Gündüzü seyranlık, gecesi gerdanlık Mardin ve Osmanlı’nın ilk başkenti Bursa. Her köşesinden tarih fışkıran bu iki kentte, gözünüzün de karnınızın da doyması garanti
Anadolu’ya büyülü yolculuklarım, sıkıntılı salgın günlerinden çok zaman önce başladı benim. 2010 yılından beri adım adım sürüyor Ege, Karadeniz, İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu medeniyetlerinin izinden gidişim. Adım adım fotoğrafladığım, yerlisiyle yarenlik ettiğim, sofrasına buyur edildiğim, mutlaka bir profesyonel rehberinden dinlediğim, soğuk pınarından içtiğim, camisinde dua edip kilisesinde adak adadığım, damları üzerinden drone uçurduğum şehirler saymakla bitmiyor. ¨Keşfetmeye önce ülkenizden başlayın¨ derdim, şimdi de aynı hislerle size bu satırları yazıyorum. Türkiye çok nefis bir ülke ve pandemi etkisi biraz hafifleyince, yürüyerek keşfedecek onlarca tarih mirasımız var. Bu hafta, bu efsanevi rotalardan sadece ikisi sığdı sayfalarımıza...
Mardin
Gündüzü seyranlık gecesi gerdanlık” derler Mardin için… ¨7 dilin, 7 dinin başkenti¨, ¨Hoşgörü kenti¨, ¨Mezopotamya’nın yüzük taşı¨ derler. Ne derlerse, hepsi biraz eksik kalır benim için. Mardin’e her gidişimde, sokaklarını, ¨abbara¨larını, medreselerini, kiliselerini gezerken, güzelliği karşısında dilim damağım kurur, nefesim tutulur. Her kenti bir başkasıyla kıyaslayabilirsiniz ama bin yılların tanığı Mardin’i asla! 7 dilin, 7 dinin ve 30’un üzerinde medeniyetin kadim şehri Mardin, 10 adımdan çok daha fazlası ancak ilk kez ziyaret edecekler için mutlaka görülmesi gereken 10 tarih mirasını dilim döndüğünce anlatayım.Mardin Ulu Cami. Fotoğraf: OZAN ARASMardin Ulu Cami: Anadolu’daki en eski camilerden biri olan Mardin Ulu Cami, Artuklular döneminden kalma. Camii Kebir olarak da anılan yapı, 1176 yılında iki minareli olarak inşa edilmiş ama günümüze tek minaresi ulaşmış. Mardin Eski Postane: 1890 yılında Şatana Ailesi tarafından Ermeni bir mimara yaptırılan bina, hayranlık duyulacak bir taş işçiliğinin ürünü. 1950’den itibaren postane olarak kullanıldığı için PTT binası ya da Mardin Eski Postane ismiyle anılıyor. Günümüzde Artuklu Üniversitesi Turizm Uygulama Oteli olarak hizmet veriyor.Zinciriye MedresesiZinciriye Medresesi: 1385 yılında Artuklu hükümdarı İsa Bey tarafından inşa edilmiş. Hatta, Timur’la savaşan İsa Bey, bir süre bu medresede hapis yatmış. Üst katta yer alan odacıklar geçmişte öğrencilerin kaldığı yerlermiş. Avlusundaki çeşmenin tasavvufi hikayesini Mardinli gençlerden dinlemeyi unutmayın! Kasımiye Medresesi: Zinciriye Medresesi’nden sonra yapımına başlanan Kasımiye’nin tamamlanması Akkoyunlular dönemine rastlamış. Odacıkların hangi ders için kullanıldığı tavanındaki simgelerden anlaşılıyor. Deyrulzafaran ManastırıDeyrulzafaran Manastırı: M.S. 5’inci yüzyılda inşa edilmiş, 1932’ye kadar 640 yıl boyunca Süryani Ortodoks patriklerinin ikametgâhı olarak da kullanılmış. Üç katlı manastırı, dünyanın dört bir yanına dağılmış Süryaniler, dua ve bereket için ziyaret ediyor. Mardin Kalesi:Üç bin yıllık tarihi geçmişi ile görenleri kendine hayran bırakan Mardin Kalesi, tepesindeki NATO’ya ait radar nedeniyle 55 yıldır halka kapalı. Kale, turizme kazandırılması için yapılan başvurulara rağmen maalesef ne halka, ne de turizme açıldı. MidyatMidyat: Mardin’e 1 saat mesafedeki Midyat, tarih boyunca tüccarların uğrak yeri olmuş. Sarı kalker taşından yapılmış avlulu konaklar, Midyat’ı bir açık hava müzesine dönüştürmüş. Devlet Konuk Evi bu yapıların en güzellerinden biri ve ziyarete açık. Biri de Kuyumcular Çarşısı’ndaki telkâri atölyeleri.Mor Gabriel Manastırı: Midyat ilçesinin 23 kilometre güneydoğusunda. Süryani Kadim Cemaati’nin ünlü ve büyük yapıtlarından biri. Meşe ağaçları ile kaplı yüksekçe bir tepede inşaedilmiş yapının temelleri Mor Şmuel ile Mor Şemun tarafından 397 yılında atılmış. Dara Antik Kenti: Yukarı Mezopotamya’nın en önemli antik yerleşimlerinden olan Dara, kentin 30 km güneydoğusunda. Kayalara oyulan kilise, saray, çarşı, zindan, tophane ve su bendi gibi yapılardan oluşuyor. Kitap önerisi: Mardin yolculuğunuzda, Nükhet Everi’nin ¨Mardin – güneş ülkesi¨ kitabını okuyun. Turunuza Mardin sokakları ile başlayın. Mardin’in dünyaca ünlü evleri, yüzyıllar önce bölgede çıkan sarı kalker taşı ile yapılmış. Evlerin yazın serin, kışın sıcak olmasını sağlıyor. Sıva malzemesi kullanılmayan Mardin evleri, birbirinin üzerine gölgesi düşmeyecek şekilde planlanmış. Bir evden diğerine “abbara” ismi verilen örgü kemerlerle geçiliyor ve bu da şehre olağanüstü bir güzellik katıyor. Fotoğraf: AYDIN SETBAŞ
Bursa
Osmanlı’nın ilk başkenti Bursa. Tarihi 8 bin 500 yıl öncesine uzanan, her adımından zarafet fışkıran, 2 binin üzerinde korunması gereken kültürel varlığa sahip bir kent. Üzerine bir de yaşları 1 ile 6 asır arasında değişen 800’i aşkın anıt ağacı ve zengin gastronomisini ekleyin. Bursa’ya kaç kez gidersem gideyim, daima ilk ziyaretimde konakladığım Kitap Evi Otel’in çatı katındaki o zarif odayı ve küçük balkonundan görünen olağanüstü manzarayı hatırlayacağım. Tophane Saat Kulesi Koza Han ilk durağınız olsun. İpek ticaretinin merkezlerinden olan han, bugün şehrin karmaşasında mola vermek isteyenlerin adresi. Burada oturup kahve keyfi yapmak ve üst kattaki ipekçileri dolaşmak iyi gelecek. İstanbul’daki kadar turistik olmayan ve hâlâ yerel tatlar taşıyan Kapalıçarşı’ya, bir de civardaki diğer hanlara uğrayın. Adım başı ipekli kumaşlar, antikalar, havlular çıkacak karşınıza. Tophane’deki Osmangazi ve Orhangazi türbelerini ziyaret edin. Ardından Bursa’yı kuşbakışı izleyin. Padişahların yaptırdığı son külliye için Muradiye Külliyesi’ne gidin. 2. Murat’ın 1426’da yaptırılan külliyede cami, medrese, hamam, türbe bir arada. Aynı sokakta yer alan Tarihi İnanç Fırını’ndan Tahinli Pide ya da Yalova Sütlüsü almayı unutmayın. Manevi rotaları takip etmek isterseniz, ilk durağınız merkezdeki Ulu Cami olsun. 1400’de Yıldırım Bayezid tarafından Niğbolu Zaferi’nin şükrü olarak yaptırılmış. Tam 20 kubbesi var.Bursa’da ziyaret edebileceğiniz Yeşil Cami’den Orhan Gazi Cami’sine pek çok görkemli yapı var ancak 15. yüzyıl başlarında Yıldırım Beyazıt anısına yaptırılan Emir Sultan Cami, manzarasıyla bir başka güzel. TOFAŞ Anadolu Arabaları Müzesi, görülmeyi hak ediyor. Binlerce yıllık savaş arabalarından günümüz modellerine kadar muhteşem bir koleksiyonun sergilendiği müze, ülkemizde türünün tek örneği. 19. yüzyılda inşa edilen ve Mustafa Kemal’in 1923’te şehri ziyareti sırasında kaldığı köşk, Atatürk Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlıyor. Büyük bir bahçe içinde. Yapıldığı dönem mimarisinin en güzel örneklerinden. Dönem mimarileri ve yaşam tarzları ilginizi çekiyorsa 19. yüzyılda devlet misafirhanesi olarak yapılan, bugün ise müze olan Hüsnü Züber Evi’ni ziyaret edin. Floransa’ya gidemiyorsak Bursa’da Irgandı Köprüsü var. Yüzyıllar boyunca doğal afetler ile savaşlara direnerek şehrin tarihine tanıklık eden 576 yıllık Irgandı Çarşılı Köprüsü, geleneksel halk sanatları atölyeleriyle yerli ve yabancı turistlerin uğrak mekanları arasında yer alıyor. Kitap önerisi: Bursa yolculuğunuzda, Saffet Emre Tonguç ve Fatma Durmaz Yılbirlik’in kaleme aldığı “Bursa Hakkında Her Şey” kitabını okuyun.
Yolda neler oluyor?
Çocuklara Türkiye’yi sevdirecek kitap Gazeteci Mutlu Tönbekici’nin kaleme aldığı Güzel Ülke Atlası, Türkiye’yi merak eden ve Türkiye’yi seven her yaştan okuru cezbedecek bir kitap. Malta’dan turistlere ödeme Malta hükümeti, turizmi canlandırmak amacıyla adada en az 3 gün konaklayacak turistlere 200 euroya kadar ödeme yapacağını. Beş yıldızlı bir otelde kalanlara ziyaretçilere 200, dört yıldız seçenlere 150, üç yıldıza ise 100 euro ödenecek. Malta, AB’de en yüksek aşılama oranına sahip ülkelerden biri.
Yolda teknoloji
Tripset isimli uygulama dünyanın bütün ülkelerindeki en son ve en güncel seyahat koşulları, kısıtlamaları ve sağlık gerekliliklerine anında ulaşabilmenizi sağlayan yeni nesil çok kullanışlı bir app! Android ya da IOS tabanlı (Apple) akıllı telefonlarınıza ücretsiz olarak indirebilirsiniz.
Bursa’da ziyaret edebileceğiniz Yeşil Cami’den Orhan Gazi Cami’sine pek çok görkemli yapı var ancak 15. yüzyıl başlarında Yıldırım Beyazıt anısına yaptırılan Emir Sultan Cami, manzarasıyla bir başka güzel. TOFAŞ Anadolu Arabaları Müzesi, görülmeyi hak ediyor. Binlerce yıllık savaş arabalarından günümüz modellerine kadar muhteşem bir koleksiyonun sergilendiği müze, ülkemizde türünün tek örneği. 19. yüzyılda inşa edilen ve Mustafa Kemal’in 1923’te şehri ziyareti sırasında kaldığı köşk, Atatürk Müzesi olarak ziyaretçilerini ağırlıyor. Büyük bir bahçe içinde. Yapıldığı dönem mimarisinin en güzel örneklerinden. Dönem mimarileri ve yaşam tarzları ilginizi çekiyorsa 19. yüzyılda devlet misafirhanesi olarak yapılan, bugün ise müze olan Hüsnü Züber Evi’ni ziyaret edin. Floransa’ya gidemiyorsak Bursa’da Irgandı Köprüsü var. Yüzyıllar boyunca doğal afetler ile savaşlara direnerek şehrin tarihine tanıklık eden 576 yıllık Irgandı Çarşılı Köprüsü, geleneksel halk sanatları atölyeleriyle yerli ve yabancı turistlerin uğrak mekanları arasında yer alıyor. 
Kitap önerisi: Bursa yolculuğunuzda, Saffet Emre Tonguç ve Fatma Durmaz Yılbirlik’in kaleme aldığı “Bursa Hakkında Her Şey” kitabını okuyun. 