23 Aralık 2024, Pazartesi Gazete Oksijen
25.06.2021 04:30

Hızlı yaşlanmanın sırrı bu üç harfte gizli: AGE

İngilizce ‘Yaş’ anlamına da gelen AGE harfleriyle gösterilen bu metabolik artık vücudumuzda ne kadar çoksa o kadar hızlı yaşlanıyoruz demektir. Bizi hızla AGED eden bu AGE nedir ve nasıl önlenir? AGE ifadesinin açılımı , ‘şekerlenmiş artıklar’ olarak çevirsem daha anlaşılır olur. (AGE-Advanced Glycation and Products). Adı üstünde, oluşmasındaki en temel sebep, kan şekeri yüksekliğidir. Kan şekeri yüksek seyrediyorsa, bu şeker bir tür reaksiyon zinciri başlatıp gidip vücudun protein ve yağ yapılarına yapışıyor. Bu yapışma öyle bir yapışma ki, henüz bilim dünyası bu yapışmayı geri çevirecek ilacı bulamadı. Yapışmanın ne olduğunu büyük resimde anlamak için diyabeti düşünelim; diyabette damarlar bozulur, böbrek bozulur, gözler bozulur, cilt bozulur. Bu bozulmaların temel sebebi kan şekerinin gidip bu dokulara geri dönüşsüz yapışmasıdır. Diyabet teşhisiniz olmasa da bu AGE’lerden bolca üretmekteyiz. Tüm sağlıksız yiyecekler, işlenmiş gıdalar birer AGE deposudur. Yani AGE’leri hem vücut üretir hem biz tonla dışardan alırız. Bir yiyecek yüksek ısıda pişmiş ise, o AGE deposudur. Evdeki masum zeytinyağlı yemeklerimizin temeli olan soğan kavurmak dahi en basit örnektir. Kavrulmuş her şey AGE deposudur. Vücut biriken AGE’leri geri çeviremediği için yok etmeye çalışacaktır. AGE’lenmiş tüm vücut yapıları aynı bir bakteri veya virüs varlığı gibi immun sistemi dürter.  İmmun sistem bu zararlı bölümleri yok etme işine girişir. Ancak ne zaman immun sistem bir şeyi yok etmek istese bilin ki orada sitokinler devrededir. Çok AGE’miz varsa, kronik bir temizlik savaşımız olacaktır. Bu da kronik sitokin, kronik inflamasyon demektir. Alzheimerdaki beyindeki plaklar, damar sertliğinde damardaki plaklar bir tür AGE’dirler. Bunların yok edilmesi başarılamadığında, AGE’ler çok birikir ve bu hastlalıklar ortaya çıkar.