Şaşırtıcı derecede yüksek küresel sıcaklığın yaşandığı bir yıl sona erdi. Bazı bilim insanları şimdiden spekülasyon yapıyor: 2024 daha da sıcak olabilir. Ne de olsa Dünya okyanuslarının büyük bölümü 2023'ün genelinde rekor düzeyde sıcaktı ve soğumaları da bir o kadar zaman alacak. Gezegeni ısıtan El Niño iklim modelinin yoğun bir bölümü zirveye yaklaşıyor ve bu en son olduğunda, 2016'da rekor sıcaklıklar yaşandı. Bu da fosil yakıt emisyonlarına bağlı olarak on yıllardır devam eden küresel sıcaklık artışında yakın zamanda bir yavaşlama olmayacağını gösteriyor.
Korkunç eşiğe yaklaşıldı
İngiltere Met Office'e göre bu durum, yıllık bazda ilk kez ortalama gezegen sıcaklıklarını sanayi öncesi, 19. yüzyıl seviyelerinin 1,5 santigrat derecenin de üzerine çıkarmaya yetebilir. Gezegen geçtiğimiz aylarda bu korkunç eşiğe her zamankinden daha fazla yaklaştı ve bu ısı seviyelerinin devam etmesinin yeni ekstrem hava olaylarını körükleyeceği fikrini sağladı. Ancak bu tür iklim eğilimlerini kesin olarak tahmin etmek zor olabilir. Sonuçta, 2023'ün başında bilim insanları yılın gezegenin kayıtlara geçen en sıcak yıllarından biri olarak sona ereceğini öngördüler ancak bu kadar çok yeni emsal oluşturmasını ve rekor düzeyde bir fark yaratmasını beklemiyorlardı.
Avrupa Birliği'nin Copernicus İklim Değişikliği Servisi Direktörü Carlo Buontempo, "Keşfedilmemiş bir bölgede olduğumuz gerçek. Aslında bundan sonra ne olacağını bilmiyoruz" dedi. El Niño'nun gezegen sıcaklıklarını bir santigrat derecenin onda biri kadar yükselttiği biliniyor ki bu da küresel ortalama bir istatistik için iyi bir marj. Bu ısınmanın nedeni, orta ve doğu Pasifik Okyanusu'nda ortalamanın üzerinde seyreden yüzey sıcaklıklarıyla ilişkili ve bu sular atmosfere ısı ve buhar salıyor.
2016'dakine benzeyebilir
El Niño genellikle bir yıl ya da daha kısa sürer, kış aylarında zirveye ulaşır ve ardından ilkbaharda kaybolur. Bilim insanları iki El Niño olayının birbirine tam olarak benzemediğini söylerken, her biri küresel iklim modellerine dair bazı tahminler sağlıyor. Haziran ayında başlayan mevcut El Niño güçlü olarak kabul ediliyor ve gelecek haftalarda veya aylarda zirveye ulaşabilir. Bu, 2015'in başlarında başlayan, Aralık ayında zirve yapan ve Haziran 2016'da etkisini yitiren ancak rekor sıcaklığa ulaştıran güçlü El Niño ile aynı seviyede olabilir.
Eğer bu model bu kez de geçerli olursa, son altı aydır devam eden rekor sıcaklık 2024'ün ilk yarısında daha da yükselebilir. El Niño'nun ısınma etkisinin son aylarda zirveye çıkma eğiliminde olmasının bir nedeni de küresel hava üzerindeki etkileriyle bağlantılı. El Niño'nun orta ve doğu Pasifik'e getirdiği anormal deniz yüzeyi sıcaklığı ve fırtına, Endonezya, güneydoğu Asya ve güney Afrika da dahil olmak üzere dünyanın diğer bölgelerinde kuraklığa yol açan domino etkilerine sahip.
Ulusal Atmosferik Araştırma Merkezi'nde iklim bilimci olan Kevin Trenberth, "Bu, karada normalden daha yüksek sıcaklıklara zemin hazırlıyor. Bu durumun en azından 2024 yılının ilk 6 ayı için geçerli olmasını bekliyorum" ifadelerini kullandı.
Henüz bir ipucu yok
Bu ısınma etkisinin 2024 yılının tamamına hakim olup olmayacağı, mevcut El Niño'nun ortadan kalkmasından sonra ne olacağına bağlı. Bu muhtemelen Haziran ayında gerçekleşecek ve Pasifik'i, iklim bilimcilerin nötr koşullar olarak adlandırdığı, El Niño ya da La Niña'nın olmadığı koşullara geri döndürecek. Bunun ötesinde, nötr koşulların devam edip etmeyeceği ya da gezegenin soğumasıyla bilinen La Niña'nın gelişip gelişmeyeceği belli değil. El Niño bile geri dönebilir. Şimdiye kadar, ileride neler olabileceğine dair net bir ipucu yok. Trenberth, iklim bilimcilerin normalde El Niño sona ererken görmeyi bekledikleri bazı model değişikliklerinin henüz gelişmediğini söyledi.
İnsan kaynaklı iklim değişikliği gerçekten de küresel trendlere hakim oldu. Son sekiz yıl, kayıtlara geçen en sıcak sekiz yıl oldu. Sıcak geçeceği kesin olan 2023 ve potansiyel olarak daha da sıcak geçecek olan 2024 ile bu seri on yıla çıkaracak. Columbia Üniversitesi Uluslararası İklim ve Toplum Araştırma Enstitüsü'nde kıdemli araştırmacı olan Andrew Kruczkiewicz, iklimin bu yıl nasıl dalgalandığına bakılmaksızın, El Niño'nun Pasifik'teki sıcaklığının küresel sıcaklıkları ve hava modellerini yoğun bir şekilde etkilemeye devam edeceğini söyledi. Kruczkiewicz, "Bu enerjinin dağılması zaman alıyor" dedi. "İklim sisteminde süreklilik var" dedi.
