan etkisine rağmen kendi reklam kampanyalarına yatırım yaptı. Ülkenin en tanınmış birliklerinden 13. Khartiia Tugayı’nın son reklamı bu ruh halini yansıtıyordu: “Askerî reklamlardan bıktınız mı? 3333’ü arayın”
Yani bu reklam, tugayın asker alım merkezinin numarasını veriyordu.
Erkekler askere alınmamak için saklanıyor
Ukrayna, cephe kayıpları ve tükenmiş askerlerin firarları nedeniyle ordu mevcudunu korumakta zorlanıyor. Birçok erkek, şehirlerde dolaşan asker toplama memurlarından kaçmak için saklanıyor.
Rusya ise ağır kayıplara rağmen ordusunu yenileyip büyütmeyi başardı. Büyük ikramiyeler içeren sözleşmeler, yüzbinlerce gönüllünün katılmasını sağladı. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski geçen hafta yaptığı açıklamada, Pokrovsk kentinde saldıran Rus birliklerinin Ukraynalı savunuculardan yaklaşık sekiz kat fazla olduğunu söyledi.
Muhalefet milletvekili Oleksiy Goncharenko, uzun süredir daha net hizmet koşulları çağrısında bulunan bir isim olarak, sabit süreli sözleşme planını memnuniyetle karşıladı ancak “bu kadar geç kalınması üzücü” dedi.
Goncharenko ayrıca, hâlihazırda görev yapan askerlere sabit süreli sözleşme hakkı verilmesi sözünün tutulacağına dair şüphelerini dile getirdi. Ordunun, savaş devam ederken askerlerin ayrılmasına izin verecek düzenlemelere uzun süredir direndiğini hatırlattı.
Geçen yıl, Ukrayna parlamentosu yeni bir askerlik yasasını tartışırken, üç yıllık hizmetin ardından terhis hakkı tanıyan bir madde gündeme gelmiş, ancak ordu, cephedeki durumun çok istikrarsız olduğunu ileri sürerek bu maddenin kaldırılmasını istemişti.
Bazı analistler, yeni planın hâlâ önemli sorulara yanıt vermediğini belirtti. Bu sorular arasında, sözleşmelerin halihazırda görev yapan askerlere geriye dönük olarak uygulanıp uygulanmayacağı ve seferberlikten bir yıllık muafiyet alanların sonrasında otomatik olarak yeniden çağrılıp çağrılmayacağı da bulunuyor.
Eski milletvekili Boryslav Bereza sosyal medyada yaptığı paylaşımda, “Sorular çok, ve hepsinin yanıtlanması gerekiyor” dedi.
© 2025 The New York Times Company
