TÜİK, 2021 yılına ilişkin nüfus ve konut sayımı istatistiklerini açıkladı. Buna göre; cumhuriyetin ilk yıllarında yapılan 1927 yılı genel nüfus sayımı sonucuna göre, 13 milyon 648 bin 270 kişi olan Türkiye nüfusu, yıllar içinde sürekli artma eğilimi göstererek 2021 yılında 84 milyon 680 bin 273 kişiye ulaştı.
Cumhuriyetin ilk yıllarında, önceki savaş döneminin de etkisiyle kadın nüfus, erkek nüfustan fazla sayılırken, yıllar içinde kadın ve erkek nüfusu hemen hemen eşit büyüklüğe ulaştı. 1927'de 6 milyon 563 bin 879 kişi olan erkek nüfus, 2021 yılında 42 milyon 428 bin 101 kişi oldu. Kadın nüfus ise 1927'de 7 milyon 84 bin 391 kişiyken, 2021 yılında 42 milyon 252 bin 172 kişi oldu. Nüfus artış hızı yıllara göre incelendiğinde, 1935 yılında binde 21,1 olan yıllık nüfus artış hızı 2021 yılında binde 12,7 oldu.
Yabancı nüfus 1 milyon 792 bin 36 kişi oldu
Türkiye'de ikamet eden yabancı nüfus 2021 yılında 1 milyon 792 bin 36 kişi olurken, bu nüfusun yüzde 49,7'sini erkekler, yüzde 50,3'ünü ise kadınlar oluşturdu. Türkiye'de ikamet eden yabancı nüfusun vatandaşlık ülkelerine göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 18 ile Irak vatandaşlarının ilk sırada yer aldığı görüldü. Irak vatandaşlarını sırasıyla yüzde 10,2 ile Afganistan, yüzde 7,2 ile İran ve yüzde 6,9 ile Türkmenistan vatandaşları takip etti.
Yaşlı nüfus arttı
Türkiye'nin 1935, 1960, 2000 ve 2021 yılı nüfus piramitleri incelendiğinde; sağlık alanında kaydedilen gelişmelere, yaşam standardının ve refah düzeyinin artmasına bağlı olarak doğurganlık ve ölümlülük hızlarının azalması ve doğuşta beklenen yaşam süresinin artması ile nüfusun yaş yapısı şekil değiştirdi. Toplam nüfusta yaşlı ve ortanca yaş nüfusun oranı arttı, çocuk ve gençlerin oranı azaldı. 1935 yılında yüzde 21,2 olan ortanca yaş, 2021 yılında yüzde 33,1 oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde 1935'te erkeklerde yüzde 19,1 olan ortanca yaş 2021'de yüzde 32,4'e, kadınlarda ise 1935'te yüzde 23,4’ken 2021'de yüzde 33,8'e yükseldi.
Ortanca yaşı yükseldi
Nüfusun yaş yapısının değerlendirilmesinde kullanılan önemli göstergelerden biri olan ortanca yaş, Türkiye'de 1935 yılında 21,2 iken 2021 yılında 33,1 oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde, 1935'te erkeklerde 19,1 olan ortanca yaşın 2021'de 32,4'e, kadınlarda ise 1935'te 23,4 iken 2021'de 33,8'e yükseldiği görüldü.
Çalışma çağındaki nüfus oranı artı
1935 yılında yüzde 54,7 olan çalışma çağı olarak tanımlanan 15-64 yaş grubundaki nüfusun oranı, yıllar içinde artarak 2021 yılında yüzde 67,9'a ulaştı. Diğer yandan çocuk yaş grubu olarak tanımlanan 0-14 yaş grubundaki nüfusun oranı 1935'te yüzde 41,4 iken yıllar içinde azalma eğilimi göstererek 2021 yılında yüzde 22,4'e düştü. Yaşlı nüfus olarak tanımlanan 65 ve daha yukarı yaştaki nüfusun oranı ise 1935'te yüzde 3,9 iken 2021 yılında yüzde 9,7'ye yükseldi.
Yıllara ve cinsiyete göre medeni durumun dağılımı incelendiğinde; erkeklerde hiç evlenmeyenlerin oranı, kadınlara göre daha yüksek oldu. Kadınlarda ise eşi ölenlerin ve boşananların oranı, erkeklerden daha fazla oldu. Evlilerin oranı, yıllara göre her iki cinsiyette de birbirine yakın oranlarda oldu.
Okuma yazma bilmeyenlerin oranı yüzde 2,5
1935 yılında yüzde 80,8 okuma yazma bilmeyenlerin oranı, yıllar içinde sürekli düşme eğilimi göstererek 2021 yılında yüzde 2,5 oldu. Cinsiyete göre incelendiğinde; erkeklerde okuma yazma bilmeyenlerin oranı, 1935'te yüzde 70,7’den 2021'de yüzde 0,8'e, kadınlarda ise 1935'te yüzde 90,2’den 2021'de yüzde 4,2'ye geriledi. 1970 yılında yüzde 28,8 olan ilkokul mezunu oranı, 2021’de yüzde 22,5 oldu. İlkokul, ortaokul veya dengi okul mezunlarının oranı 1970'te yüzde 3,6 iken 2021'de yüzde 25'e yükseldi. Lise veya dengi okul mezunu olanların oranı 1970'te yüzde 2,6 iken 2021'de yüzde 22,4 oldu. Diğer yandan yükseköğretim mezunu olanların oranı 1970'te yüzde 1 iken 2021'de yüzde 17,6'ya ulaştı.
Türkiye'de bitirilen eğitim durumu yıllara ve cinsiyete göre incelendiğinde; 1970 yılında erkeklerde yüzde 36,5, kadınlarda yüzde 20,9 ile ilkokul mezunlarının oranı daha fazla olurken; 2021 yılında erkeklerde yüzde 27,4 ile ilköğretim, ortaokul veya dengi okul mezunlarının oranının daha yüksek olduğu görülürken kadınlarda ise yüzde 25,6 ile ilkokul mezunlarının oranının daha fazla olduğu görüldü. Yıllara ve cinsiyete göre yükseköğretim mezunlarının dağılımına bakıldığında, 1970 yılında erkeklerde yüzde 1,3 olan yükseköğretim mezunları oranının kadınlarda yüzde 0,6 olduğu görüldü. 2021 yılında yükseköğretim mezunlarının oranı her iki cinsiyette de artış göstererek erkeklerde yüzde 18,5, kadınlarda ise yüzde 16,7 oldu.
2021'de 2 milyon 777 bin 797 kişi iller arası göç etti
2007-2008 döneminde yüzde 3,18 olan iller arası göç eden nüfus oranı, 2021 yılında yüzde 3,28 oldu. Türkiye'de 2021 yılında 2 milyon 777 bin 797 kişi iller arasında göç etti. Bu nüfusun yüzde 47,5'ini erkekler, yüzde 52,5'ini ise kadınlar oluşturdu. Türkiye'de ikamet eden 84 milyon 680 bin 273 kişinin yüzde 94,9'unun doğum yerinin Türkiye, yüzde 3,7'sinin ise yurt dışı olduğu görüldü. Doğum yeri bilinmeyenlerin oranı ise yüzde 1,4 oldu. Diğer yandan ikamet ettiği ilde doğanların oranı yüzde 63,8 iken ikamet ettikleri ilden farklı bir ilde doğanların oranı yüzde 31,1 oldu. Türkiye'de ikamet eden ancak doğum yeri yurt dışı olan 3 milyon 141 bin 351 kişi arasında Bulgaristan doğumlular yüzde 11,4 ile ilk sırada yer aldı.
Bulgaristan'ı sırasıyla yüzde 10,5 ile Almanya, yüzde 10,4 ile Irak, yüzde 8,8 ile Suriye, yüzde 5,7 ile Afganistan doğumlular izledi. Türkiye'de ikamet eden yabancı nüfus, 2021 yılında 1 milyon 792 bin 36 kişi olurken, bu nüfusun yüzde 49,7'sini erkekler, yüzde 50,3'ünü ise kadınlar oluşturdu. Türkiye'de ikamet eden yabancı nüfusun vatandaşlık ülkelerine göre dağılımı incelendiğinde, yüzde 18 ile Irak vatandaşlarının ilk sırada yer aldığı görüldü. Irak vatandaşlarını sırasıyla yüzde 10,2 ile Afganistan, yüzde 7,2 ile İran ve yüzde 6,9 ile Türkmenistan vatandaşları takip etti.
En popüler bebek isimleri Yusuf ve Zeynep
Türkiye'de 2021 yılında doğan bebeklere verilen isimler incelendiğinde; erkeklerde Yusuf, kızlarda ise Zeynep isminin ilk sırada yer aldığı görüldü. Türkiye nüfusu içinde cinsiyete göre en çok kullanılan isimler incelendiğinde ise erkeklerde Mehmet, kadınlarda da Fatma isminin ilk sırada olduğu gözlendi.
Hane halklarının konuttaki mülkiyet durumuna göre dağılımına bakıldığında; yüzde 60,7'sinin oturduğu konutun sahibi olan, yüzde 27,6'sının kiracı olan, yüzde 8,4'ünün oturdukları konutun sahibi olmayan fakat kira da ödemeyen ve yüzde 0,9'unun da lojmanda oturan hane halklarından oluştuğu görüldü.
15 ve daha yukarı yaştaki nüfusta işgücüne katılma oranı yüzde 51,9 oldu.
Cinsiyete göre incelendiğinde; işgücüne katılma oranı erkeklerde yüzde 69,9, kadınlarda ise yüzde 34 oldu. İstihdam oranına bakıldığında, toplamda yüzde 46,2, erkeklerde yüzde 63,3 ve kadınlarda ise yüzde 29,2 oldu. Diğer yandan işsizlik oranı toplamda yüzde 10,9, erkeklerde yüzde 9,4 kadınlarda ise yüzde 14,1 oldu.
