İlaç üreticisi YourChoice Therapeutics, günlük kullanılacak hormonel olmayan YCT-529 adlı erkek doğum kontrol haplarının İngiliz katılımcılar üzerinde yapılacak 1. aşama testlerine bu hafta başladı. Kadın doğum kontrol hapından farklı olarak YCT-529, hormon içermeyen bir doğrum kontrol hapı. YCT-529, A vitaminine erişimi engelleyerek sperm üretimini durduruyor ve doğum kontrolünü sağlıyor.
A vitaminini engelliyor
A vitaminin erkek üremesi, sperm üretimi ve erkek genital siteminin bakımı için gerekli olduğunu gösteren önceki çalışmalar, eksikliğinde de erkeklerde kısırlığa yol açtığını buldu. Klinik öncesi deneylerde erkek fareler üzerinde test edilen erkek doğum kontrol hapı, hamileliği önlemede yüzde 99 etkinlik gösterdi. Ardından bu etki herhangi bir yan etki olmaksızın yüzde 100 tersine çevrilebildi ve fareler hapı bıraktıktan dört ila altı hafta sonra yeniden doğurgan hale geldi. Journal of Sex Research'te 2021'de yayınlanan bir araştırmaya göre, erkek doğum kontrol hapı kullanmak isteyen erkeklerin oranı yüzde 34 ila yüzde 82,3 arasında değişiyor.
Klinik deneyler 2024'te bitecek
Erkek doğum kontrol haplarının ne zaman piyasaya süreceği henüz belirsizken klinik denemelerin Haziran 2024’te bitmesi bekleniyor. ABD’nin Güncel Kadın Hastalıkları ve Doğum Raporları’nda yayınlanan bir araştırmaya göre ülkedeki 10 milyon erkek ve dünya çapındaki 50 milyon erkekten oluşan bir pazar büyüklüğü varsayıldığında, yeni erkek doğum kontrol haplarının piyasa değeri 200 milyar dolar civarında olacak.
Hapı geliştiren ve Terapötik Keşif ve Geliştirme Enstitüleri'nin kurucu direktörü Gunda Georg, "Dünya, erkek doğum kontrol ilacı için hazır ve kadınların onlarca yıldır katlandığı yan etkiler hakkında bildiklerimiz göz önünde alındığında hormonsuz bir ilaç üretmek yapılacak en doğru şey” dedi.
Erkekler için 2 yöntem vardı
Ulusal Sağlık Enstitüsü, dünya çapındaki gebeliklerin neredeyse yarısı istenmeyen olmasına rağmen, erkekler için mevcut olan tek doğum kontrol seçeneği prezervatif ve vazektomi olduğunu belirtiyor. Yeni doğrum kontrol yöntemi yaratamamaktaki sorun ise erkeklerin saniyede yaklaşık bin sperm (günde milyonlaca sperm) üretmesi, kadınların ise ayda bir yumurta üretmesi.
Clinical Endocrinology and Metabolism dergisinde yayınlanan sonuçlara göre Dünya Sağlık Örgütü tarafından yaptırılan 2. faz erkek doğum kontrol çalışması, araştırmacıların çok fazla yan etkiye sahip olduğunu tespit etmesinden sonra 2016 yılında durduruldu. Hormon enjeksiyonu alan erkek katılımcılar, kadın doğum kontrolünün tüm yan etkileri olan ruh hali değişimleri, sivilce, depresyon ve intihar düşüncesi yaşadıklarını bildirdi. Erkeklere enjekte edilebilir ilacın ilk sonuçları umut vericiydi: İlaç hamileliği önlemede %96 etkili görünüyordu.
3. faz denemelerine gelen ilk ilaç
Hormonal doğum kontrol jeli, 2022'de 3. faz denemelerine katılan ilk erkek doğum kontrol ilacıydı. İlaç omuzlara uygulanıyor ve sperm üretimini mililitre başına 15 milyon ila 200 milyon sperme kıyasla, mililitre başına bir milyon spermin altına düşürüyordu. Dimetandrolon undekanoat adı verilen hormonal bir erkek doğum kontrol hapına yönelik denemeler devam ediyor. Ancak 2019'da yapılan araştırma bu hapın ciddi bir yan etki olmaksızın güvenli ve etkili olduğunu ortaya çıkardı.
Kadın doğum kontrolünde ise spiral ve haplar gibi çok çeşitli yöntemler var. Healthline'a göre faydaları olmasına rağmen hormonal doğum kontrolüyle ilişkili sağlık riskleri de var. Yan etkiler arasında ruh hali değişimleri, kan pıhtılaşması, kilo değişimi, vajinal tahriş ve migren yer alıyor. Son araştırmalar, herhangi bir doğum kontrol yöntemi uygulayan kadınların meme kanserine yakalanma riskinin arttığını gösterdi.
