Adı Sama Karami... 34 yaşında... Dört yıldır eşi ve çocuğuyla Türkiye’de yaşıyor. Karami ismini kamuoyuna Mahsa Amini’nin öldürülmesinden sonra İran’da başlayan protestolar sürerken İzmir caddelerinde kadınlara dağıttığı tokalar ve Saçınızın rüzgarda dalgalanmasına izin vermenizin İran’da suç olduğunu biliyor musunuz? yazılı kartlarla duyurdu. Bu videolar sosyal medyada viral oldu. Artık binlerce takipçisi var. Üniversitede endüstri mühendisliği ve İngilizce öğretmenliği eğitimi alan Karami 13 yıldır İngilizce öğretmenliğiyle hayatını idame ettiriyor. Türkiye’de de özel bir okulda mesleğini sürdürüyor. Türkiye’ye göç etmesinin en büyük sebebi ise 8 yaşındaki oğlu... Karami kendi hikayesini ve çokça ses getiren bu sembolik eyleminin altında yatan anlamı Oksijen’e anlattı.
Karami 34 senelik hayatının 30 yılının diktatoryal bir rejimin tahammül edilemez baskısı altında geçtiğini söylüyor. “Kişisel hayatınıza dair tercihleriniz üzerinde hiçbir kontrolünüzün olmaması korkunç bir duygu. Ne giyeceğinizi, ne yiyeceğinizi, ne içeceğinizi, nereye gideceğinizi, nasıl gideceğinizi ya da ne zaman gideceğinizi bile seçemediğinizi bir düşünün... Ne söyleyeceğinizi, kiminle konuşacağınızı, ne okuyacağınızı, hobilerinizi belirleyemediğinizi. Kaç çocuk sahibi olmak istediğiniz, hangi işi yapmak istediğiniz ve daha bir sürü şey hakkında söz hakkına sahip değilsiniz.”
Karami İran’da her şeyin rejim tarafından kontrol edildiğini kaydediyor: Hoşlarına gitmeyen herhangi bir şey suç addediliyor ve ‘fail’ rejimce cezalandırılıyor. Diktatörlük bu değilse ne?
Boğazınız sıkılıyormuş gibi
“Birinin elleriyle boğazınızı sardığını ve sıktığını hissetmeye başlıyorsunuz nihayetinde” diyerek kendi hikayesine de değinmeye başlıyor Karami. “O noktadan sonra ise her şeyi ardınızda bırakmak istiyorsunuz. Ailenizi, arkadaşlarınızı, sevdiğiniz şehri, uğruna canınızı vermeye hazır olduğunuz ülkenizi, sevdiğiniz veya değer verdiğiniz her şeyi ardınızda bırakıp kendinizi ve çocuğunuzu kurtarmak istiyorsunuz yalnızca. Eşimin ve benim deneyimlediğimiz acı tecrübeleri çocuğumun da tatmasını istemedim."
Karami. 22 yaşındayken ceketinin kısa olduğu gerekçesiyle o da ahlak polisince gözaltına alınmış.
Karami üniversitedeyken ahlak polisinden çok korktuklarını, onlara rastladıkları zaman arkadaşlarıyla yollarını değiştirdiklerini söylüyor. “Mahsa Amini’nin yerinde ben de olabilirdim” diyor.
Türkler bize çok yakın
Peki niçin Türkiye’ye gelmeyi tercih etti? Karami’nin bu soruya yanıtı şöyle: “Türkiye’yi seçtik. Çünkü Türk halkını ve Türk kültürünü zaten öncesinde de çok seviyorduk. Türkiye’yi ziyaret ederdik. İranlılar gibi Türkler de sıcakkanlı ve dost canlısı insanlar. Bize çok yakınlar. Konu kültür olduğunda zaten birçok ortak noktamız var. Diğer yandan terk etmek zorunda kaldığım anavatanıma yakın olması da bunda büyük bir etken oldu. Geride bıraktığımız insanlarla kolayca ve hızlı bir biçimde iletişime geçme şansımız var hala.”
Vicdan azabı çekiyordum
Sosyal medyada yankılanan toka dağıtma fikrinin esin kaynağı ise İran’daki protestolar olmuş. “Ben burada özgürce yaşarken İran’da kız kardeşlerimin gördüğü muameleler dayanılmaz bir vicdan azabı hissetmeme neden oldu. Onların yaşadıklarını bir şekilde duyurmalıydım” diyor.
Karami toka dağıtmanın protestolarla birlikte başlayan bir eylem olduğunu söylüyor. “İran’da protestolar başladığında kadınlar cesurca başörtülerini çıkarıp yakmaya başladılar. Sokakta başörtüsü takmadan yürürken karşılaştıklarında birbirlerini cesaretlendirmek ve motive etmek adına bazı şeyler sunuyorlardı. Kısa notlar, çikolatalar ve saç tokaları bu hediyeler arasında başı çekiyordu. Birbirlerine bunları hediye ettiği için tutuklananlar bile oldu.”
İranlı kadınların yanındalar
Karami ilhamını buradan aldıktan sonra elinden geldiğince İzmir’de İran halkının sesi olmaya çalışmış. Ancak ilk videosunda zorlandığını söylüyor. Nedeni ise şu: “İlk videomda kimse ne yaptığımı anlamıyordu. Neyi amaçladığım hakkında en ufak bir fikirleri bile yoktu. Hatta bazı insanlar görüntülerini paylaşmamı istemedi. Onların görüntülerini kendileri yanımdayken sildim. Ama yine de geri kalanlar mutlu oldu ve beni desteklediler. İlk video viral olduktan sonra ilk videodaki bazı insanlar bana ulaştı ve teşekkür etti. İkinci videoyu çekmem insanlar beni ve amacımı artık bildiklerinden çok daha kolay oldu. Kiminle karşılaştıysam gülümseyerek verdiğim kartları aldılar. Halkım için iyi dileklerde bulunup desteklerini belirttiler. Görüştüğüm herkes İran’da olanları desteklediğini ve İranlı kadınların yanında olduklarını söyledi.”
