Güven Çayyolu Cerrahi Tıp Merkezi Çocuk Endokrinolojisi Bölümünden Prof. Dr. Nurgün Kandemir, çocuklarda obezitede genetik faktörlerin yüzde 40 ile yüzde 70 rol oynadığını, ebeveynlerden birinde obezite olmasının çocukta obezite ihtimalini 3-4 kat artırırken her iki ebeveynin obez olmasının 10 kat artırdığını kaydetti.
Küçük yaştaki obezite gelişiminde aile faktörünün önemine dikkati çeken Kandemir, "Kalorisi, yağ, şeker ve tuz içeriği fazla gıdaları çok miktarda tüketmek, bilgisayar veya ekran başında çok fazla vakit geçirip yetersiz fiziksel aktivite yapmak çocuklarda obezitenin en önemli risk faktörlerini oluşturmaktadır. Miniklerde obezite riskini artıran bir diğer faktör de gebelik döneminde ve doğum sonrasında gerçekleştirilen yanlış beslenme tarzı. Doğum öncesi ve çocukluk dönemindeki çevresel faktörler de risk oluşturmaktadır. Örneğin, annenin gebeliğinin erken döneminde dengesiz beslenmesi ve doğumdan sonra fazla kalori alması, çocukta obeziteye neden olabilmektedir. Bazı hormonal hastalıklar ve ilaçlar da obezite nedeni olarak karşımıza çıkmaktadır. Doktorunuz çocuğunuzu bu yönden değerlendirip gerekli laboratuvar tetkiklerini yaparak sizi bu konuda bilgilendirecektir" ifadelerini kullandı.
Çocuklarda obezite tanı ve tedavi süreci
Kandemir, obezitenin vücutta yağ fazlalığını gösteren bir terim olduğunu belirterek, "Vücudun enerji dengesinin bozulması, uzun süreli harcanandan fazla enerji alınması sonucu vücut yağ kitlesinin artırıyor. Çocuklarda vücut kitle indeksi yaş ve cinsiyete göre farklılık gösterir ve tek bir değer obezite veya fazla kilolu olma sınırı olarak kullanılamamaktadır. Doktorunuz çocuğunuzun boy ve kilosunu ölçerek vücut kitle indeksini hesaplar. Daha sonra aynı yaş ve cinsiyetteki çocukların değerleriyle karşılaştırarak çocuğunuzun sağlıklı kiloda olup olmadığını belirtir" değerlendirmesinde bulundu.
Kandemir, obezitenin çocukluk dönemde neden olabileceği hastalıklara ilişkin aileleri astım, kan basıncı yüksekliği, diz ve sırt ağrıları, karaciğer problemleri ve uyku apnesine karşı uyarılarda bulundu. 2 yaşın üstündeki çocuklarda hızlı kilo artışı ve fazla kilo sınırlarına ulaşıldığı durumlarda erken tedavinin çok önemli olduğunun altını çizen Kandemir, şunları kaydetti:
"Obezite gelişmesi için beklemek tedavi sürecinin uzun ve zorlu geçmesine neden olacaktır. 6 yaşın üstündeki çocuklarda ise obezite geliştiği veya kiloda hızlı artış saptandığı durumlarda zaman kaybedilmeden nedenleri araştırılmalı, gerekli beslenme ve aktivite değişiklikleri yapılarak erken çözüm aranmalıdır. Obezite tedavisinde çocuklarda yaşam şeklinin değiştirilmesinin en önemli basamak. Beslenme alışkanlıklarını değiştirerek sağlıklı beslenme kurallarına uymak, fiziksel aktiviteyi artırıp ekran başında geçirilen süreyi kısaltmak, psikolojik destek, aile eğitimi ve desteği bu aşamada önemli katkı sağlar.
Çocuklar, erişkinlerden farklı olarak büyüme süreçlerini tamamlamadıkları için erişkinlerde uygulanan programlar çocuklar için uygun değildir. Obezitenin tedavi sürecinde çocukların sağlıklı büyümeye devam etmesi için yeterli miktarda protein, yağ ve karbonhidrat almaları gerekir. Yaş, cinsiyet, aktivite dikkate alınarak doktorunuz ve beslenme uzmanınız tarafından planlanan sağlıklı beslenme koşullarına uygun dengeli beslenme programları çocuğunuzun sağlıklı kiloya ulaşmasında size rehberlik edecektir."
Günde 5 porsiyon sebze ve meyve
Kandemir, çocukların obezite ile karşı karşıya kalmaması için de beslenme önerilerine ilişkin "Günde 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmesini sağlamalısınız, televizyon, video oyunları ve bilgisayar ile geçirilen süreyi sınırlandırmalısınız, her gün en az bir saat fiziksel aktivite yapmasını sağlamalısınız, içinde şeker içeren içecekler tüketmesine izin vermemelisiniz, evinize sağlıksız gıdalar almamalısınız, çocuğunuzun yeterli uyumasını sağlamalısınız, aile olarak sağlıklı beslenme kurallarına uyup çocuğunuza iyi örnek olmalısınız, çocuğunuzun boy ve vücut ağırlığını düzenli aralıklarla takip ettirmelisiniz" önerileirnde bulundu.
Kaynak: AA
