Pazartesi günü bir depremle sarsılan Türkiye'nin güneyinde uzmanlar milyonlarca ton enkazın açıkta bırakılacağından korkuyor. Polis, moloz yüklü kamyonların, şu anda neredeyse tamamen terk edilmiş olan 400 bin nüfuslu Antakya'ya tepeden bakan antik kaleye giden virajlı bir yola boşaltılmasını izledi. AFP muhabirlerinin haberine göre, şu anda depremin vurduğu şehirlere hakim olan her yerde bulunan molozları kaldırmak için benzer uğraşlar, Antakya'nın yaklaşık 60 kilometre kuzeyindeki İskenderun'un merkezinde sürüyor.
6 Şubat depreminden en çok etkilenen bölge olan Hatay'da enkazın nasıl kaldırılacağı sorusu giderek daha fazla gündeme geliyor. Türkiye'de 42 binden fazla ve komşu Suriye dahil toplamda yaklaşık 46 bin kişinin ölümüne yol açan depremde toplamda 118 binden fazla bina yıkıldı veya ciddi şekilde hasar gördü. Mayıs ayında yapılacak seçimlere yeniden aday olacak Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, depremle sarsılan on bir ilde sıfırdan 200 bin konut inşa etme sözü verdiğinden, tasfiye operasyonları yoğunlaşacak gibi görünüyor.
"Atıkları en kısa sürede toplayacağız"
Görevin boyutu ürkütücü ancak Erdoğan enkazın çevreye ve insanlara zarar vermeden enkazların kaldırılacağına ve işleneceğine söyledi. Geçen hafta, Hatay ilindeki bir kuş barınağına çöp atıldığını gösteren görüntülerin ortaya çıkması üzerine yetkililer güvence vermek zorunda kaldı. Çevre Bakanı Yardımcısı Mehmet Emin Birpınar Twitter'da "Bu sorunu çözdük. Bu atıkları en kısa sürede toplayacağız" dedi. Türkiye'de Yeşiller Partisi sözcüsü Koray Doğan Urbarlı, yetkililerin yalnızca hükümete oy kaybettirecek görüntülerden kurtulmakla ilgilendiklerini söyleyerek "İnsan sağlığına ve ekosisteme zararlı pek çok madde içeren 100 milyon ton atık büyük bir titizlikle uzaklaştırılmalıdır” diye konuştu.
"Birçok farklı kimyasal içerebilir"
AFP muhabirleri, büyük bir kamyon filosuyla şehirde taşınan potansiyel olarak zararlı molozların tamamen açıkta bulunduğunu gördü. Uzmanlar, Türkiye'de 2014 yılına kadar kullanımına izin verilen yalıtkan ve kanserojen bir madde olan asbestin neredeyse kesin olarak enkazlarda bulunduğunu söylüyor. Adana'daki Çukurova Üniversitesi'nde plastik kirliliği uzmanı Sedat Gündoğdu, "Atıklar, kurşun, mikroplastikler veya asbest gibi birçok farklı kimyasal içerebilir" dedi. Gündoğdu deprem nedeniyle ortaya çıkan 200 milyon ton molozun Türkiye'nin yıllık ürettiği atık miktarının yedi katı olduğunu tahmin ediyor.
"Kontrolsüz taşıma ekosistemi yıllarca tehlikeye atar"
Önce geçici olarak bir alana taşınan depreme bağlı molozlar, daha sonra ikinci bir alana nakledilecek ve gömülmeden önce ayrıştırılacak. Gündoğdu, yetkililerin çöp çukurlarının zeminlerinin gözenekli olmadığından emin olması gerektiğini, aksi takdirde yeraltı suyunun kirlenmesini önlemek için geçirimsiz bir tabaka ile örtülmesi gerektiğini söyledi. Greenpeace AFP'ye verdiği demeçte, "Bu malzemeleri kontrolsüz bir şekilde taşımak toprağı, suyu, havayı, tüm ekosistemi ve bir bütün olarak yaşamı yıllarca tehlikeye atacaktır" ifadelerini kullandı. Urbarlı, molozların hızlı bir şekilde kaldırılmasının, binaları çöken müteahhitler hakkında yapılacak herhangi bir soruşturmayı da engelleyebileceğini söyledi.
