Dünyada her yıl diyet, sağlıklı beslenme ve kilo verdirme ürünlerine 200 milyar dolar harcanıyor. Hayatımızın her alanına yavaş yavaş etki eden yapay zeka bu alanda da iddialı. Artık ne yemenin sizin için daha sağlıklı olacağına yapay zeka karar verecek. Newsweek konuyu kapağına taşıdı.
Her insanın metabolizması belirli bir gıdaya ya da diyet programına farklı tepki veriyor. Zaten ortalıkta bu kadar çok farklı diyetin olması da bu sebepten. Bir kişide işe yarayan diyet bir başkasında aynı etkiyi göstermiyor. Bilim insanları da yıllardan beri sağlıklı yaşam konusunda ‘kutsal kase’yi aramayı sürdürüyor. Bunun için de genler uzun süredir en önemli inceleme alanı. Bireysel farklılıkları açıklayacak genlerin bulunması kalp hastalığı, diyabet, obezite gibi ölümcül hastalıklara karşı önemli bir silah olacak. Ancak bu çok karmaşık bir denklem ve sadece genlerin istenen cevapları verip veremeyeceği de soru işareti. Çünkü sağlıklı yaşam söz konusu olduğunda genlerin yanı sıra uyku, egzersiz, stres ve diğer yaşam tarzı faktörleri de bu denkleme dahil oluyor.
Çok da dikkat çekmeyen en büyük faktörlerden biri de her insanın bağırsaklarında yaşayan trilyonlarca mikroorganizmanın oluşturduğu topluluk, yani mikrobiyom. Yapay zeka tavsiyeli sağlıklı hayatı kapak konusu yapan Newsweek’e göre bu iyi haber çünkü genlerimiz değiştirilemese de, sağlıklı bağırsak bakterileri yetiştirebilir, yemek saatlerini değiştirebilir ve metabolik sağlığı optimize etmek için diyet ve yaşam tarzı faktörlerini ayarlayabiliriz. İşte tam da burada yapay zeka devreye giriyor.
10 bin kişilik araştırma
Eğer son yıllarda makine öğrenimi adı verilen bir yapay zeka türü sayesinde büyük miktarda verideki ‘desenleri’ tanıyabilen bir sistem olmasaydı, bu aynı zamanda bir veri kabusu olabilirdi. Yapay zeka, her bireyin sağlık durumunu değerlendirerek ve bunları kullanarak yiyecek seçimlerinin sağlık ve hastalık riski üzerindeki etkisi hakkında faydalı bilgiler üretebilir. İşte buna ‘kişiselleştirilmiş beslenme çağı’ adı veriliyor.
Sadece bir yıl içinde ABD Ulusal Sağlık Enstitüsü, yiyeceklere verilen bireysel tepkileri tahmin eden yeni algoritmaların geliştirilmesini hızlandırmak için 170 milyon dolardan fazla hibe dağıtacağını duyurdu. Bu araştırmalarda 10 bin kişinin günlük diyetleri takip edilecek, bazı denekler özel diyetlerle beslenecek, ardından bunları analiz etmek için bazı algoritmalar kullanılacak. Çalışma, bireylerin genetiği, bağırsak mikropları ve yaşam tarzı, biyolojik, çevresel veya sosyal faktörlerini dikkate alacak ve "her bir bireye genel sağlığı iyileştiren yeme önerileri geliştirmelerine yardımcı olmak" için kullanacak.
