Dünyanın en geniş çaplı incelemesine göre ultra işlenmiş gıdalar daha yüksek kalp hastalığı, kanser, tip 2 diyabet, kötü ruh sağlığı ve erken ölüm riski de dahil olmak üzere 32 ayrı zararlı durumla doğrudan bağlantılı. Gevrekler, protein barları, gazlı içecekler, hazır gıdalar ve fast food gibi ultra işlenmiş gıdaların küresel çapta hızla tüketildiği bir dönemde gerçekleştirilen araştırmaya göre Birleşik Krallık ve ABD'deki ortalama beslenmenin yarısından fazlasını bu gıdalar oluşturuyor. Daha genç, daha yoksul ya da dezavantajlı bölgelerde yaşayan insanlar için ultra işlenmiş gıda ile beslenmek tipik olarak görülüyor.
10 milyon kişiyi kapsayan araştırma
BMJ'de yaınlanan bulgular işlenmiş gıdalar bakımından yüksek diyetlerin sağlığın birçok unsuru için zararlı olabileceğini gösteriyor. Araştırmacılar, yaklaşık 10 milyon kişiyi kapsayan incelemede işlenmiş gıda tüketimini azaltacak önlemlere duyulan ihtiyacın altını çizdiğini söyledi.
Araştırmacıların vardığı sonuç şöyle: Ultra işlenmiş gıdalara maruz kalma ile ölüm, kanser ve zihinsel, solunum, kardiyovasküler, gastrointestinal ve metabolik sağlık sonuçlarını kapsayan 32 sağlık parametresi arasında doğrudan ilişkiler bulunmuştur. Ultra işlenmiş gıdaları çok fazla tüketmek özellikle kardiyometabolik, yaygın ruhsal bozukluklar ve ölüm de dahil olmak üzere birçok riskle ilişkilendirildi. Bu bulgular, insan sağlığını iyileştirmek için ultra işlenmiş gıdaların tüketimini hedeflemek ve azaltmak için halk sağlığı önlemlerinin getirilmesini gerekçe sağlıyor.
Şeker, yağ ve tuz dolular
Paketlenmiş unlu mamuller ve atıştırmalıklar, gazlı içecekler, şekerli tahıllar ve hazır yemekler de dahil olmak üzere ultra işlenmiş gıdalar çok sayıda endüstriyel işlemden geçiyor ve genellikle renklendiriciler, emülgatörler, aromalar ve diğer katkı maddelerini içeriyor. Bu ürünler aynı zamanda ilave şeker, yağ ve/veya tuz bakımından yüksek, vitamin ve lif bakımından düşük olma eğilimindeler.
Kalp hastalığı, depresyon, ölüm...
Araştırmanın bulguları, yüksek oranda işlenmiş gıda tüketenlerin kardiyovasküler hastalıklara bağlı ölüm riskinde yaklaşık %50 artış, anksiyete ve yaygın ruhsal bozukluk riskinde %48 ila 53 artış ve tip 2 diyabet riskinde %12 artış ile ilişkili olduğunu gösterdi. Bulgular ayrıca işlenmiş gıda tüketiminin herhangi bir nedenden ölüm riskinde %21, kalp hastalığına bağlı ölüm, obezite, tip 2 diyabet ve uyku sorunları riskinde %40 ila %66 ve depresyon riskinde %22 artış ile ilişkili olduğunu gösterdi.
İşlenmiş gıdalar ile gastrointestinal sağlık, bazı kanserler, yüksek kolesterol gibi kardiyometabolik risk faktörleri arasındaki ilişkilere dair kanıtlar da vardı, ancak araştırmacılar bu bağlantılara dair kanıtların sınırlı olduğu konusunda uyardı. Bunların yanı sıra meme kanseri, kolorektal kanser, pankreas kanseri, kötü uyku, astım, hipertansiyon, Crohn hastalığı, ülseratif kolit, obezite, metabolik sendrom, alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı ve hiperglisemi riskleri de var.
