Bayram sofraları, tatil barbeküleri ya da maç gecesi kaçamakları… Hepimiz zaman zaman kendimizi büyük ve lezzetli bir öğünle ödüllendiriyoruz. Washington Post'un haberine göre bu tür kaçamaklar ölçülü olduğu sürece sorun yaratmıyor; ancak aşırıya kaçmak özellikle risk grupları için ciddi sonuçlara yol açabiliyor.
Kaiser Permanente’den kardiyolog Dr. Ameya Kulkarni, sağlıklı bireylerde tek bir büyük öğünün kalp krizi riskini düşük ihtimalle artıracağını söylerken, kronik hastalıkları olanlarda bu riskin belirgin şekilde yükseldiğini ifade ediyor:
“Genç ve sağlıklıysanız büyük bir öğünle kalp krizi geçirmeniz düşük ihtimaldir; fakat doğru hasta grubunda risk ciddi şekilde artabilir.”
Kalp hastalığı ABD’de ölüm nedenlerinin başında geliyor ve verilerine göre her 40 saniyede bir kişi kalp krizi geçiriyor bu da yılda 800 bin kişiden fazlaya denk geliyor.
Tehlike dönemi: Yemekten sonra ilk iki saat
Amerikan Kalp Derneği’nin 2000’de sunduğu bir çalışma, “aşırı ağır” bir öğünün, yemekten sonraki ilk iki saat içinde kalp krizi riskini dört kat artırabileceğini ortaya koydu. 2005’te yapılan daha geniş bir analiz de aşırı yemek, duygusal stres ve yoğun fiziksel eforun kalp krizinden önce en sık bildirilen tetikleyiciler olduğunu doğruladı.
Mayo Clinic kardiyologu Prof. Steve Kopecky, büyük ve yağlı bir öğünün vücutta yarattığı fizyolojik baskıya dikkat çekiyor:
- Kan akışı sindirime yöneliyor.
- Kalp atışı ve tansiyon yükseliyor.
- Damarlar daralıyor, kalbe giden kan azalıyor.
- Yüksek yağlı yemekler kanı pıhtılaşmaya daha yatkın hale getiriyor.
Kimler daha fazla risk altında?
Büyük bir öğün;
- diyabeti,
- yüksek tansiyonu,
- yüksek kolesterolü,
- obezitesi olanları,
- sağlıksız beslenenleri,
- sigara geçmişi olanları
özellikle olumsuz etkiliyor. Bu kişilerde ağır bir yemek, tıpkı yoğun stres ya da kürekle kar temizleme gibi bir tetikleyici olabiliyor.
Kalp krizi belirtileri neler?
Uzmanlar acil yardım gerektiren belirtileri şöyle sıralıyor:
- Göğsün orta veya sol tarafında baskı/his
- Kollara, çeneye, sırta, boyuna, mide üstüne yayılan ağrı
- Nedensiz nefes darlığı
- Ani terleme, baş dönmesi, güçsüzlük
- Mide bulantısı, kusma
- Hızlı veya düzensiz kalp atışı
Kalp krizi riski düşürme yolları
Doktorlar büyük sofralarda şu önerileri öne çıkarıyor:
- Tabağın yarısını sebze ve meyveyle doldurun, geri kalanını protein ve sağlıklı karbonhidratlarla tamamlayın.
- Yavaş yiyin-beynin tokluk sinyali yaklaşık 20 dakika gecikiyor.
- Alkolü sınırlayın, iştahı artırıp kontrolü azaltabiliyor.
- Tokluk geldiğinde durun, ikinci tabağı geçmeyin.
- Yemekten sonra kısa bir yürüyüş yapın; tansiyonu, trigliseridi ve kan şekerini dengeliyor.
