Deniz Kaşifi suyun altından bildiriyor

Denizler için sonun başlangıcı denilen bir dönemdeyiz. Dünyanın farklı coğrafyalarında sular yükseliyor. Denizlerde iklim krizinin etkileri görülüyor, deniz canlılarında kayıplar var ve deniz kirliliği artıyor. Denizlerde yapılan araştırmalar iklim krizinin etkilerini ortaya koyuyor. 3 tarafı denizlerle çevrili Türkiye’de de araştırmalar yapılıyor ve bu araştırmaların desteğe ihtiyacı var.

Bilmem duydunuz mu? Glider diye bir deniz aracı var, insansız çalışıyor ve ölçümler yapıyor. Deniz suyunun sıcaklığını, tuzluluk, oksijen oranlarını ortaya koyuyor, ayrıca ekosistemle ilgili de klorofil bilgilerini topluyor. Bu araç kendine verilen rotalarda bunu gerçekleştiriyor.

Türkiye’de denizlerdeki canlı hayatı üzerine çalışmalar yapmak ve deniz araştırmalarını desteklemek amacıyla ODTÜ ve İş Bankası bir iş birliği gerçekleştirdi. Bu iş birliğiyle hayata geçen Deniz Kaşifi projesi bu Glider'in çalışmalarından yola çıkarak hazırlandı. Deniz Kaşifi adlı insansız su altı planörü Glider, geçtiğimiz yıl Marmara Denizi’nde araştırma verileri topladı. Bu yıl da Türkiye-KKTC arasındaki bölgede araştırma yapmaya başladı. Türkiye’de bilimsel çalışmalara destek olmak üzere çalışmalar yapan Deniz Kaşifi, ODTÜ’ye bağlı Deniz Ekosistem ve İklim Araştırmaları Merkezi’nin (DEKOSİM) mevsimsel olarak yılda 4 kez gerçekleştirdiği seferlere katılacak. Aynı zamanda derin denizlerde daha kapsamlı bir şekilde ölçümler yapacak.

Türkiye’de daha önce hiç yapılmamış en ayrıntılı ve yüksek çözünürlüklü ölçüm çalışmasını gerçekleştirecek olan “Deniz Kaşifi”, Akdeniz’de yaklaşık 20 gün boyunca kalacak. Bu deniz çalışmasında, Doğu Akdeniz’de ilkbahar sonu ve yaz başında düzenli olarak gerçekleşen iki doğa olayının daha iyi anlaşılması amaçlanıyor. Doğu Akdeniz suyunda ısının artmasıyla birlikte alt ve üst su tabakalardaki sıcaklık farkı, denizlerdeki üretim ve dolaşımı etkileyen bir tabakalaşma başlatıyor. Alt ve üst tabakalardaki su sıcaklıklarının ve yoğunluklarının birbiriyle yakınlaşmasıyla gerçekleşen kış karışımı sayesinde, normalde besin tuzları derin sulardan yüzeye taşınıyor. Bu tabakalaşma oksijen kaynağı, mikroskobik bitkisel organizmalar olan fitoplanktonun çoğalması için gereken besin tuzlarının yüzeye taşınmasına engel oluyor. Akdeniz için önemli olan Levanten ara tabaka suyu da bu dönemde oluşuyor. İklim değişikliğinin denizlerdeki etkileri başta olmak üzere yüksek veri ihtiyacı duyulan sorunların tespiti, takibi, çözüm önerileri geliştirilmesi ve gerekli tedbirlerin alınabilmesi için veri toplayan Deniz Kaşifi, temiz bir çevre hedefi için çalışıyor. Deniz Kaşifi’nin verileri akademisyenler ve uzmanlar tarafından raporlanıyor.