Helen Cooper ve Eric Schmitt/The New York Times
Rusya 2014'te Kırım'ı ele geçirdiğinde; Başkan Vladimir Putin, Rusya'nın verdiği zayiat rakamlarının ortaya çıkması konusunda o kadar endişeliydi ki, yetkililer bu bir aylık savaş sırasında öldürülen 400 askerden bazılarının cenazelerini haber yapmaya çalışan gazetecileri suçladı.
Potansiyel bir zayıflığı ortaya koyuyor
Amerikalı ve Avrupalı yetkililere göre, Ukrayna işgali sırasında Rusya, şimdi her gün bu kadar askeri kaybediyor olabilir. Rus birliklerinin artan kayıp sayısı, Putin’in hala Ukrayna'nın doğusunda yalnızca sınırlı bir askeri operasyon yapıldığını iddia ettiği bir dönemde, potansiyel bir zayıflığı ortaya koyuyor.
Kimse ölü sayısını kesin olarak bilmiyor
Başkent Kiev'e doğru uzun bir yürüyüşe dönüşen bu işgal sırasında, geçen perşembe gününden bu yana hiç kimse kaç Rus askerinin öldüğünü kesin olarak bilmiyor. Pentagon, salı günü yaptığı açıklamada bazı Rus birliklerinin silahlarını bıraktığını ve savaşmayı reddettiğini söyledi. Ukrayna'nın büyük kentleri de şimdiye kadar saldırılara iyi dayandı.
Örneğin, Amerikalı yetkililer kuzeydoğudaki Kharkiv şehrinin bir gün içinde düşmesini bekliyordu, ancak Ukrayna birlikleri şiddetli roket ateşine rağmen kontrolü yeniden ele geçirdi. Rus askerlerinin cesetleri Kharkiv'i çevreleyen bölgelere bırakıldı. Sosyal medyadaki video ve fotoğraflarda, kömürleşmiş tank ve zırhlı araç kalıntıları ile ölü veya yaralı askerler görülebiliyor.
5 bin 300'den fazla Rus askerinin öldürüldü iddiası
Rusya Savunma Bakanlığı sözcüsü Tümgeneral İgor Konaşenkov pazar günü ilk kez Rus birliklerinin "ölü ve yaralı" olarak kayıplar verdiğini kabul etti, ancak sayı vermedi. Ukrayna tarafındaki kayıpların birkaç kat daha fazla olduğu konusunda ısrar etti. Ukrayna ise, çarpışmalarda 5 bin 300'den fazla Rus askerinin öldürüldüğünü iddia ediyor.
Her iki tarafın da iddiaları bağımsız kaynaklar tarafından doğrulanmadı. Beyaz Saray yetkilileri, kayıp rakamlarını kamuoyu önünde tartışmayı reddediyor. Ancak Amerikalı bir yetkili, pazartesi günü itibariyle Rus kayıplarının 2 bini bulduğunu söyledi.
Tahmini bin 500'er asker kaybedildi
Pazartesi günü Pentagon tarafından Kongre’ye verilen gizli brifingde ise her iki taraftan da yaklaşık bin 500’er asker kaybettiği ifade edildi. Pentagon; uydu görüntüleri, iletişim kesintileri, sosyal medya ve sahadaki raporlara dayanan bu rakamların tahmini olduğu konusunda uyardılar.
20 yıllık savaşta yaklaşık 2 bin 500 asker kaybedildi
Bir karşılaştırma yapmak gerekirse, Afganistan'daki 20 yıllık savaşta yaklaşık 2 bin 500 ABD askeri hayatını kaybetmişti. Amerikalı yetkililere göre, artan ölü sayısı Putin’in Rus halkından aldığı desteğe zarar verebilir. Rusların aile bağları ve hatıralarının güçlü olduğuna dikkat çeken yetkililer, 15 bin askerin öldüğü Rusya’nın Afganistan işgali ve binlerce askerin kaybedildiği Çeçenistan savaşını hatırlatıyor.
"Dramatik bir şeylerin olduğu açık"
Rus birliklerinden müttefik komşu Belarus'taki hastanelere gidip gelen ambulansları izleyen askeri analistler, Rusya'nın cephe hatlarının yakınlarına sahra hastaneleri yerleştirdiğini söylüyor. Eski NATO komutanı Amiral James G. Stavridis, “4 binden fazla Rus'un operasyonda öldürüldüğüne dair çok sayıda rapor göz önüne alındığında, dramatik bir şeylerin olduğu açık. Rus kayıpları bu kadar yüksekse, Putin kendi ülkesine bunu izah etmekte zorlanacak” yorumunu yaptı.
Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi Başkanı Adam Schiff ise “Birçok Rus genci evine ceset torbası içinde dönecek ve bu iş uzadıkça, yas tutan Rus aile sayısı artacak” diye konuştu.
"Anneler, 'Maksim nerede?' diye sormaya başlayacak"
Pentagon yetkilileri ve askeri analistler ise, Rus askerlerinin silah arkadaşlarının cesetlerini geride bırakmasının şaşırtıcı olduğunu söylüyor.
Obama yönetimi döneminde Pentagon'un Rusya ve Ukrayna'dan sorumlu üst düzey yetkilisi olan Evelyn Farkas, “Rus askerlerinin savaş alanında ölen kardeşlerini geride bıraktıklarını görmek şok edici. Bu işin sonunda anneler, 'Yuri nerede? Maksim nerede?’ diye sormaya başlayacak” şeklinde çarpıcı bir yorum yapıyor.
İnternetten son bilgileri paylaşıyorlar
Ukrayna hükümeti de Rus kayıpları üzerinde çalışıyor. Ukrayna yetkilileri pazar günü, Rus ailelerin öldürülmüş veya yakalanmış olabilecek Rus askerleri hakkındaki bilgileri takip edebileceği bir internet sitesi açtı. İçişleri Bakanlığı tarafından oluşturulduğunu belirten site, yakalanan ve bazıları yaralanan Rus askerlerinin videolarını yayınlıyor. Fotoğraf ve videolar gün boyunca yenileniyor.
Site, "Akrabalarınız veya arkadaşlarınız Ukrayna'daysa ve halkımıza karşı savaşa katılıyorsa, onların akıbeti hakkında buradan bilgi alabilirsiniz” mesajı yayınlıyor.
Sitenin adresi, www.200rf.com, Sovyetler Birliği tarafından savaş alanından uzaklaştırılmak üzere çinko kaplı tabutlara konan askerlerin cesetlerine atıfta bulunmak için kullanılan askeri bir kod kelimesi olan Cargo 200'e acıklı bir gönderme.
İnternet sitesi, Amerikan yetkililerinin Rus dezenformasyonu olarak nitelendirdiği eylemlere karşı Ukrayna ve Batı tarafından başlatılan bir kampanyanın parçası.
Üst düzey bir Pentagon yetkilisi salı günü yaptığı açıklamada, şaşırtıcı derecede sert Ukrayna savunmasıyla karşılaştıktan sonra bazı Rus birimlerinin savaşmadan silahlarını bıraktığını söyledi. Yetkili, bazı durumlarda Rus birliklerinin, muhtemelen savaştan kaçınmak için araçlarının yakıt tanklarında delikler açtığını iddia etti.
Ukrayna yönetimi de, Rus askerleri arasındaki moral bozukluğunu kullanma çabasında. Ukrayna Savunma Bakanı Oleksii Reznikov Pazartesi günü yaptığı açıklamada, teslim olmaları halinde Rus askerlerini affedileceğini ve nakit para verileceğini söyledi:
"Rus askeri! Öldürmek ve ölmek için topraklarımıza getirildiniz. Suç teşkil eden emirlere uymayın. Silahlarınızı bırakırsanız size af ve 5 milyon ruble (Yaklaşık 600 bin lira) teklif ediyoruz. İşgalci gibi davranmaya devam edenlere ise merhamet göstermeyeceğiz.”
© 2022 The New York Times Company
