Enerjiniz düşük olduğunda ve kendinizi halsiz hissettiğinizde hemen vitaminlere yönelirsiniz. Amerika'da B12 ve sitikolin adlı bir takviye içeren aromalı sakız vitaminlerin satışı yapılıyor. Bu vitaminlerin odaklanmayı artırdığı söyleniyor. Peki bu vitaminlerin yapısı ve içeriğindeki şeker miktarı vücüdumuzu etkiliyor mu?
Türkiye'de çoğunlukla çocuklar için tercih edilen vitaminlerin ABD'de yetişkin kullanımı oldukça fazla. Parlak renkli çiğnenebilir bu ürünler ABD'de eczane raflarında her zamankinden daha fazla yer kaplıyor. Araştırma şirketi MarketsandMarkets'e göre, bu yıl 7,4 milyar dolar ile 7,6 milyar dolar arasında gerçekleşmesi beklenen küresel satışların 2027 yılına kadar 13,5 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Kourtney Kardashian Barker bile kısa süre önce kendi sakızlı takviye ürün serisini piyasaya sürdü.
Sakızlar, tablet kullanmaktan kaçınan çocuklar ve hap yutmakta zorlanan yetişkinler için işe yarayabilir ancak bunun dışında, doktorlar ve diyetisyenler birçok sakızın çok az besleyici faydası olduğu, çok fazla şeker içerdiği ve dişleriniz için zararlı olduğu konusunda uyarıyor. Bu ürünler, ilaçların yarattığı etkiyi yaratmamakla beraber dişlerinize zarar verip fazladan şeker almanıza neden olabilir.
Günlük şeker alımınızı aşma ihtimaliniz yüksek
Kayıtlı bir diyetisyen ve Beslenme ve Diyetetik Akademisi sözcüsü olan Caroline Susie, "Birçoğu abartılmış şekerlemedir" dedi. Cleveland Clinic'te aile hekimliği yapan Neha Vyas, sakızlı vitaminlerin bir porsiyonunda ortalama 2 ila 8 gram şeker bulunduğunu, bunun da genellikle bir veya iki adet olduğunu söylüyor. Bir parça Sour Patch Kids orijinal şekeri yaklaşık 2 gram şeker içerir. Amerikan Kalp Derneği'ne göre kadınlar günde 25 gramdan fazla şeker tüketmemeli, erkekler ise 36 gramı geçmemelidir. Doktorlar ve diyetisyenler, pandeminin birçok insanın kişisel sağlığına daha yakından bakmasına yol açtığını ve vitaminlerin, takviyelerin ve enerji çiğnemelerinin cazibesini artırdığını söylüyor.
Tüketiciler vitaminin şekerli tadına kanıyor
26 yaşındaki Ellyse Bendillo, multivitamin sakızlarının tadının sakızlı şekerden bile daha güzel olduğunu söylüyor. Gıda ve İlaç İdaresi takviyeleri ilaç yerine gıda kategorisinde düzenliyor. Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanlığı'na bağlı gıda, gıda takviyeleri, ilaç vb. ürünlerden sorumlu büro olan FDA takviyeleri onaylamaz ve genellikle pazara girene kadar incelemeye almaz.
Kalite sorunları yaşanabilir
Takviye markalarını kalite açısından test eden bir gözlem şirketi olan ConsumerLab.com'un başkanı Tod Cooperman, lezzetli olsalar da sakızlı vitaminlerin tablet ve kapletlere kıyasla kalite sorunları yaşama ihtimalinin daha yüksek olduğunu söylüyor.
Fazladan bileşen ekleniyor
Dr. Cooperman, sakızların daha kuru olan muadillerinden daha hızlı bozulma eğiliminde olduğunu ve üreticilerin bozulmayı hesaba katmak için genellikle daha yüksek dozda bileşen eklediğini söylüyor. 2020 yılında ConsumerLab.com, Zarbee's markalı bir tür çocuk melatonin sakızının, sakız başına iddia ettiğinden neredeyse iki kat daha fazla melatonin içerdiğini tespit etti ve bu da çocukların ertesi gün uykulu hissetmesine neden olabileceği endişelerini artırdı.
Güvenliğini sağlamaktan sorumlular
Zarbee's'in ana şirketi olan Johnson & Johnson Consumer Health'in bir sözcüsü, bir miktar fazlalığa veya bir bileşenin listelenen miktarından daha fazla bir miktara FDA tarafından izin verildiğini ve tüketiciler için güvenli olduğunu söyledi. Bir FDA sözcüsü, içeriğe bağlı olarak bir miktar fazlalığın kabul edilebilir olduğunu ve şirketlerin ürünlerini piyasaya sunmadan önce güvenli olmalarını sağlamaktan sorumlu olduklarını söyledi.
Aşırı tüketim istenmeyen sorunlar yaratabilir
Ksilitol veya sorbitol gibi şeker ikameleri içeren sakızların aşırı tüketimi ishal, şişkinlik, bulantı veya kusmaya neden olabilir. A, D, E ve K gibi yağda çözünen vitaminlerin yanı sıra demir ve çinko da aşırı tüketildiğinde toksik olabilir. Tüketiciler ve doktorlar, şekerli bir şey içinde sunulduklarında bunu yapmanın daha kolay olduğunu söylüyor. Dr. Vyas, sakızlı vitaminlerde doz aşımı nadir görülse de, insanların yeni takviyelere başlarken doktorlarına danışmaları gerektiğini söylüyor.
365 gün şeker yemek gibi
Diş hekimleri sakızları pek sevmez. Diş hekimi ve Amerikan Diş Hekimleri Birliği sözcüsü Ada Cooper, günlük şekerli sakızlı vitamin almanın yılın 365 günü Cadılar Bayramı şekeri yemeye benzediğini söylüyor.
Sakızlarda sıklıkla bulunan sakaroz ve mısır şurubu, ağız bakterilerini diş çürümesine neden olan bir yan ürün olarak asit oluşturmaya teşvik eder. Dr. Cooper, yapışkan şekerlerin dişlerinizden çıkarılmasının özellikle zor olduğunu söylüyor. Cooper, çiğnenebilir tabletlerin hap yutmakta zorlanan kişiler için daha iyi ve daha az şekerli bir alternatif olduğunu söylüyor.
Potsdam, New York'ta bir yaşam koçu olan Tamara Cain, oğlunun sakızlarını deneyene kadar kendisini bir vitamin insanı olarak görmüyordu. Daha sonra kendi yetişkin versiyonlarını almaya başladı. Herhangi bir günde magnezyum sitrat, kalsiyum, demir, çinko ve B12 sakızlarının yanı sıra yumuşak bir D3 vitamini jeli ve bir kapsül zerdeçal alıyor. Bazılarının tadı diğerlerinden daha iyi. 46 yaşındaki Cain, konsantre inek kanı olarak tanımladığı tadı maskelemek için demir sakızını daha tatlı iki sakızın arasına sıkıştırıyor.
Zorunlu değilse almamak daha sağlıklı
Doktorlar, birçok insanın vitamin ve takviyeleri tamamen atlamasının daha iyi olabileceğini söylüyor. Hamile kadınlar, özellikle kısıtlayıcı diyetleri olanlar veya besin maddelerini gıdalardan almakta zorlanan kişiler de dahil olmak üzere belirli sağlık sorunları olanlar gibi istisnalar vardır. Dr. Vyas, "Sağlıklı insanlar bu vitaminleri yiyeceklerinden almalıdır" dedi.
