Uluslararası bir araştırmaya göre, insan faaliyetlerinden kaynaklanan iklim değişikliği, bu yıl Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ta yaşanan orman yangınlarına yol açan hava koşullarını %22 daha şiddetli hale getirdi.
İngiltere, Türkiye, Yunanistan, Hollanda ve ABD’den 28 bilim insanının oluşturduğu World Weather Attribution (WWA) grubu, yangınların etkisini inceleyen bir ilişkilendirme analizi yaptı. Çalışmaya göre, iklim değişikliği kış yağışlarını %14 azalttı, yaz aylarında kuru ve sıcak koşulların şiddetini artırdı. Bu durum, bitki örtüsünü kolayca tutuşur hale getirdi ve yangın riskini 10 kat yükseltti.
Haziran ve temmuzda Akdeniz’de art arda 40 derecenin üzerine çıkan sıcaklıklar, kuru hava ve şiddetli rüzgârlarla birleşince yüzlerce yangın çıktı; 80 binden fazla kişi tahliye edildi. Bilim insanlarına göre, bu tür aşırı koşullar iklim değişikliği olmasaydı 100 yılda bir yaşanırken, artık yaklaşık 20 yılda bir görülüyor.
Daha fazla risk kapıda
Araştırmacılar, fosil yakıtlardan yenilenebilir enerjiye geçiş hızlanmazsa Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’ın daha büyük ve kontrol edilemez yangınlarla karşı karşıya kalacağını vurguluyor. Küresel sıcaklıkların bu yüzyılda 2,6 dereceye ulaşması halinde yangına elverişli koşulların görülme olasılığının 9 kat, şiddetinin ise %25 daha artacağı öngörülüyor.
Imperial College’dan Prof. Friederike Otto, bölgedeki yangınların “varoluşsal bir tehdit” oluşturabileceğini belirterek, “Bu yıkıcı yangınlar bir uyarı olmalı. Fosil yakıt yakmaya devam ettikçe, büyük ve hızla yayılan yangınların riski artacak” dedi.
İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü’nden Bikem Ekberzade ise yangınların başlıca nedeninin insan ihmalleri olduğunu, ancak sıcak ve kuru koşulların tek bir kıvılcımı bile kontrolsüz felakete dönüştürdüğünü söyledi. Ekberzade, “Kentler ve doğal alanlar daha fazla iç içe geçtikçe, büyük ve ölümcül yangınlar yakında norm haline gelebilir” uyarısında bulundu.
Kaynak: AA
