İsviçre’de hekim yardımlı intihar hakkını savunan Dignitas’ın kurucusu Ludwig Minelli, 93’üncü yaş gününden birkaç gün önce yardımlı intihar yoluyla hayatını kaybetti. Minelli, 1998’de kurduğu Dignitas aracılığıyla, o tarihten bu yana binlerce insana hayatlarını sonlandırma sürecinde eşlik etti.
Dignitas, Minelli için yayımladığı mesajda onun “seçme özgürlüğü, öz belirlenim ve insan hakları için geçen bir ömür” sürdüğünü belirterek kurucusuna saygı duruşunda bulundu.
BBC'de yer alan habere göre, son yıllarda Avustralya, Kanada ve Yeni Zelanda’nın ilgili yasaları kabul etmesiyle birlikte yardımlı intihar tartışmalarında küresel ölçekte değişim yaşanırken, Birleşik Krallık’ta Lordlar Kamarası şu sıralar konuya ilişkin bir yasa tasarısını görüşüyor. Tasarı kabul edilirse, İngiltere ve Galler’de altı aydan az ömrü kalan, terminal hastalığı bulunan yetişkinler iki doktorun ve bir sosyal hizmet uzmanı, üst düzey bir hukukçu ve psikiyatrın da yer aldığı bir kurulun onayıyla yardım alarak yaşamlarını sonlandırma talebinde bulunabilecek. Ancak uygulamanın yasallaşmasına karşı çıkanlar, engelli ve kırılgan kişilerin baskı altında bırakılarak hayatlarına son vermeye yönlendirilebileceğini savunuyor.
Gazetecilikten insan hakları savunuculuğuna
Kariyerine gazeteci olarak başlayan Minelli, Alman Der Spiegel dergisinin muhabirliğini yaptıktan sonra hukuk eğitimi alarak insan hakları alanına yöneldi.
Hayatı boyunca “onurlu yaşam ve onurlu ölüm” sloganıyla, yaşamın sonunu belirleme hakkını savundu. BBC’ye 2010’da verdiği bir röportajda, “Toplumlarımızda son insan hakkını hayata geçirmek için mücadele etmek gerektiğine inanıyorum. Bu hak, kişinin kendi yaşamının sonuna dair karar verebilmesi ve bunu risksiz ve acısız bir şekilde gerçekleştirebilmesidir” demişti.
Minelli, kurallarının fazla kısıtlayıcı olduğunu düşündüğü İsviçre’nin köklü yardımlı intihar örgütü Exit’ten ayrıldıktan sonra Dignitas'ı kurdu. Örgüt, yardımlı intihar hakkı kendi ülkelerinde tanınmadığı için İsviçre’ye gelen yabancı uyruklu kişilere de hizmet vermesiyle küresel ölçekte tanındı.
İsviçre’de ise zaman zaman finansal şeffaflık eksikliği ve terminal olmayan hastalara da yardım ederek yaşam sonlandırma imkânı sunduğu gerekçesiyle eleştirildi. Minelli, bu süreçlerde birçok kez mahkemeye taşınan davalarda İsviçre Federal Mahkemesi’ne yaptığı itirazlardan zaferle çıktı.
Dignitas, Minelli’nin çalışmalarının kalıcı etkisine dikkat çekerek, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 2011’de verdiği, kişinin kendi yaşamının sonuna ve zamanına karar verme hakkını teyit eden kararı örnek gösterdi.
İsviçre’de mevzuat
İsviçre’de bir hekimin acıyı dindirmek amacıyla ölümcül bir maddeyi bizzat uygulaması anlamına gelen ötanazi yasadışı. Buna karşılık yardım ederek yaşam sonlandırma 1942’den beri, kâr amacı olmaması ve kişinin akli dengesinin yerinde olması gibi koşullar altında yasal kabul ediliyor. İsviçre’deki benzer bazı örgütlerden farklı olarak Dignitas, 10 binden fazla üyesi olduğunu belirtiyor.
The Guardian'da yer alan habere göre, 2024 yılı itibarıyla örgüt, aralarında 571 Britanyalının da bulunduğu 4.000’den fazla kişinin yaşamını sonlandırmasına yardımcı oldu. Birleşik Krallık’tan yaklaşık 1.900 kişi Dignitas’a üye; bu isimler arasında televizyon sunucusu ve yardım ederek ölme hakkı savunucusu Esther Rantzen de bulunuyor.
Minelli, 2023’te Financial Times’a verdiği röportajda, 90 yaşında olmasına rağmen “gün boyu ve gecenin yarısına kadar çalışmaya” devam ettiğini söylemiş ve yardım ederek ölme hakkının neredeyse herkes için erişilebilir olması gerektiğini savunmuştu.
Dignitas açıklamasında, örgütün Minelli’nin ilkeleri doğrultusunda “öz belirlenim ve yaşamın sonunda seçim özgürlüğü için çalışan profesyonel ve kararlı uluslararası bir yapı olarak faaliyetlerini sürdüreceğini” belirtti.
Kaynak: Gazete Oksijen
