Haberi her açıdan, derinlemesine işleyen bir yayıncılık girişimi Kompleks. Ele alınan her konu başlığında usta isimlerin kaleminden makaleler göze çarpıyor. Söyleşiler, uzman yorumları ve videolarla, bu konular geniş bir bakış açısıyla incelenirken aynı içerikler okuyucuya, sosyal medyada da hap bilgiler olarak sunuluyor. Projenin arkasındaki ekip her konunun bir fasikül oluşturacağını; konunun nihayete ermesiyle hem bir dijital arşiv hem de basılı bir külliyat ortaya koymaya çalışacaklarının altını çiziyor.
Kompleks.org adresinde takip edilebilen bu yeni dijital yayının ilk fasikülünde ‘Gig Ekonomisi’ (Güvencesizlik Ekonomisi / Platform Ekonomisi) ele alınmış. Konunun topluma, bireylere ve kültüre güncel yansımaları uzmanlarla söyleşiler, akademik makaleler ve fikir yazılarıyla beş ana bölüm altında toplanıyor.
Fasikül kapsamında bir tarafta tarih, ekonomi-politik, kültürel ve güncel durum detaylıca incelenirken diğer tarafta çalışan portreleri üzerinden insana yansımalarına odaklanılmış.
Bu yeni iş modelinin yereldeki durumuna ek olarak çeviri ve derleme metinler aracılığıyla yerel ile global arasında fark ve benzerlikleri de ortaya konulurken sinema, edebiyat ve oyun dünyasına yansımaları üzerinden kültüre olan etkileri de araştırılıyor.
Neden gig ekonomisi?
Kompleks ilk fasikülünde, işçinin en güvencesiz olduğu ama aynı zamanda teknolojik olarak en gelişmiş ekonomik sistemin kılcal damarlarına kadar iniyor. İki farklı uçtaki bu geniş kapsamlı skalayı: “Gig ekonomisi düzeni bir tarafta mevsimlik tarım işçilerini barındırırken diğer tarafta teknolojik yazılımların düzenlediği sanal piyasalarda var olmaya çalışan işçileri kapsıyor. Bu da her iki uç üzerinden yeni işçinin ekonomik durumunu incelemek için benzersiz bir örnek ortaya çıkarıyor. İkinci nokta ise lojistik yani dağıtımın, tüketimle birlikte bir çok ekonomist tarafından güncel ekonomik düzenin ana taşıyıcısı olarak addedilmesi. Bu iki temel nokta üzerinden yapılacak tartışma, güncel durumun tasviri açısından bir analiz alanı sağlıyor” cümleleriyle özetliyorlar.
İlk fasikülde neler var?
Yayının ilk fasikülünü yakından incelediğinizde göreceğiniz bölüm başlıkları, yayının konuyu ne denli kapsamlı ve derinlemesine ele aldığını kanıtlar nitelikte: Konunun uzmanlarına göre, 2025 yılına gelindiğinde bütün istihdamın üçte birini kapsayacak olan gig ekonomisinden kimler, ne kadar etkileniyor; güvencesiz bir iş modeli olmasına rağmen neden tercih ediliyor? Kökeni aslında oldukça eskilere dayanan bu yeni çalışma modeli hangi iş kollarını kapsıyor? Güvencesiz çalışan, kronik geçici işlere mahkûm olan ya da bir işe sahip olmakla işsizlik ve işsizlik tehdidi arasındaki müphem alanda bulunan kişilerden oluşan prekarya üyeleri kimler? Yapay zekâ etkisi, halihazırda güvencesiz çalışan bu sınıfa nasıl yansıyor? Kısa süreli kontratlara dayalı ve parça başı yapılan işlerin dijital platformlar üzerinden birçok meslek alanına sirayet etmiş bu çalışma modelinde kuralları algoritmalar mı belirliyor? Düzensiz çalışan, sosyal haklardan mahrum, iş-istihdam açısından güvencesiz olsa da sayıları gittikçe artan yeni işçi sınıfı prekarya, yeni dünya düzeninde neyi temsil ediyor?
Kompleks, belki sizin de dahil olduğunuz bu yeni çalışma modelinin A’den Z’ye tüm kodlarını masaya yatıran bu ilk fasikülde gazeteci, yazar ve araştırmacıların derinlemesine kaleme aldığı güncel yazı ve söyleşileri, açıklayıcı habercilik anlayışıyla okuyucuya sunmaya devam edecek. Karmaşık konuları anlamak için Kompleks'i sosyal medya kanallarından takip edebilir; kompleks.org/abonelik linkinden ulaşabileceğiniz e-bültene abone olabilirsiniz.