24 Nisan 2024, Çarşamba Gazete Oksijen
04.06.2021 06:00

Mutfak yanı zerzevatı

Fesleğen, kekik, biberiye, nane... Hem göz hem damak zevkinize hitap eden bu bitkiler bahçenizde uygun alan yoksa, güneş gören bir balkon masası üstünde de işinizi görür

Akdeniz havasına girmek için Akdeniz'de yaşamanız gerekmez!  Benim gibi zerzevata bakmaya doyamayıp yemeğe kıyamayanlardansanız birkaç saksı, güneşli bir köşeye kurulacak yükseltilmiş bir bitki tarhı ile sayfiye ruhunu yakalayabilirsiniz!  Bahçeniz varsa bol güneş alan bir köşesine fazla eğilmeyin, kaplumbağalar fideleri yemesin, bahçedeki diğer bitkilerle karışmasın, tarhın içi dikeceklerinize uygun toprakla doldurulabilsin diye yükseltilmiş bir bitki tarhı hazırlayabilirsiniz.   Bahçe veya bahçede uygun alan yoksa o zaman güneş alan bir balkon masası üstü de pekala iş görür. Ben bir zeytin ağacının altına az su isteyen Akdenizlileri direkt yerleştirdim, aynılarından birer tanesini de yemekler için saksıyla mutfağa yakın bir balkon masasına koydum.  Fesleğen: Tohumdan yetiştirmesi en kolay bitkilerden. Bir tutam tohum atsanız bile onlarcası çıkıverir. Saksıda hiç sorun çıkarmıyor. Sadece öğlen güneşi ve rüzgara maruz kalırsa gün içinde pörsür, akşam toparlanır. Su tutma kapasitesi yüksek bir  toprakla plastik veya içi sırlı bir saksıya dikerseniz daha seyrek sulayabilirsiniz.  Salatalara birkaç yaprak eklerken bitkinin en tepesinden parmağınızla pinçikleyerek alırsanız hem çiçek açmasını geciktirirsiniz hem de bitki daha kuvvetli büyümeye devam eder.  Adaçayı: Akdeniz’in az su isteyenleri toprakta daha görkemli olsalar da büyükçe bir saksı da iş görür. Çayda, ekmekte, et yemeklerinde  ve göz önünde sevdiklerimizdendir.  Kekik: İzmir kekiği diye bilinen “origanum onites” beyaz çiçekler açtığında cici görünür. Saksıda sorun çıkarmaz. Az su ister, yavaş büyür. Kurutmak ve kışın da kullanmak istiyorsanız tek saksıyla yetinmeyin.  Biberiye: Saksıda da toprakta da kolayca yetişebilen, su isteği az, her dem yeşil, bakımı kolay bitkinin alt kısımları ağaçlaşmasın diye arada bir budanması dışında zahmeti yok. Baharda çelik alarak, yani çiçeksiz bir dalı 15 cm civarı kesip alt yapraklarını temizleyerek toprağa saplamak suretiyle kolayca çoğaltabilirsiniz.  Nane: Arsızlar kralı! Toprak altı kökleri ile bahçenin en ucuna diksen tez kapında biter. Yani bahçeye dikecekseniz ya sabır ya dikkat!  Yükseltilmiş bitki tarhında veya bahçeye dikeceğiniz yerde sınırlamak için toprağın altına en az 20-25 cm inecek bir sac levha ile kökleri kontrol altında tutabilirsiniz. Saksıda çok parlak sonuç alamadım bugüne kadar.  Hem daha çok ve sık su istiyor, hem de yapraklar cılız kalıyor. Frenk soğanı: Eflatun çiçekleriyle ufak bir saksıda çok zarif gözüküyor. Tek bir soğandan çıkan yaprakların tamamını değil de yan yapraklarından kesip  kullanırsanız çiçek açmasına müsade etmiş olursunuz, isterseniz daha sonra tohumu toplar ertesi yıl için ekersiniz. Koyu kahverengi toprak saksıya pek yakışıyor. Balkon masasında yeme de yanında oturluk!