Spor yapmak, bağışıklık sisteminin güçlenmesine destek oluyor, kas ve kemikleri güçlendiriyor, kalp ve damar sağlığını destekliyor, kansere yakalanma riskini düşürüyor, sağlıklı kiloyu korumaya yardımcı oluyor, enerjik ve mutlu olmamızı sağlıyor ama iş bilinçsizce yapılan spora geldiğinde fayda sağlamadığı gibi pek çok önemli sağlık problemini de beraberinde getirebiliyor.
Acıbadem Dr. Şinasi Can (Kadıköy) Hastanesi Fizik tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Betül Toygar, spora yeni başladığınızda sağlığınızdan olmamanız için kaçınmanız gereken 8 önemli hatayı anlattı bunlar;
1- Sağlık kontrolünü ihmal etmek
Herhangi bir egzersiz programı ya da düzenli olarak devam edeceğiniz bir spor aktivitesine başlamadan önce sağlık kontrolünden geçmeniz ve vücudunuzun spora uygun olup olmadığından emin olmanız son derece önemli. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Betül Toygar, “Özellikle kalp ve damar, tansiyon ile ciddi obezite hastalarının yanı sıra omurga ve eklem problemleri yaşamış olan kişiler kesinlikle doktor onayı almadan spora başlamamalılar. Aksi halde ani tansiyon yükselmesi, kalp krizi, omurga sorunlarının tetiklenmesi veya spora bağlı kas eklem rahatsızlıkları yaşanabiliyor” diyor.
2- Egzersiz programını kendin belirlemek
Daha önce spor deneyiminiz yoksa ya da uzun süredir hareketsiz bir yaşam sürüyorsanız, egzersiz programının seçimini ve planlamasını mutlaka bir spor hocasıyla birlikte yapın. Vücut yapınız ile egzersiz kapasitenize göre ayarlanmış olan, yani ‘size özel’ bir antrenman programı vücudunuza aşırı yüklenmenizi, dolayısıyla spor yaralanmaları veya kardiyak sorunların oluşumunu önleyecektir.
3- Isınma egzersizlerini atlamak
Her spor aktivitesine veya egzersiz programına başlamadan önce en az 15 dakika ısınma egzersizleri yapmak kasların ve tendonların spora hazır duruma gelmelerinde büyük önem taşıyor. Zira ısınmadan yapılan egzersiz sonrasında kas ile tendon yaralanmaları, eklemlerde burkulma ve zedelenmeler gibi sorunların oluşma riski çok yükseliyor.
4- Egzersizi abartmak
Kısa sürede fit bir vücuda kavuşmak ya da kilo vermek amacıyla egzersizlerin sayısı ile sıklığını abartmak ve zorluk derecelerinde hızla artış yapmak, sakatlığa neden olabiliyor. Başlangıçta en az üç ay süreyle haftada üç antrenmandan fazla yapılması doğru değildir uyarısında bulunan Dr. Betül Toygar, sözlerine şöyle devam ediyor: “Egzersizlerin sayısı giderek artırılabilir; haftada dört, en fazla beş güne çıkarılabilir. Ancak her gün spor yapılması doğru değildir. Vücudumuzdaki kaslarımıza spor sonrası toparlanmaları, yorgunluklarını atıp yeniden egzersize hazır hale gelmeleri için süre tanımalıyız. Bu nedenle aralarda mutlaka dinlenme günleri olması gerekiyor. En ideali, egzersizleri gün aşırı yapmak ve haftada dört günü aşmamaktır.”
5- Esneme için zaman ayırmamak
Egzersizleri tamamladıktan hemen sonra esneme hareketlerini yapmayı ihmal etmeyin. Artmış olan beden ısınızı esneme hareketleriyle yavaşça soğutarak, kalp atışlarınızın ve nefes sıklığınızın yavaş yavaş düşmesini, kan basıncınızın normale dönmesini sağlayın. Bunun için her egzersiz bitiminde 10 dakikanızı esneme hareketlerine ayırın.
6- Spora bir haftadan fazla ara vermek
Egzersiz programlarına bir haftadan fazla ara vermek aldığımız yolu başa döndürüyor. Dolayısıyla herhangi bir nedenle üç kez üst üste antrenmana gidemezseniz, kesinlikle kaldığınız yerden devam edemezsiniz. Egzersizlerin tekrar sayılarını ve ağırlıklarınızı azaltarak birkaç hafta geriden başlamanız daha sağlıklı olacaktır.
7- Her sporda aynı ayakkabı türü kullanmak
Aynı spor ayakkabısıyla her sporu yapmaya çalışmak burkulma düşme kas krampları ve tendon zedelenmeleri gibi önemli sorunlara yol açabiliyor. Bu nedenle vücut sağlığınız için seçtiğiniz spora uygun giysi ve ayakkabı kullanmaya özen gösterin. Örneğin tenis için başka, koşu için başka, salon sporları için daha başka türde ayakkabı kullanılıyor. Dr. Betül Toygar, yaptığınız spora uygun ayakkabıyı mutlaka uzmanına sorarak seçmeniz gerektiğine dikkat çekerek, “Evde yaptığınız egzersizlerde de yine spor ayakkabısı giymeniz, dizinize ve ayak bileğinize binen yükü eşit dağıtmada, dengeyi korumada ve kaymaları önlemede büyük önem taşıyor” diyor.
8- İnternette yer alan egzersizleri denemek
Daha önce spor deneyiminiz yoksa internetten gördüğünüz egzersizleri yapmaktan kaçının. Zira hareketi doğru açıda yapabilmek, nefesi doğru ayarlayabilmek ve kas üzerinde istenen etkiyi oluşturabilmek, bilgi ve deneyim gerektiriyor. Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Betül Toygar, “Ekranda gördüğünüz hareketleri uygulamaya kaktığınızda açınızı ve duruşunuzu doğru ayarlayamazsanız, bel ile boyun fıtıkları tetikleniyor ve diz, omuz veya kalça eklemlerinde zedelenmeler oluşabiliyor. Bu nedenle fizik tedavi uzmanı tarafından önerilen ve fizyoterapistlerin birebir gösterdikleri egzersizler dışında evde spor yaparken çok dikkatli olmalı, herhangi bir hareketi yaparken ağrı oluşuyorsa hemen durmalısınız” uyarısında bulunuyor.
