İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) Uçak ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüseyin Toros ile Samsun Üniversitesi (SAMÜ) Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Araştırma Görevlisi olan İTÜ yüksek lisans öğrencisi Yiğitalp Kara tarafından, İstanbul'da 2022 ile 2023 yıllarındaki hava kirliliği oranına ilişkin çalışma yapıldı.
Bu kapsamda, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının hava kalitesi ölçüm istasyonlarınca kaydedilen havadaki partikül madde (PM10) oranı incelendi. Buna göre, İstanbul'da 2022'de ortalama havadaki partikül madde konsantrasyonu 36,003 µg/m3 (mikrogram bölü metreküp) ölçüldü. 2023'te 36,958 µg/m3 olan hava kirliliği önceki yıla göre yaklaşık yüzde 3 arttı.
Kartal'ı Esenyurt ve Mecidiyeköy takip etti
Geçen yıl, İstanbul'da partikül madde hava kirliliğinin en fazla ölçüldüğü istasyon 54,095 µg/m3 ile Kartal oldu. Burayı sırasıyla 53,463 ile Esenyurt, 51,815 ile Mecidiyeköy, 51,662 µg/m3 ile Yenibosna istasyonları takip etti. Aynı dönemde hava kirliliğinin en az ölçüldüğü istasyon 17,782 µg/m3 ile Büyükada olurken, partikül madde kirliliği Şile istasyonunda 20,632, Kumköy'de 20,865, Sarıyer'de ise 21,837 µg/m3 olarak belirlendi. İstanbul'da hava kirliliği oranı 2023'te önceki yıla göre 11 istasyonda artarken 13 istasyonda azaldı.
Yenibosna artışta zirvede
Geçen yıl, 2022'ye oranla hava kirliliğinin en fazla arttığı istasyonlar arasında ilk sırada yüzde 69,54 ile Yenibosna yer aldı. Yenibosna'yı sırasıyla yüzde 19,77 ile Üsküdar-2, yüzde 19,56 ile Bağcılar, yüzde 19,46 ile Başakşehir, yüzde 14,92 ile Kartal, yüzde 12,60 ile Büyükada istasyonları takip etti.
Aynı dönemde ortalama hava kirliliğinin en fazla azaldığı istasyon yüzde 17,71 ile Şile oldu. Şile'yi yüzde 17,36 ile Çatladıkapı, yüzde 11,97 ile Şirinevler, yüzde 11,42 ile Ümraniye 2, yüzde 10,91 ile Maslak, yüzde 10,48 ile Sarıyer istasyonları izledi.
İstanbul'da bulunan istasyonların hava kirliliği (PM10) ortalaması şu şekilde oldu:
| İstasyon | 2022 | 2023 | Değişim yüzdesi |
| Bağcılar | 31,893 | 38,131 | 19,56 |
| Başakşehir | 35,048 | 41,869 | 19,46 |
| Büyükada | 15,792 | 17,782 | 12,60 |
| Çaltadıkapı | 36,922 | 30,511 | -17,36 |
| Esenyurt | 51,353 | 53,463 | 4,11 |
| Kandilli | 29,580 | 29,127 | -1,53 |
| Kartal | 47,072 | 54,095 | 14,92 |
| Kumköy | 20,095 | 20,865 | 3,83 |
| Maslak | 32,896 | 29,308 | -10,91 |
| Mecidiyeköy | 54,089 | 51,815 | -4,20 |
| Sancaktepe | 48,160 | 46,922 | -2,57 |
| Sarıyer | 24,393 | 21,837 | -10,48 |
| Selimiye | 43,147 | 46,180 | 7,03 |
| Silivri | 31,080 | 29,665 | -4,55 |
| Sultanbeyli | 33,819 | 30,456 | -9,94 |
| Sultangazi | 49,404 | 49,240 | -0,33 |
| Şile | 25,074 | 20,632 | -17,71 |
| Şirinevler | 41,126 | 36,203 | -11,97 |
| Tuzla | 44,088 | 47,853 | 8,54 |
| Ümraniye-1 | 41,700 | 42,663 | 2,31 |
| Ümraniye-2 | 40,077 | 35,499 | -11,42 |
| Üsküdar-1 | 27,588 | 26,235 | -4,90 |
| Üsküdar-2 | 29,199 | 34,973 | 19,77 |
| Yenibosna | 30,473 | 51,662 | 69,54 |
Farklı yakıtların kullanımı kirliliği artırıyor
Prof. Dr. Hüseyin Toros, İstanbul hava kirliliği değerlerinin Covid-19 salgını döneminde insan etkinliğinin azalmasıyla düştüğünü söyledi. Salgının ardından hava kirliliğinin tekrar artmaya başladığını belirten Toros, artan araç sayısı, meteorolojik şartlar, doğal gaz yerine farklı yakıtların kullanımının hava kirliliğini artıran nedenler olduğunu anlattı.
2023'te havadaki partikül madde kirliliğinin en fazla ölçüldüğü istasyonların Kartal, Esenyurt ve Mecidiyeköy olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Toros "İstanbul'da Kartal, Esenyurt, Mecidiyeköy gibi yerlerde trafik yoğunluğu fazla. Bu nedenle kirleticinin etkili olduğunu görüyoruz. Bazı yerlerde ise trafikten ayrı ısınma amaçlı yakılan yakıtlar hava kirliliğine neden olabiliyor. Hava kirliliği dünyanın önemli sorunlarından biri. Birçok hastalığa neden olabiliyor. Hava kirliliğini azaltmak için hepimize görevler düşüyor. Başta yenilenebilir enerji kaynaklarını kullanmayı arttırmamız gerekiyor" dedi.
