Yeni bir araştırma, düzenli, çalışkan ve başkalarına yardım eden insanların daha uzun yaşama eğiliminde olduğunu ortaya koydu. Edinburgh Üniversitesi’nden bilim insanlarının Journal of Psychosomatic Research’te yayımladığı çalışma, hayatını organize, sorumlu ve başkalarına yardımcı olarak yaşayan bireylerin uzun ömür şansının arttığını gösterdi. Öte yandan, kaygılı ve nevrotik kişilerde ölüm riskinin yüksek olduğu saptandı.
The Times'a göre araştırmacılar, bununla birlikte, günlük yaşamda basit alışkanlıkların da ömrü sessizce uzatabileceğine dikkat çekiyor. İşte bilimsel verilerle desteklenen bazı öneriler:
Günlük en az iki fincan çay
Çin’in Nanjing Üniversitesi’nden kardiyologlar, günde 10 fincan siyah çayın (yaklaşık 1,2 litre) kalp hastalıkları riskini %16 oranında azaltabileceğini raporladı. Ancak diğer araştırmalar, günde iki fincan çayın bile erken ölüm riskini düşürdüğünü gösteriyor.
Kahve tüketenler de avantajlı: Southampton Üniversitesi araştırmasına göre, günde üç-dört fincan kahve erken ölüm riskini ciddi şekilde azaltabiliyor. Beslenme uzmanı Rhiannon Lambert, “Hem çay hem kahve antioksidan açısından zengindir, ama süt ve şeker eklememeye dikkat edin” diyor.
Diş ipi kullanımı
Boston Üniversitesi’nden Brenda Heaton’a göre, diş eti hastalığı ve iltihap, erken ölüm riskini artırıyor. Diş ipi kullanımı, diş fırçalarının ulaşamadığı bölgelerde plak temizleyerek diş eti hastalıklarını önlemeye yardımcı oluyor. Oral Health Foundation CEO’su Dr. Nigel Carter, “Fırçalama sadece dişlerin üç yüzeyini temizler, ip veya interdental fırça kullanmak büyük fayda sağlar” diyor.
Toprakla uğramak
Edinburgh Üniversitesi’nden yapılan bir çalışmaya göre, bahçecilik yaşla birlikte bilişsel fonksiyonları koruyor ve uzun ömre katkı sağlıyor. Royal College of Physicians’den Sir Richard Thompson, bahçeciliğin stresi azalttığını ve kişiye başarı ve amaç duygusu verdiğini belirtiyor.
D vitamini takviyesi
British Journal of Clinical Nutrition’da yayımlanan araştırma, günlük 2.000 IU (50 mcg) D vitamini takviyesinin kromozom uçlarındaki telomerleri koruduğunu ve biyolojik yaşlanmayı yavaşlatabileceğini gösteriyor.
Ev işleri
Circulation dergisinde yayımlanan araştırma, ev işlerini hızlı yapan kişilerin kalp krizi veya felç riskinin yavaş yapanlara göre %50 daha az olduğunu gösteriyor.
Sosyal hayat
University of Sussex’ten Dr. Jenna Macciochi, güçlü sosyal bağların fiziksel ve zihinsel sağlığı koruduğunu belirtiyor. Epidemiology and Psychiatric Sciences’te yayımlanan araştırmaya göre, güçlü arkadaşlık ilişkileri olan 50 yaş ve üzeri bireylerin erken ölüm riski %24 daha düşük.
Çikolata tüketimi
ABD Ulusal Kanser Enstitüsü araştırmasına göre, günde 12 gram (iki kare) bitter çikolata tüketenlerin erken ölüm riski %12 daha düşük. Rhiannon Lambert, %75 ve üzeri kakao içeren bitter çikolatanın antioksidan açısından faydalı olduğunu vurguluyor.
Şükretmek
Harvard Üniversitesi’nden yapılan bir araştırma, 69-96 yaş arasındaki kadınlar üzerinde, yüksek düzeyde şükran duyanların ölüm riskinin %9 daha düşük olduğunu ortaya koydu. Prof. Tyler VanderWeele, minnettarlığın mutluluk, sağlık ve erken ölümden korunma üzerinde etkili olduğunu söylüyor.
Mutluluk
Oxford Üniversitesi’nden Dr. Jennifer Wild, gülmenin kan basıncını düşürdüğünü, konsantrasyonu artırdığını ve kaygıyı azalttığını belirtiyor. Japonya’da yapılan bir araştırma, günlük gülmenin erken ölüm riskini azaltan bağımsız bir faktör olduğunu ortaya koydu.
Sanatın uzum yaşama etkisi
University College London araştırması, ayda bir müze veya tiyatroya gidenlerin 14 yıllık süreçte ölüm riskinin %31 daha düşük olduğunu gösteriyor. Prof. Andrew Steptoe, sanatın yaşam amacını koruduğunu söylüyor.
Uyku
UK Biobank verilerine göre, hafta sonları uyku telafisi yapanlar, en az uyuyanlara göre kalp hastalığı riskini %19 azaltıyor.
Bir avuç fıstık
Barcelona Üniversitesi araştırmasına göre, 25 gram tuzsuz, kavrulmamış fıstık tüketimi hücresel yaşlanmayı yavaşlatıyor. Lambert, “Farklı kuruyemişler sağlıklı yağ, lif ve vitamin sağlar” diyor.
Cinsellik
Hollanda’da yapılan bir araştırma, cinsel hayatı keyifli olan 55-84 yaş arası bireylerde uzun ömürle pozitif bir ilişki olduğunu gösteriyor. Prof. Joyce Harper, cinsel yaşam ve yakınlığın uzun vadeli zihinsel ve fiziksel sağlık için kritik olduğunu belirtiyor.
Müzik beyni genç tutuyor
Goldsmiths Üniversitesi’nden Patrick Fagan, iki haftada bir canlı müzik konserine katılmanın yaşam süresini dokuz yıla kadar uzatabileceğini belirtiyor. Exeter Üniversitesi araştırmacıları, enstrüman çalmanın veya koro çalışmalarının beyin yaşlanmasını yavaşlattığını söylüyor.
Deniz kenarında zaman geçirmek
Ohio State Üniversitesi ve Viyana Üniversitesi araştırmaları, deniz kenarında yaşayan veya zaman geçiren bireylerin ömrünün daha uzun olduğunu ve bunun temiz hava ve zihinsel sağlıkla ilişkili olduğunu ortaya koyuyor.
The Times'ın haberinde ayrıca insan sağlığına kötü etkisi olan ve ömrü kısaltan alışkanlıklara da yer verildi.
Bu alışkanlıkların listesi şöyle:
- Cips, bisküvi ve paketli gıdalar
- Hareketsiz yaşam
- Alkollü içecekler
- Sigara
