Bir yıl önce Silikon Vadisi'ndeki hava kasvetliydi. Büyük teknoloji şirketlerinin hisseleri düşüyordu, kripto para balonu patladı ve işten çıkarma dalgası sektörü kasıp kavurmaya başladı. Ardından yapay zeka patlaması yaşandı.
Veri firması PitchBook'a göre, o zamandan beri yatırımcılar yapay zeka girişimlerine para akıtıyor ve yalnızca Mayıs ayında 11 milyar doların üzerinde yatırım yaparak geçen yılın aynı ayına göre yüzde 86'lık bir artış kaydedildi. Moderna'dan Heinz'a kadar şirketler son kazanç açıklamalarında yapay zeka girişimlerinden bahsetti. Geçen hafta, yapay zeka çip üreticisi Nvidia, dünyada 1 trilyon dolar değere ulaşan sayılı şirketlerden biri oldu.
Uzmanlaşmak için yeniden eğitim alıyorlar
San Francisco'da yapay zeka furyasından kaçmak aniden imkansız hale geldi. Barlarda ve restoranlarda insanlar ChatGPT kullanımı ve yapay zekanın işlerini ellerinden alıp almayacağı ya da dünyayı ele geçirip geçirmeyeceği hakkında konuşuyor. YZ burada hala işe alım yapılan tek alanlardan biri ve firmalar uzmanlık için yüksek maaşlar ödüyor. Buradaki çalışanlar bu alanda uzmanlaşmak için yeniden eğitim alıyor.
"Beklenenden çok daha büyük oldu"
Büyük ölçüde OpenAI'ın ChatGPT'sinin Kasım ayında piyasaya sürülmesiyle tetiklenen yeni yapay zeka altın hücumu, metin, görüntü ve ses üretmek için açık internetten trilyonlarca kelime ve görüntü üzerinde eğitilmiş karmaşık algoritmalar kullanan yapay zeka sayesinde gerçekleşti. Columbia Üniversitesi'nde teknoloji sektörünü inceleyen bir işletme profesörü olan Dan Wang, üretken yapay zekanın ortaya çıkışıyla ilgili olarak "Kalitedeki iyileşme beklenenden çok daha büyük oldu. Bu insanları şaşırttı ve aynı zamanda hem mevcut girişimcilerin hem de hevesli girişimcilerin hayal güçlerini genişletti" dedi.
OpenAI'ın ChatGPT'yi piyasaya sürmesinin ardından Microsoft ve Google da yarışa katıldı. Daha önce deneysel yapay zeka araçlarını insanlara sunma konusunda nispeten temkinli davranan her iki şirket, Microsoft Word ve Google Arama gibi temel ürünlerine metin oluşturucuları ekleyerek rekabete başladı. Google'ın ana şirketi Alphabet'in bu yıl ki son kazanç açıklamalarında, CEO Sundar Pichai yapay zekadan geçen yılki beş kerenin aksine 34 kez bahsetti. Şirketin gelişim konferansında yapay zeka kelimelerini kullandığı bir montaj video daha sonra sosyal medyada viral oldu. Pichai konferansta "Heyecan verici bir dönüm noktasındayız. Tüm temel ürünlerimizi yeniden tasarlıyoruz" ifadelerini kullandı.
Hisseleri dört katına çıktı
Facebook ve Amazon da kendi yapay zeka çalışmalarını öne çıkarıyor ve Apple'ın bu haftaki büyük ürün lansman etkinliğinde yapay zeka araştırmalarını öne çıkarması bekleniyor. Şirketler ayrıca sürekli olarak buna para yatırıyorlar. Bu durumdan şimdiye kadar en büyük faydalananlardan biri Nvidia oldu. Şirketin bilgisayar çipleri, araştırmacılar ve şirketler tarafından son teknoloji yapay zeka programlarını eğitmek için gereken devasa ve karmaşık algoritmaları çalıştırmalarına yardımcı olmak için birkaç yıldır kullanılıyor. Şirket yapay zeka için özel ürünler ve yazılımlar üretmeye başladı ve 2019'un sonundan 2023'ün başına kadar hisse senedi fiyatının dört katına çıktı.
Şirket geçen hafta, bu yılın ikinci çeyreğinde Wall Street analistlerinin beklediğinden tam 4 milyar dolar daha fazla, 11 milyar dolarlık yeni çip satmayı beklediğini açıkladı. Hisse senedi yüzde 24 oranında yükseldi. Cuma günü 971,4 milyar dolarlık bir piyasa değeriyle kapandı. Bu değer, 1,26 trilyon dolar değerindeki Amazon'a çok yakın. Nvidia Finans Direktörü Colette Kress, ChatGPT'nin lansmanını yeni bir iPhone anı olarak nitelendirdi ve bunu dünyanın cep telefonlarının insanların bilgisayar kullanma şeklini tamamen değiştireceğini fark ettiği zamana benzetti.
Yeniden yükselişe geçti
Evercore'da analist olan C.J. Muse müşterilerine yazdığı bir notta, "Vay canına demekten başka ne diyebiliriz ki? Daha önce hiç böyle bir atak görmemiştik" ifadelerini kullandı. Muse, hem büyük hem de yeni kurulan şirketlerin Nvidia'nın ürünlerini satın almak için telaş içinde olduklarını söyledi.
Teknoloji hisseleri, analistlerin 10 yıllık liderliğinin nihayet sona erdiğini ilan etmelerinin ardından büyümeye hızlı bir dönüş yaparak yükselişe geçti. 2022'de, en büyük teknoloji şirketlerinin hakim olduğu bir borsa endeksi olan Nasdaq 100, değerinin üçte birini kaybederek, son on yılda biriken servetin büyük bir kısmının kaybedilmesiyle yüzde 33 düştü. Nasdaq 100, 2023 yılında şimdiden yüzde 31 oranında yükselmiş durumda. Metaverse ya da sanal gerçeklik teknolojisine olan bağlılığının sinyalini vermek için adını değiştiren Meta bile, çalışanları arasında yapay zekayı o kadar zorluyor ki, bazıları bir şirket toplantısında metaverse'in hala bir öncelik olup olmadığını sordu. Amazon yöneticileri kendi çalışanlarına da şirketin büyük yapay zeka girişimleri üzerinde çalıştığına dair güvence verdi. Start-up ekosistemi de, en azından YZ'ye odaklananlar için, iyimserliğe geri dönüyor.
Bu yıl şimdiden 12 milyar dolar yatırım yapıldı
PitchBook analistlerinden Brendan Burke, "Risk sermayesi firmaları, kârlı olmayan geleneksel yazılım şirketlerinden kaçınırken sıcak yapay zekâ anlaşmalarına erişim için rekabet ediyor. YZ start-up'ları, teknoloji ekosisteminin geri kalanında olmayan kurucu dostu koşullarla karşılaşıyor" dedi. Burke, 2022'nin tamamında bu alana yapılan sadece 4,5 milyar dolarlık yatırıma kıyasla, bu yıl şimdiye kadar üretken yapay zeka start-up'larına yaklaşık 12,5 milyar dolarlık yatırım yapıldığını söyledi.
Meta'da eski bir yapay zeka araştırmacısı olan ve insanların otomatik olarak kendilerine özel videolar oluşturmasını sağlayan Gan.ai'nin kurucusu ve CEO'su Suvrat Bhooshan, Sequoia Capital ve Emergent Ventures gibi yatırımcılardan 5,25 milyon dolar topladı. Bhooshan, anlaşmanın hızlı bir şekilde gerçekleştiğini, bazı yatırımcıların ilk tanıtımlardan sadece bir hafta sonra kendisine tam teşekküllü şartname verdiğini söyledi.
Kendi şirketlerini kurmak için ayrılıyorlar
Bhooshan, kendi şirketini kurmak için büyük teknoloji şirketlerinden ayrılan tek eski yapay zeka çalışanının kendisi olmadığını söyledi. Geçtiğimiz iki yıl içinde, Meta'daki ekibindeki yedi kişiden üç ya da dördünün kendi işlerini yapmak için ayrıldığını anlattı. Aynı durum sektör genelinde de yaşanıyor ve bu da yapay zeka çalışanları arasında kendi şirketlerini kurmak için girişim yatırımlarındaki patlamadan yararlanma arzusunu gösteriyor.
"Google'daki Transformers ekibinin tamamı kendi şirketlerini kurmak için ayrıldı" diyen Bhooshan, mevcut üretken yapay zeka ürününün önemli bir yönü olan transformers üzerine makale yazan Google araştırmacılarına atıfta bulundu. YZ sektöründeki iyimserlik, sektörü aylardır sarsan büyük işten çıkarmalarla tezat oluşturuyor. Geçtiğimiz yıl Microsoft, Amazon, Facebook ve Google'ın yanı sıra düzinelerce start-up'ı da kapsayan büyük işten çıkarma dalgasının ardından binlerce teknoloji çalışanı hala işsiz. Sürekli artan büyümelerini finanse etmek için büyük miktarlarda borçlanmaya alışkın teknoloji şirketleri için sarsıntıyı tetikleyen daha yüksek faiz oranları ortadan kalkmadı.
"Bir gecede değiştiremez"
Yapay zeka dışında işler kötü gitmeye devam edebilir. PitchBook'a göre, yapay zeka dışındaki start-up'ların anlaşma sayısı ve değerlemeleri yılın başında düşmeye devam etti. Google ve diğer şirketlerdeki çalışanlar daha fazla işten çıkarma endişesi taşıyor. Silicon Valley Bank'ın çöküşü teknoloji yatırımcılarını ürküttü ve yeni kurulan şirketlerin işlerini başlatmak için ihtiyaç duydukları borcu almalarını zorlaştırdı.
San Francisco'da ev fiyatları yavaş yavaş düşüyor ve ticari kiralama piyasası krizde, bu da ekonomi üzerindeki genel etkiyi gösteriyor. Columbia'da işletme profesörü olan Wang, yapay zekanın bunu bir gecede değiştirmeyeceğini söylüyor. Wang, "Bu gerçekten heyecan verici. Ancak bunun piyasa liderliğine geri dönüşü sağlayacak türden bir şey olduğunu söylemek gerçekten zor" dedi.
