Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), toplumda verem adıyla da bilinen tüberküloz ile mücadelede Covid-19 salgınından sonra iyiye doğru bir eğilim olduğunu ancak bu alanda belirlenen yeni hedeflere ulaşmak için hızlandırılmış çalışmalara ihtiyaç bulunduğunu bildirdi. DSÖ tarafından yayımlanan 2023 Küresel Tüberküloz Raporu'nda, 92 ülke ve bölgeden veriler yer aldı. Raporda, 2022'de 7,5 milyon kişiye tüberküloz tanısı konulduğu, bunun, DSÖ'nün 1995'te küresel olarak tüberkülozu izlemeye başlamasından bu yana kaydedilen en yüksek rakam olduğunun altı çizildi.
Covid-19 salgını sonrası 2022'de tüberkülozun teşhis ve tedavi hizmetlerinin yaygınlaşmasında dünya genelinde iyileşme görüldüğü kaydedilen raporda, bu alanda belirlenen yeni hedeflere ulaşmak için hızlandırılmış çalışmalara ihtiyaç bulunduğu aktarıldı. Raporda, 2020 ve 2021'de yeni tüberküloz tanısı konan kişi sayısındaki küresel düşüşün yüzde 60'ından fazlasını Hindistan, Endonezya ve Filipinler'deki vakaların azalmasıyla bağlantılı olduğu belirtilirken, bu ülkelerde 2022'de artan tüberküloz vakalarının 2019 seviyelerinin üzerine çıktığı kaydedildi.
2021'de İnsan Bağışıklık Yetmezliği Virüsü (HIV) taşıyan hastalar da dahil tüberküloza bağlı ölümlerin sayısı 1,4 milyon iken, bu rakamın 2022'de 1,3 milyona gerilediğine vurgu yapıldı. 2020-2022 yılları arasında Covid-19 nedeniyle tedavilerde yaşanan aksamaların, yarım milyondan daha fazla tüberküloza bağlı ölümle sonuçlandığı ve tüberkülozun HIV'li hastalar için ölümcül etkisinin olduğu belirtildi. Raporda, tüberküloz teşhis araçları, ilaçları ve aşılarının geliştirilmesinde ilerleme kaydedildiği ancak bunun, bu alandaki genel yatırım düzeyiyle sınırlı olduğunun altı çizildi.
Dünyanın ikinci ölümcül bulaşıcı hastalığı
Tüberkülozla mücadeleye yönelik küresel çabaların 2000 yılından bu yana 75 milyonun üzerinde hayat kurtardığı vurgulanan raporda, 2022'de dünyanın ikinci ölümcül bulaşıcı hastalığı olmayı sürdüren tüberkülozla mücadele için daha fazla çabaya ihtiyaç bulunduğu ifade edildi. Raporda, 2022'deki tüberkülozla mücadelede yaşanan önemli iyileşmeye rağmen, salgının neden olduğu aksaklıklar ve devam eden çatışmalar nedeniyle 2018'de belirlenen küresel tüberküloz hedeflerini karşılama konusunda ilerlemenin yetersiz kaldığı aktarıldı. 2015'ten 2022'ye tüberküloza bağlı ölümlerde yüzde 19'luk düşüş kaydedildiği belirtilen raporda, DSÖ'nün 2025'e kadar tüberküloza bağlı yüzde 75 oranında azalma hedefinin çok gerisinde kalındığı vurgulandı. Raporda, tüberküloz için yürütülen hizmet ve araştırma için hedeflenen fonun yarısından azının seferber edildiği de kaydedildi.
"Son bölümü yazma fırsatına sahibiz"
Raporda görüşlerine yer verilen DSÖ Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus, uzun yıllar geçmiş nesillerin tüberküloz nedeniyle acı çektiği ve öldüğünü hatırlatırken, hastalığın ne olduğunun, sebeplerinin ve nasıl önleneceğinin bilinmediğini kaydetti. Ghebreyesus, "Bugün atalarımızın ancak hayal edebileceği bilgi ve araçlara sahibiz. Siyasi kararlılığımız var ve insanlık tarihinde hiçbir neslin sahip olmadığı bir fırsata sahibiz. Tüberküloz hikayesinde son bölümü yazma fırsatına sahibiz." ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA
