Pandemiden bu yana virüsler kötü bir şöhrete sahip oldu. Sars-CoV-2'nin kötü bir yaratık olduğu kesin ancak virüslerin büyük çoğunluğu insanlara zarar vermiyor. Hatta bunların büyük bir kısmı tıbbın geleceğini temsil ediyor olabilir. İleride enfeksiyonlar için reçetelere antibiyotikler değil, virüs dolu küçük bir cam şişeler yazılabilir.
Ancak bu fikre karşı duyulan içgüdüsel tedirginlik, giderek artan antibiyotik direnci sorununa bir çözüm haline gelmeden önce aşılması gereken sorunlardan sadece biri. Antibiyotikleri sadece insanlarda değil, çiftlik balıkları ve ineklerde de kontrolsüz bir şekilde kullanmak, bunlara karşı bağışıklığı olan bakteri türlerini etkili hale getirdi. Buna örnek olarak MRSA verilebilir. The Telegraph’ın haberine göre 1980'lerden bu yana yeni bir antibiyotik sınıfı keşfedilmedi ve büyük ilaç şirketleri daha fazlasını bulmak için yarışmıyor çünkü bu işte yeterince para yok.
Dünya'da en çok sayıya sahip yaşam formu
Asıl söz konusu olan bakteriyofaj virüsü ya da kısaca fajlar bakterilerle beslendikleri için 20. yüzyılın başlarında keşfedilmelerinin ardından bu şekilde adlandırıldı. Bunlar Dünya'daki en çok sayıdaki yaşam formu olabilir. Gezegendeki her kum tanesi için yaklaşık bir trilyon faj bulunuyor. Bağırsak mikrobiyosunu düzenlerler ve deniz ekosistemleri için çok önemli bir yere sahipler. Kollar, kafalar ve DNA'larını bir bakteriye enjekte etmek ve parçalanmadan önce kendi kopyalarını yaratmaya zorlamak için küçük matkaplar gibi görünen şeylere benzerler.
Sovyet Rusya'da denendi
Dolayısıyla faj terapisi için mevcut umutlar, 1917'de marifetli Fransız-Kanadalı biyolog Felix d'Herelle tarafından keşfedilmelerinden bu yana geçen yüzyıl boyunca süregelen araştırma ve deneylerin üzerine inşa edildi. Faj terapisi Sovyet Rusya'da denendi ve bilim insanı Zinaida Yermolyeva tarafından Stalingrad kuşatmasında yaralı askerleri tedavi etmek için başarıyla kullanıldı. Batılı tıpçılar bu fikirle uğraştılar ancak penisilinin yaygın olarak kullanılmaya başlanmasının ardından büyük ölçüde vazgeçti ve faj kullanımını yasakladı.
Gürcistan'ın Tiflis şehrindeki önde gelen bir klinik, dirençli enfeksiyonlarla savaşmak için dünyanın dört bir yanından faj talepleri alıyor ve son yıllarda bilim, fajların terapötik kullanımlarını araştırmaya geri döndü. Yeni araştırmalara göre fajlar sadece belirli bakterileri öldürmekte iyi değiller. Öylesine etkili bakteriler ki tümörleri hedef alan kanser ilaçları için mükemmel taşıyıcılar olabilirler.
Gelecek parlak olabilir
Gelecek parlak olabilir. Geçen yıl NHS bir klinik faj uzmanı atadı ve Leicester Üniversitesi faj araştırmaları için yeni bir merkez kurdu. Bazı bilim insanları, fajları deniz suyundan ya da kanalizasyondan toplamak yerine, doğru bakterilerin hedef alınmasını ve vücut içinde sıfırdan tasarlanması gerektiğini düşünüyor. Bu arada, fajların yüzde 99'unun henüz bilim tarafından bilinmediği tahmin ediliyor.
