Enerji düşünce kuruluşu Ember’in raporuna göre, bu yılın ilk altı ayında küresel güneş enerjisi üretimi %31, rüzgâr enerjisi ise %7,7 arttı. Güneş ve rüzgâr kaynaklı üretimin toplamı 400 teravatsaatin üzerine çıktı; bu miktar, aynı dönemdeki küresel elektrik talebi artışından daha fazla.
Ember’in kıdemli elektrik analisti ve raporun başyazarı Małgorzata Wiatros-Motyka, “Bu, yenilenebilir enerjinin artık dünya genelinde büyüyen elektrik talebiyle aynı hızda ilerleyebileceğini gösteriyor” dedi.
Fosil yakıtlarda düşüş, emisyonlarda dönüm noktası
Aynı dönemde fosil yakıtlardan elektrik üretimi %1’in altında geriledi. Wiatros-Motyka, bu küçük görünen düşüşün “emisyonların zirveye ulaştığı bir dönüm noktası” anlamına geldiğini vurguladı.
Raporda, 88 ülkenin aylık elektrik verileri incelendi. Elektrik talebindeki artışın; ekonomik büyüme, elektrikli araç kullanımı, veri merkezlerinin çoğalması, gelişmekte olan ülkelerde nüfus artışı ve yükselen sıcaklıklarla artan soğutma ihtiyacından kaynaklandığı belirtildi.
Kömür ve doğal gaz gibi fosil yakıtların bu talebi karşılamak için kullanılması, karbondioksit ve metan salımını artırıyor; bu da aşırı hava olaylarını daha sık ve yıkıcı hale getiriyor.
Çin ve Hindistan önde, AB ve ABD geride
Ember raporu, Çin, Hindistan, ABD ve Avrupa Birliği’ni ayrı ayrı ele aldı. Bu dört bölge, küresel elektrik üretiminin ve enerji kaynaklı karbon emisyonlarının yaklaşık üçte ikisini oluşturuyor.
Çin, yılın ilk yarısında dünyadaki toplam güneş ve rüzgâr kapasite artışının yarısından fazlasını tek başına gerçekleştirdi. Ülkede fosil yakıt üretimi %2 azaldı.
Hindistan da rekor düzeyde güneş ve rüzgâr kapasite artışı kaydetti. Yenilenebilir üretim, ülkedeki elektrik talebi artışını aştı ve emisyonlarda düşüş yaşandı.
Buna karşılık ABD’de elektrik talebi, temiz enerji üretimindeki büyümeyi geçti.
Avrupa Birliği’nde ise zayıf rüzgâr ve hidroelektrik üretimi, kömür ve gaz kullanımını yeniden artırdı. Her iki bölgede de emisyonlar yükseldi.
Columbia Üniversitesi İklim Değişikliği Hukuku Merkezi kurucusu Michael Gerrard, rapora doğrudan dahil olmasa da, “Uzun süre yenilenebilir enerjinin fosil yakıt kullanımını gerçekten azaltmadığı söyleniyordu. Bu rapor, bunun tersine cesaret verici bir dönüm noktasını temsil ediyor,” dedi.
ABD’de 'politik' fren
ABD’de yenilenebilir enerji piyasası, ABD Başkanı Donald Trump yönetiminin politikaları nedeniyle zorluk yaşıyor. Yönetim, Biden döneminde sağlanan temiz enerji fonlarını sonlandırdı, iklim düzenlemelerini iptal etti ve rüzgâr enerjisi projelerini durdurdu.
Ayrıca kömür madenciliğine yönelik kısıtlamalar kaldırıldı; kömür santralleri ve diğer yüksek emisyonlu sektörler için iki yıllık düzenleyici muafiyet tanındı. Bu tesislere milyonlarca dolarlık kamu fonu aktarıldı.
Araştırma kuruluşu Project Drawdown’dan kıdemli bilim insanı Amanda Smith, “Yenilenebilir enerji, talep artsa bile fosil yakıtları ikame etme potansiyeline sahip,” değerlendirmesini yaptı. Ancak Smith, ABD için “temkinli bir iyimserlik” içinde olduğunu belirterek şöyle konuştu:
“ABD’de yenilenebilirlerin büyümeye devam edeceğine inanıyorum, ama bu süreç yavaş ilerleyecek. Küresel ölçekte ise çok daha umutluyum.”
'Temiz enerjiye yatırım sürerse dönüşüm kalıcı olur'
Ember raporu, artan elektrik ihtiyacına rağmen yenilenebilir enerjinin payının hızla arttığını ve doğru politikalarla kirletici kaynaklardan uzaklaşmanın mümkün olduğunu ortaya koydu.
Wiatros-Motyka, “Eğer yatırımlar bu hızda devam ederse, temiz enerji küresel talebi sürdürülebilir biçimde karşılayabilir” dedi.
Kaynak: Gazete Oksijen
