Ankara 19. İdare Mahkemesi, 30 Ağustos 2024'teki Kara Harp Okulu mezuniyet töreninden sonra Subay Andı’nı okumaları nedeniyle ihraç edilen teğmenlerin komutanı Albay Mustafa Alper Topsakal hakkındaki Türk Silahlı Kuvvetleri ile ilişiğinin kesilmesine yönelik kararı iptal etti.
T24'ten Ceren Bala Teke'nin haberine göre, kararda Topsakal’ın ihracının hukuka aykırı bulunduğu, olaya ilişkin herhangi bir dahiliyeti veya izni bulunduğunun ortaya konulamadığı vurgulandı. Kararda şu ifadelere yer verildi:
“Disiplin cezasına konu eylemler ile yaptırımlar arasında adil bir dengenin gözetilmesi hukuk devleti ilkesinin bir gereğidir. Disiplin cezası vermeye yetkili olan organlar, mevzuata bağlı kalmakla birlikte, evrensel hukuk normlarından olan ölçülülüğün alt ilkeleri olan elverişlilik, gereklilik ve orantılılık unsurlarını da göz önünde bulundurmalıdır. Söz konusu olayda davacının gerçekleştirilen eyleme ilişkin herhangi bir izni, onayı veya dahli bulunduğunun ortaya konulamadığı, eylemin resmi törenin sona ermesinin akabinde gerçekleştirildiği, bu durumda davacının astlarının eylemlerinden bireysel ve eşdeğer sorumlu kabul edilerek Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası ile cezalandırılmasının ölçülü olmadığı, davacıya isnad olunan fiilinin maiyetindekilerin gözetiminde ihmal gösterme kapsamında değerlendirilebileceği, isnad olunan fiil ile verilen cezanın örtüşmediği dolayısıyla ‘tipiklik’ şartının da gerçekleşmediği, davacının fiilinin ancak ‘Aylıktan kesme cezasını gerektiren disiplinsizlikler” maddesinde yer alan ‘Maiyetinin gözetiminde ihmal göstermek: Astlarının ve emri altındakilerin denetim, kontrol ve gözetiminde ihmal göstermektir.’ fiili kapsamında değerlendirilebileceği sonucuna varıldığından, davacının Silahlı Kuvvetlerden ayırma cezası ile cezalandırılması işleminde hukuka uygunluk görülmemiştir.”
"Aktif ve pasif bir fiille ortaya konulamamış bir davranış nedeniyle cezalandırma söz konusu olamaz"
Topsakal’ın açtığı yürütmenin iptali davasının reddinde karşı oy gerekçesi yazan üye hâkim ise “aktif ve pasif bir fiille ortaya konulamamış bir davranış nedeniyle cezalandırmanın söz konusu olamayacağını” vurgulayarak şunları belirtti:
“Davacının isnat edilen hususlara yönelik bir kusurunun, ihmalinin bulunduğuna yönelik somut, hukuken kabul edilebilir mahiyette bir delil bulunmamakta ve isnada konu fiillerin işlendiği somut olarak ortaya konulamamaktadır. Disiplin ve idare hukuku açısından somut olarak gerçekleşmemiş yahut aktif ve pasif bir fiille ortaya konulamamış bir davranış nedeniyle cezalandırmanın söz konusu olamayacağından, davacının somut, açık ve fiilen aktif ya da pasif şekilde gerçekleşmiş bir eylemine dayanmayan, varsayım ya da yorum yoluyla çıkarıma dayalı olarak tesis olunan ve ‘tipiklik’ şartı gerçekleşmeyen isnatlar nedeniyle, TSK ile ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin belirtilen bu gerekçelerle iptaline karar verilmesi gerektiğinden çoğunluk kararında belirtilen gerekçeyle iptaline karar verilmesine gerekçe yönüyle katılmıyorum.”
Ne olmuştu?
30 Ağustos Zafer Bayramı'nda yapılan Kara Harp Okulu mezuniyet töreninde mezun olan öğrencilerin bazıları, resmi törende askerlik yeminini ettikten sonra ayrıca toplandı. Yaklaşık 400 teğmenden oluşan grup kılıç çattı ve hep bir ağızdan "Mustafa Kemal'in askerleriyiz" diyerek dönem birincisi Ebru Eroğlu liderliğinde "subaylık yemini"ni okudu. Bu görüntüler sosyal medya hesaplarında da paylaşıldı, ardından siyasetin gündemine yerleşti.
MSB, tartışmalar üzerine, yazılı açıklama yaparak, konunun incelendiğini 5 Eylül’de duyurdu. Bakanlık kaynakları, “Bahse konu olay her yönüyle incelenmektedir. İnceleme sonucunda yapılacak tespitlere göre; disiplin mevzuatı kapsamında kastı, kusuru, ihmali veya sorumluluğu olan personel hakkında gereken işlemler yapılacaktır” dedi.
Erdoğan: “Bu kılıçları kime çekiyorsunuz?”
Ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, 7 Eylül’de konuya ilişkin, “Mezuniyet töreninde bazı istismarcılar ortaya çıkmak suretiyle kılıçlar çektiler. Bu kılıçları kime çekiyorsunuz? Bunlarla ilgili olarak gerekli bütün araştırmaların hepsi yapılıyor ve oradaki birkaç tane kendini bilmez, bunlar da temizlenecek” dedi.
TSK’dan 18 Kasım’da açıklama geldi
TSK 18 Kasım’da kılıçla yemin eden teğmenlere yönelik başlatılan soruşturma devam ederken, “İlgili personel Yüksek Disiplin Kurulu’na sevk edildi. Mesele okunan metin değil, emre uyulmamasıdır. TSK’yı tartışmaya açıp itibarını zedelediler” cümlelerinin yer aldığı bir açıklama paylaştı.
Kara Harp Okulu’ndaki mezuniyet töreninin ardından kılıçlı yemin eden teğmenlere ilişkin başlatılan soruşturmaya dair konuşan Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler, soruşturmanın atılan sloganlar nedeniyle değil “emre itaatsizlik” nedeniyle açıldığını öne sürdü ve “Askeri hiyerarşi için bu kabul edilemez. Disiplin Kurulu kararını verecektir” dedi.
TSK’dan ihraç edildiler
Kara Harp Okulu’ndaki mezuniyet töreninde kılıçlı yemin görüntüleri nedeniyle başlatılan soruşturma sonuçlandı. 30 Ocak 2025’te, Milli Savunma Bakanlığı (MSB) 5 teğmenin ve 3 disiplin amirinin TSK’dan ihraç edildiğini açıkladı.
